Waar je doorgaans in het museum je zicht gebruikt om de kunstwerken te bewonderen, wordt dit zintuig in muZIEum juist van je afgenomen. Onder begeleiding van een blinde of slechtziende gids ervaar je hier hoe het is om niets te kunnen zien. Zo opent muZIEum op unieke wijze de ogen van haar bezoekers.
Het muZIEum is te vinden in hartje Nijmegen, op loopafstand van het station. Dat maakt het een aantrekkelijk uitje voor dagjesmensen. Er worden verschillende tours aangeboden die ieder op eigen wijze een inkijkje geven in het leven van mensen met een visuele beperking. In de twee binnenbelevingen word je meegenomen door een aantal pikdonkere ruimtes die hedendaagse situaties nabootsen. De buitenroute neemt je mee op expeditie door het centrum van Nijmegen. Bij alle tours word je door een ervaringsdeskundige aan de hand genomen. Zo ervaar je wat voor veel mensen met een visuele beperking dagelijkse kost is en hoe zij door de wereld navigeren. Een ticket kost je 17,75 euro waarmee je ongeveer 2 uur zoet bent. Dit bezoekje klinkt misschien kort, maar de ervaring is kostbaar.
In het donker gelaten
Voordat je tijdens de binnenbeleving het pikdonker instapt, wordt er een taststok in je handen geduwd. Hierna word je vrijwel aan je lot overgelaten en moet je blind vertrouwen op je gids. Deze geeft een korte instructie: ‘Houd hem niet te hoog, maar langs je lichaam.’ Je zal zo veel mogelijk gebruik moeten maken van je andere zintuigen. ‘En sla je medebezoekers niet, als je het even kan vermijden’, luidt het laatste advies. Met deze bondige instructie zal je het de komende anderhalf uur moeten doen. Het is tijd om het donker te betreden.
Op het moment dat de deuren dichtklappen proberen je ogen nog iets zinnigs op te maken uit de duisternis, maar het licht zul je voorlopig niet zien. Het begin is erg spannend en met knikkende knietjes loop je de eerste ruimte in. Behoorlijk onhandig probeer je voorzichtig door de kamer te navigeren met je stok, maar haast onvermijdelijk bots je tegen een medebezoeker op. Gelukkig neemt na een tijdje de nieuwsgierigheid de overhand en lukt het om de spanning en het ongemak bijna helemaal los te laten.
Het donker beleven
In deze binnenbelevingen wordt de bezoeker in verschillende nagebouwde real life settings losgelaten. Zo begin je in het appartement van een blind persoon, kom je langs een markt, steek je vervolgens een drukke weg over, en eindig je in een bar. Om de haverklap klinkt het: ‘Wat is dit nou?!’ Met kinderlijk enthousiasme herontdek je alledaagse voorwerpen en situaties vanuit een nieuw perspectief. Een medebezoeker spendeert zeker vijf minuten aan het identificeren van verschillende soorten groenten en fruit bij een marktkraam, terwijl een ander probeert uit te zoeken wat voor voertuig er voor zijn neus staat.
De nadruk ligt gedurende de tour op hoe mensen met een visuele beperking hun dagelijks leven leiden. Zo beland je tijdens de tour op een gegeven moment in de bioscoop. In eerste instantie zou je misschien niet denken dat dit een leuk uitje is voor iemand met beperkt zicht, maar tegenwoordig is er van alles mogelijk. Door middel van audiodescripties wordt de film toegankelijk voor blinden en slechtzienden en dus de bezoeker van het muZIEum. Zo toont het museum op een bijzondere manier hoe mensen met een visuele beperking door de wereld navigeren met behulp van hun andere zintuigen.
Vraagtekens in het donker
In het donker ben je niet alleen afhankelijk van je stok, je hebt gelukkig ook een gids bij je. Naast het geruststellen van gedesoriënteerde bezoekers, is deze er ook om alle vragen te beantwoorden. Deze vliegen de gids om de oren: Heb jij normaal gesproken je ogen open of dicht? Hoe toegankelijk is Nederland voor mensen met een visuele beperking? Kan je zelfstandig reizen met het openbaar vervoer? De geduldige gids beantwoordt de vragen onverbloemd. Naast een opwindende tocht door het donker, is het zo ook een leerzame ervaring.
Enthousiast vraagt een mede-bezoeker na afloop of we de kamers die we zonder zicht hebben verkend, nu mogen bekijken. Er wordt enigszins teleurgesteld gereageerd wanneer dit niet het geval blijkt te zijn. De gids benadrukt terecht dat dit voor mensen met een visuele beperking ook nooit mogelijk is en het museum juist draait om het ervaren van het leven zonder zicht. Een licht frustrerende, maar belangrijke les die je meeneemt uit deze ervaring.
Al met al is muZIEum zeker een bezoekje waard. Het is een kostbare beleving die je niet snel zal vergeten. Waar het voor de gidsen de normaalste zaak van de wereld is om zonder hun zicht te functioneren, is het voor de bezoeker een bijzondere ervaring om voor even volledig in het donker te tasten. Zo laat muZIEum haar bezoekers op een nieuwe manier naar de wereld om hen heen kijken.
Wil je meer recensies van evenementen in Nijmegen lezen? Je vindt ze hier.