Prinsjesdag staat in Nederland bekend als de dag waarop je eindelijk weer je hoedencollectie uit de kast kan halen, maar er gebeurt natuurlijk veel meer op deze belangrijke ceremoniële dag. De vraag is alleen wat? Hoe verhouden politieke bondgenoten zich tot elkaar buiten het zicht van de camera en het allerbelangrijkst: wat had Máxima aan? ANS bezocht Prinsjesdag en biedt inzicht in de belangrijkste gebeurtenissen van de opening van het parlementaire jaar 2024-2025.
Prinsjesdag 2024 was een spannende dag. In politiek Den Haag zijn er vele weddenschappen gesloten rondom welke woorden de koning wel of niet in de mond zou nemen. Zegt hij dat er een asielcrisis is? Zegt hij dat dit kabinet met het strengste asielbeleid ooit komt? Of zegt hij dat het allemaal wel meevalt en dat die noodwetgeving het toch nooit gaat halen? De lezer wordt bij deze helaas teleurgesteld: de koning bleef ontzettend neutraal en las rustig de voor hem voorbereide tekst voor. Zijn bijdrage was dus verder niet van belang.
Wat daarentegen wel van belang was, was de kleding van de vrouwelijke leden van zijn gezin. Waar koningin Máxima nog een hippe haarband droeg, bleven de haaraccessoires van Amalia en Alexia helemaal weg. En waar bij de oudere aanwezigen nog hoeden te over waren, waren die onder jongere generaties nog maar sporadisch te zien. Wat betekent dat voor de toekomst van de hoed? Dat is nu nog niet te voorspellen, maar er is gegronde vrees dat de uitsterving van de hoed op Prinsjesdag in aantocht is.
Overigens betekent dat niet dat er geen statements zijn gemaakt met de kleding van de aanwezigen. Hier en daar werden er politieke statements benadrukt met een Arafat sjaal verwerkt in een hoed, of een tas in de vorm van een watermeloen. Die keuzes vielen echter allemaal in het niets bij het stevige statement gemaakt door Caroline van der Plas, die dit keer niet in haar traditionele groene kleur kwam, maar vrijwel volledig in het zwart was gekleed. Probeert zij hiermee de dood van het kabinet alvast vervroegd aan te kondigen? Als dat zo is, dan had ze dat met haar coalitiegenoot Dilan Yesilgöz moeten bespreken, want die leek in haar zuurstokkleurige kleding niet echt in de rouwstemming. De communicatie tussenbeide was overigens op de dag zelf ook erg karig. Van der Plas zocht Geert Wilders meteen op toen hij binnenkwam, maar meer dan een knikje naar Yesilgöz kon er niet vanaf – zij was op haar beurt sowieso te druk bezig met foto’s maken met andere politici.
Extraparlementair orkest
De voorzitter van de Eerste Kamer, Jan Anthonie Bruijn, wordt voor deze speciale gelegenheid aangeduid als Voorzitter van de Verenigde Vergadering der Staten-Generaal, zoals Prinsjesdag officieel wordt genoemd. Voor een dergelijke rol zou je verwachten dat alles tot in de puntjes wordt voorbereid, maar ook Bruijn moest deze dag gebruikmaken van zijn improvisatietalent. Bij de opening van de vergadering werd aangekondigd dat er muziek zou worden gespeeld voor een feestelijke sfeer. De dirigent zou op een bijzondere positie staan ten opzichte van het orkest en alle aanwezigen moesten vooral kijken of ze hem konden vinden. Toen de koning en zijn gezelschap echter binnenliepen was iedereen die boodschap natuurlijk direct vergeten. Bij het sluiten van de vergadering bleek de positie van de dirigent bijzonder vanwege de grote afstand tot het orkest. Dat was volgens de voorzitter heel toepasselijk, omdat een dergelijke configuratie ook wel een extraparlementair orkest werd genoemd. Een in onze ogen goed voorbereide grap, maar na een kort gesprek in de tuinkamer van het Eerste Kamergebouw bleek dat hij er zo’n beetje de hele troonrede over had gedaan om dat te bedenken.
Succes pap!
Op zo’n dag is het te zien dat iedereen die traditionele poppenkast toch best leuk vindt. De aanwezigen smullen vooral van de nabespreking in kleinere kringen later op de dag. Toen de Kamerleden en hun gasten na het officiële gedeelte terugkeerden naar het Eerste Kamergebouw om daar nog een broodje te eten, werden er bijvoorbeeld verhalen gedeeld over hoe de leden van het Koninklijk Huis elkaar onderling noemen. Sommige Kamerleden hadden tijdens de vergadering namelijk de taak om de koning en zijn gezelschap te verwelkomen en hadden zo een inkijkje in deze bijzondere familiaire verhoudingen. Vooral het “Succes pap!” van beide prinsessen had erg indruk gemaakt op het commissielid en werd onder het genot van een glaasje prosecco smaakvol herhaald.
Alles meegenomen was Prinsjesdag 2024 een erg speciale dag. De grappen van Jan Anthonie, de stevige verhalen van de – toch wel ijdele – Kamerleden en de bijzondere verzameling aan hoeden maakten deze dag helemaal compleet. Uiteindelijk zijn al die politici ook maar gewone mensen, hoewel het heel bijzonder blijft om ze allemaal op één plek te zien. Deze dag heeft daarom voor iedereen wat leuks, of je nou van politiek, van mode of gewoon van een leuke show houdt. Het enige minpunt was dan ook de karige speech van de koning, waardoor de dag een ster verliest. Een prachtige score, het wordt moeilijk om dat volgend jaar te overtreffen!