Na een reeks boeken die het publieke oog ontging, trad Paolo Cognetti in 2016 met De acht bergen toe tot de bekendheid. Zijn zwierige pen, rijke woordenschat en adembenemende beschrijvingen gaven aanleiding tot menig lofzang. Is zijn nieuwste werk, Het geluk van de wolf een waardig opvolger of past het beter tussen het schroot van de middelmaat?
De 204 pagina’s van Het geluk van de wolf leiden de lezer naar het ongerepte landschap van de Noord-Italiaanse Alpen. Een gebied waar het gezag van de kristalheldere sterrenhemel, de gemzen, steenbokken en stilte nog niet is ondermijnd door de moderne mens. Voor hoofdpersoon Fausto, een auteur van middelbare leeftijd, behoren tijden van geluk tot het verleden. Een scheiding en een teruglopende boekverkoop zijn hier de tastbare bewijzen van. Om tot bezinning te komen, vertrekt hij naar een dorpje te midden van de Noord-Italiaanse bergen. Uit geldnood besluit hij het geschreven woord in te ruilen voor een baan als kok in een restaurant. Daar loopt hij zijn toekomstige liefde, Silvia, tegen het lijf.
Het wonder van de natuur
Veel van Cognetti’s zinnen baden in schoonheid. De gedetailleerde beschrijvingen van de bomen, dieren en andere natuurlijke verschijnselen zijn namelijk zwierig en zitten vol beeldspraak. Door sommige zinnen zou je haast willen migreren naar de door Cognetti geschapen leefwereld. Een voorbeeld is: ‘Het plateau ging aan de dalkant abrupt over in vijfhonderd meter steil omlaaglopende boshelling terwijl het aan de bergkant via een reeks glooiende zomerweiden omhoog liep.’
Beschrijven lijkt een doel op zichzelf, waardoor de verhaallijn ondersneeuwt.
Tegelijkertijd geeft de kracht van het beschrijven, aanzet tot zwakte. Beschrijven lijkt namelijk een doel op zichzelf, waardoor de verhaallijn ondersneeuwt. Hierdoor gebeurt er weinig in Het geluk van de wolf. Met veel seksuele uitspanningen tussen Fausto en Sylvia is verreweg het grootste gedeelte van het boek samengevat. Het is een verhaal dat, ondanks het gering aantal pagina’s en forse lettertype, ook op honderd bladzijden geschreven had kunnen worden.
Liefde als lot
Een lichtpuntje in de verhaallijn is de relatie tussen Fausto en Silvia. Hun innigheid zweemt naar de liefde zoals je hem voorstelt in een volmaakte fantasie. Het is het soort liefde dat voortvloeit uit utopie en lichtzinnigheid. Cognetti beschrijft een liefde van het kaliber dat de realiteitszin aantast en uiteindelijk iedere complexiteit een plek in de vergetelheid toedicht. In het hoofd van Fausto lijken zowel zijn ex-vrouw als zijn falende schrijverschap uitgewissen. De problemen maken plaats voor dromen waarin Silvia fungeert als hoofdpersoon. In dat opzicht vermijdt Het geluk van de wolf het cliché allerminst.
Overeenkomst tussen mens en dier
In hoofdstuk veertien wordt er vanuit het perspectief van een gewiekste wolf geschreven. Uit honger naar een prooi betreedt hij de vallei van het bergdorpje, waarna een gevoel van sensatie door zijn aderen vloeit. Het is de sensatie van de onbekende wereld en de ogenschijnlijk oneindige mogelijkheden van een nieuw begin. In zekere zin is het vergelijkbaar met de zoektocht van de personages uit het boek. Net als een wolf jagen ook zij verlangens na en zetten ze tijdens deze jacht met regelmaat voet op nog te verkennen bodem. Zodoende is Het geluk van de wolf een titel die de metaforische lading van het boek goed weet te dekken. Hoewel de verandering in perspectief zich niet duidelijk laat aankondigen, is het verfrissend om de wereld te zien vanuit de ogen van een wolf. De wolf lijkt zijn omgeving vooral rationeel te benaderen terwijl de mensheid emotie als raadgever kiest. Dat ene willekeurige hoofdstuk, geeft naast hardnekkige overeenkomsten ook blijk van verschillen tussen wolf en mens.
Het is verfrissend om de wereld te zien vanuit de ogen van een wolf.
Het geluk van de wolf is een alleraardigste roman, maar geenszins een boek dat tot in de eeuwigheid zal beklijven. Zijn kracht ligt met de name besloten in de vertelling en de prachtige beelden van de Noord-Italiaanse Alpen. Daartegenover staat echter het gebrek aan verhaal of plotwendingen. Cognetti schrijft meer een liefdesverklaring, een ode aan de ongereptheid van de natuur, dan een sterk verhaal.