Flippoverzamelingen, het verlangen om beste vrienden te maken en het onzekere bestaan van vluchtelingen, dat is het boekenweekgeschenk van dit jaar in een notendop. Met de novelle De eerlijke vinder schetst Lize Spit op een beeldende en hartverscheurende wijze het verhaal van de jeugdvrienden Jimmy en Tristan.
Waar de meeste boekenweekgeschenken eindigen als onderzetter of een last minute cadeau voor een kennis, is De eerlijke vinder een negentig pagina lange must-read die je in een adem uitleest. Schrijver Lize Spit vertelt het verhaal van Jimmy, een stumperig, tienjarig jongetje die zijn dagen vult met het verzamelen van flippo’s. Als Tristan Ibrahimi, een jongen uit Albanië, met zijn familie naar Jimmy zijn dorp in België vlucht, bloeit er tussen de twee een vriendschap op. Plotseling heeft buitenbeentje Jimmy iemand in de klas om naast te zitten en om zijn flippocollectie mee te delen. De vriendschap wordt op de proef gesteld wanneer Tristan en zijn familie het nieuws krijgen dat ze worden teruggestuurd naar Albanië. Tristan en zijn zus bekokstoven een plan om de familie in België te kunnen houden. Als Jimmy wordt gevraagd of hij aan dit plan wil meewerken wordt duidelijk wat hij bereid is te doen voor het behouden van een vriendschap.
Nostalgische noot
Spit weet het verhaal te kleuren met nostalgische en beeldende omschrijvingen die de lezer transporteren naar zijn jeugd. Wanneer Jimmy bijvoorbeeld Tristan aan het bijpraten is over ‘typisch Belgische gewoonten’, zoals hij het eten van dinosauruskoekjes noemt, denkt de lezer terug aan de tijd waarop hij doordachte manieren had om snacks te eten. ‘Bij het openen van het pakje eerst de drie monsters uitschakelen – hun koppen eraf – en daarna pas de rest oppeuzelen.’ De nostalgische omschrijvingen zuigen de lezer in het verhaal en zorgen voor een boeiende leeservaring.
‘Het risico te verdrinken is het waard als dat betekent dat hij niet meer alleen hoeft te zijn.’
In het boek worden niet alleen de positieve maar ook de negatieve kanten van jeugdige vriendschappen belicht. Zo is Jimmy bereid om allerlei gevaarlijke dingen te doen voor Tristan om hem te vriend te houden. Tristan test bijvoorbeeld of hij Jimmy kan vertrouwen om de familie te helpen in België te blijven door hem te vragen of hij een proef wil doen in water, wetende dat hij niet kan zwemmen. Als Jimmy zijn leven voor zich ziet zonder de vriendschap van Tristan, besluit hij na een moment van aarzeling de proef toch te doen. Voor hem is het risico te verdrinken het waard als dat betekent dat hij niet meer alleen hoeft te zijn. Deze risicovolle keuzes van Jimmy en Tristan houden de lezer op het puntje van zijn stoel en zorgen ervoor dat je door blijft bladeren om erachter te komen wat er zal gebeuren.
Realistisch randje
De luchtige en nostalgische momenten worden door Spit in balans gehouden met een serieus onderwerp: de vluchtelingencrisis. Hierdoor is het verhaal voor de lezer niet alleen een mooie terugblik op zijn jeugd maar zet het de lezer ook aan het denken over de reële problemen waar veel vluchtelingen zoals de Ibrahimis mee kampen.
‘Spit omschrijft de kwellingen van de familie Ibrahimi op een gevoelige en realistische manier.’
Vanuit het perspectief en met de woordenschat van Jimmy omschrijft Spit de kwellingen van de familie Ibrahimi op een gevoelige en realistische manier. De schrijver schetst hiermee een duidelijk beeld en speelt in op het inlevingsvermogen van de lezer waarbij medelijden en begrip wordt gewekt. Ook wordt het navigeren van hun nieuwe bestaan als vluchteling in een land waar ze de taal niet kennen en waar de cultuur met hun eigen verschilt, belicht. Zo merkt Jimmy op dat de familie nerveus en angstig wordt in het bijzijn van mensen in uniform en bij het zien van water. Hoewel hij niet zeker weet waarom ze zo reageren, probeert hij Tristan en zijn zus Jetmira te troosten als ze weer eens zo’n ‘aardbeving van binnen’ ervaren.
Spit weet in De eerlijke vinder het verhaal te vertellen van een jeugdvriendschap die wordt getest door de realistische buitenwereld vol met onzekerheid, risico’s en het gevaar dat vluchtelingen ervaren als ze uitgezet dreigen te worden en asiel proberen te krijgen. Het boekenweekgeschenk dat op eerste gezicht luchtig leesvoer is, blijkt uiteindelijk een hartverscheurend relaas te zijn dat de lezer twee keer doet nadenken over de betekenis van opoffering en het verlangen naar een zeker bestaan.
Wil je meer recensies van boeken lezen? Je vindt ze hier.