Een halfjaar nadat de Adviescommissie Samenwerkingsverbanden van start ging, brengt ze advies uit over de samenwerkingen van de RU met twee Israëlische universiteiten. Stop met alle samenwerkingen totdat de universiteiten niet meer bijdragen aan de mensenrechtenschendingen, stelt het opgestelde rapport.
Na de grootschalige protesten eind vorig collegejaar had het college van bestuur (CvB) een adviescommissie ingesteld om raad te geven over het complexe vraagstuk aangaande de samenwerkingen met Israëlische universiteiten. De commissie bestond uit vier oud-decanen en docenten die maandenlang onderzoek hebben gedaan naar mogelijke mensenrechtenschendingen van de staat Israël en de betrokkenheid van de lokale universiteiten daarbij. Ook mochten studenten en medewerkers tijdens participatiesessies hun mening over de situatie geven. Nu is er dan eindelijk het advies, dat eenduidig stelt: schort de samenwerkingen op, totdat de universiteiten voldoen aan een aantal voorwaarden. Die voorwaarden moeten garanderen dat de universiteiten, en dus indirect ook de Radboud Universiteit (RU), niet bijdragen aan (grootschalige) mensenrechtenschendingen.
Bijdrage aan mensenrechtenschendingen
Het Radboud heeft academische banden met twee Israëlische universiteiten: de Tel Aviv University en de Hebrew University of Jerusalem. In de twee adviezen wordt helder uiteengezet hoe de commissie tot haar besluit is gekomen. Eerst wordt vastgesteld dat ‘Israëlische autoriteiten zich schuldig hebben gemaakt en bij voortduring schuldig maken aan ernstige en systematische mensenrechtenschendingen, zowel in Gaza als in de bezette Palestijnse gebieden.’ In het tweede gedeelte concluderen de dat beide partneruniversiteiten ‘direct en specifiek bijdragen aan de mensenrechtenschendingen gepleegd door de Israëlische overheid.’ Ze constateren een diepe verbondenheid tussen de universiteiten, het leger, de wapenindustrie en de veiligheidsdiensten.
Naar aanleiding van deze twee conclusies kan de commissie niet anders dan adviseren om de samenwerkingen voorlopig op te schorten. Pas wanneer de Israëlische universiteiten aan een aantal voorwaarden voldoen, kunnen de samenwerkingen worden hervat. Zo moeten ze stoppen met exclusieve militaire opleidingen en mogen er geen gedeelde onderzoeksprojecten zijn waarbij het leger de resultaten kan gebruiken in de oorlog in Gaza. Ook moeten de universiteiten de RU verzekeren dat het leger niet te veel macht heeft, onder andere in het vormgeven van militaire universitaire opleidingen, om zo de wetenschappelijke onafhankelijkheid en integriteit te bewaren. Het advies is gericht op de universiteitsbrede samenwerkingsverbanden, maar de commissie adviseert om ook op lager – bijvoorbeeld facultair – niveau alle directe samenwerkingen te pauzeren en geen nieuwe banden aan te gaan.
Wat nu?
Het advies is helder. Een definitief besluit van het CvB laat nog even op zich wachten. Aankomende maandag vindt er een bijeenkomst met het CvB plaats waar medewerkers en studenten hun ideeën over het advies kunnen delen. Ook gaat het CvB eerst nog in gesprek met decanen en de medezeggenschap. Pas na een voorgenomen besluit én advies van de Universitaire Gemeenschappelijke Vergadering wordt een definitief besluit genomen. Wanneer dat is, is nog onbekend.
Uit het pro-Palestina kamp klinken lauwe reacties. Nan Lont, voorzitter van studentenvakbond AKKU, zegt schouderophalend: ‘Dit advies is precies wat we al wisten. Er staat informatie in die wij al veelvuldig naar buiten hebben gebracht. Het advies is daarom niet meer dan logisch.’ Dat het CvB nog wacht met een definitief besluit, roept boosheid op:
‘Ga niet weer advies opvragen bij de UGF en overleggen met de Raad van Toezicht. Er zijn nu helemaal geen excuses en compromissen meer. Verbreek die banden nou.’ Al vanaf het begin is AKKU ontevreden over het bestaan van de Adviescommissie. Lont legt uit: ‘De commissie is een uitstel tactiek, terwijl het allang duidelijk is wat er moet gebeuren: Cut. The. Ties.’