In een opinieartikel op ScienceGuide pleit een klimaatonderzoeker aan de Universiteit Utrecht voor meer betrokkenheid van academici op het gebied van klimaat en duurzaamheid. Hoe denken medewerkers van de Radboud Universiteit (RU) hierover?
De RU profileert zich als duurzame universiteit, door bijvoorbeeld afgelopen jaar de Radboud Impact Day te organiseren en duurzaamheid een verplicht onderdeel van alle studies te maken. Volgens de Utrechtse klimaatonderzoeker hebben wetenschappers grote kennis over het klimaat en genieten ze veel aanzien onder de bevolking. Zij kunnen daarom een grote rol spelen in de klimaatcrisis. ANS vroeg medewerkers aan de RU naar hun werkzaamheden en hun rol in het klimaatdebat. Carlo Buise, beleidsmedewerker bij de Arbo- en Milieudienst van de RU houdt zich binnen zijn werkzaamheden bezig met duurzaamheid. Ook Ad Ragas houdt zich als hoogleraar Milieukunde bezig met het de risico’s van gevaarlijke stoffen voor mens en milieu.
Wat doet u zelf op het gebied van duurzaamheid?
Buise: ‘In mijn persoonlijke leven ben ik erg in duurzaamheid geïnteresseerd. Ik ben net verhuisd en probeer nu bijvoorbeeld te kijken hoe ik geen gas meer hoef te gebruiken en heb zonnecellen op mijn huis liggen. Ook binnen mijn werk houd ik me met duurzame thema’s bezig. Zo bekijk ik bijvoorbeeld hoe we Heyendaal op een duurzame manier bereikbaar kunnen maken. Daarnaast besteed ik aandacht aan gezondheid en preventie binnen het Radboudumc.’
Ragas: ‘In het dagelijks leven word ik soms als een milieugoeroe gezien vanwege mijn baan. Naast mijn functie als hoogleraar Milieukunde, doe ik namelijk onderzoek naar de risico’s van milieugevaarlijke stoffen. Daarnaast ben ik bezig met het opstarten van een nieuwe opleiding: Science for Sustainability. De kennis die ik hieruit heb gekregen, probeer ik onder andere te verspreiden via de vereniging Leefmilieu, waar ik bestuurslid ben. Die vereniging heeft als doel wetenschappelijke kennis over het milieu beschikbaar te stellen aan bewonersgroepen die bezorgd zijn over hun leefomgeving.’
Is het de taak van academici om zich actief bezig te houden met het klimaat?
Buise: ‘Ja, dat vind ik wel. Ik heb ook het idee dat dit onder wetenschappers gebeurt. Er is een grote groep wetenschappers inhoudelijk actief betrokken bij dit thema en zij zetten zich hiervoor in. Academici zitten niet alleen maar vanuit hun ivoren toren van alles te roepen, maar treden ook met hun kennis naar buiten. Dat hoort wat mij betreft ook bij de rol van wetenschappers. Het idee dat academici alleen maar op hun kamer onderzoek doen, is erg ouderwets.’
Ragas: ‘Ik vind het niet de taak van de wetenschappers om zich activistisch op te stellen, zoals actievoeren en protesteren. Wel hebben ze een bepaalde verantwoordelijkheid in het signaleren van problemen en het verspreiden van kennis. Zij kunnen bijvoorbeeld aangeven dat bepaalde activiteiten, zoals het gebruik van bestrijdingsmiddelen, in de toekomst tot problemen kunnen leiden en dus niet duurzaam zijn.’
Worden wetenschappers gestimuleerd vanuit de RU om activistisch bezig te zijn?
Buise: ‘Ik denk niet dat er in een functieomschrijving voor een hoogleraar staat dat hij activistisch moet zijn, maar vermoed dat er wel iets wordt genoemd rondom het delen van inzichten in het maatschappelijk debat. Het delen van kennis en veranderingen bewerkstelligen is volgens mij een primaire taak van de universiteit. Ik ben dus niet van mening dat we van wetenschappers moeten verwachten dat ze met een spandoek meelopen in klimaatdemonstraties, maar vind wel dat academici hun inzichten moeten delen en hun kennis moeten uitdragen over risico’s en oplossingen. Dit kunnen zij bijvoorbeeld doen op een klimaatmanifestatie.’
Ragas: ‘Ik heb nooit ervaren dat dat wordt gestimuleerd. We worden wel aangemoedigd om kennis te verspreiden en inzichten te delen. We kunnen bijvoorbeeld onze verhalen vertellen op middelbare scholen of bewoners bewust maken van het gedane onderzoek. Ik denk echter niet dat je dat activistisch kan noemen. De RU zou wel sterker kunnen stimuleren dat we een boodschap moeten uitdragen dat het niet goed gaat met het milieu. Ik vind daarentegen niet dat de universiteit moet stimuleren om maatschappelijke processen te verstoren door een protest. Daar ligt voor mij een grens.’