In het Goffertpark kwamen afgelopen weken kunst en wetenschap samen door middel van een lichtspektakel ondersteund door mysterieuze geluiden. Dit audiovisueel kunstfestival schijnt licht op de gecompliceerde fenomenen rondom het thema ‘ruimtevaarders’. Ook dit jaar verlaten bezoekers verwonderd, maar een stukje meer verward het park.
Op een herfstige en mistige avond, wanneer de schemer al lang ter donker is geslagen, belopen bezoekers onder het genot van een glaasje glühwein een route van twaalf kunstinstallaties die een werkelijke ruimtereis vertegenwoordigen. Deze kunstwerken zijn in samenwerking met wetenschappers gemaakt. De bedoeling van de werken is om bezoekers de wonderen achter wetenschappelijke en filosofische fenomenen te laten zien. Het uitgangspunt van het festival is dat de mens zijn bril, die de wereld zwart-wit kleurt, afzet en daarbij de veelzijdige bestaanservaring van andere organismen adapteert.
Een lichtje opgaan
De eerste stop van de wandeling vindt plaats bij de tribune rondom het podium waar het kunstwerk The Abysses of the Scorching Sun, gemaakt door kunstenaar Nicky Assmann, staat. Deze omgekeerde zonnewijzer schijnt licht naar de sterren terwijl de tijd rustig doortikt. De kunstenaar probeert hiermee de vergankelijkheid van het menselijke bestaan te illustreren. Menigeen verzucht kreten van verwondering over de Star Trek-achtige schijnwerper en de geproduceerde kleurenlichtshow. Sommige wandelaars zijn zo in trance van de kleurenmengeling, ondersteund door ruis en muziekklanken, dat ze zelfs op het podium gaan staan om het beste zichtpunt te hebben. De meeste geërgerde tribunezitters zien dit als hun cue om de wandeling voort te zetten.
Het volgende kunstwerk bestaat uit belichte Nederlandse riviermosselschelpen die door hun parelvorming een sterachtig beeld weergeven. De constructie geeft de mogelijkheid om door het kunstwerk heen te lopen en je één te voelen met de donkere nacht en zijn fonkelende sterren. Echter is het abstracte kunstwerk verder lastig te plaatsen binnen het ruimtevaardersthema. De mossels laten zien hoe elk organisme anders omgaat met zijn of haar ‘leefruimte’, maar doordat de focus voornamelijk ligt op de tevens belangrijke ecokritische blik, schemert dit idee maar lichtelijk door.
De bezoekers wandelen door rookmachines en heksachtig belichte bomen, om de volgende stop van de route te bereiken. Hier mogen ze echter niet gelijk het informatiebordje lezen, maar moeten ze het kunstwerk eerst ervaren. Deze stelling bestaat uit twee ‘muren’ die een korte tunnel vormen vol met luidsprekers en kegelvormige luchtvortexen. De luchtvortexen geven af en toe een pufje met lucht terwijl de luidsprekers een twaalf minuten-langdurende symfonie van geluiden afspelen. Deze ervaring spreekt tot alle zintuigen en is dusdanig succesvol bij de bezoekers dat er zelfs een rij ontstaat. Maar het idee achter de belevenis blijkt niet voor iedereen even duidelijk, want meerdere bezoekers besluiten gelijk door te lopen zonder het informatiebordje te lezen onder het mom van ‘ik snap er toch niet veel van.’
Aan het licht brengen
Waar andere kunstwerken materieloze en abstracte ideeën van de ruimte belichten, geeft het kunstwerk Charybdis van Zoro Feigl een meer verwaterde versie van het thema ruimtevaarders. Dit kunstwerk vertelt namelijk het verhaal van het mythologische wezen Charybdis, die steeds woester wordt hoe meer de avond vordert. Ze zit namelijk gevangen in het meertje van het Goffertpark, terwijl ze de ruime wateren gewend is. Wanneer de bezoekers het bruggetje over het meer bewandelen, zien ze inderdaad tentakels wild heen en weer spetteren in het door algen bedekte water. Verbijsterd wijzen zowel kinderen als volwassenen naar het door spots belichte zeemonster dat prachtig in het water danst. De entertainmentwaarde van dit spektakel staat als een paal boven water, maar de diepere betekenis en link met het thema ruimtevaarders blijft een mysterie.
De tocht neemt een nog abstractere wending bij het interactieve kunstwerk Quantum Resonance, gemaakt door het DEFRAME-collectief, dat de string theory demonstreert. De snaartheorie veronderstelt dat de onzichtbare kwantumdeeltjes, de deeltjes waaruit ons universum zijn opgebouwd, zich manifesteren door middel van trillingen in de vorm van snaartjes. Deze snaarvormige trillingen zijn niet waarneembaar, maar dit kunstwerk verbeeldt dit idee toch door de bewegingen en de daaruit volgende trillingen van bezoekers op een beeldscherm te projecteren. De wandelaars zwaaien, maken onverwachte bewegingen en doen hier en daar zelfs een impressionistische dansbeweging om de wisselwerking tussen snaartjes en deeltjes te testen. DEFRAME creëert een magisch beeld van een zeer complexe theorie, terwijl zij de bezoekers ook nog een kleine natuurkundeles bezorgen.
De reis door het schemerlicht
Hoewel de schemerlichttickets helaas een stuk duurder zijn ten opzichte van vorig jaar, blijft deze herfstwandeling een zeer bijzondere ervaring. Kunst, in uiteenlopende vorm van Spoken word tot lichtshows, komt samen met abstracte wetenschappelijke en filosofische theorieën. Dit creëert een vervreemdend beeld dat vragen oproept bij bezoekers. Ook is er genoeg verdieping voor de enthousiastelingen via extra informatieboekjes en lezingen georganiseerd door Radboud Reflects met belezen sprekers.
Sommige abstracte ideeën blijken echter niet altijd even vatbaar voor bezoekers en zijn soms maar via een zijden draadje verbonden aan het thema. Ook is de verbondenheid van de locatie met de kunstwerken, behalve bij uitspringer Charybdis, niet altijd even sterk. In tegenstelling tot vorig jaar zijn de kunstwerken dit jaar minder interactief met de omgeving en bezoekers, maar juist meer afgebakend via hekjes en beeldschermen. Desalniettemin, biedt de samenwerking tussen kunst en wetenschap een magische tocht door een sprookjesbos waar menigeen zich later nog een keer over zal verwonderen.