De student heeft het maar druk: studeren, sporten, spacen op feesten en dikwijls een bijbaan. Het hoofd koel houden in dit stressvolle bestaan met zijn onzekere toekomst is nog niet zo makkelijk. Dankzij de praktische wijsheden van de Romeinse Keizer Marcus Aurelius behoudt Pablo Vinkenoog zijn zelfbeheersing, zelfs in de meest hachelijke momenten.
‘Bezie de eindeloze mensenmassa’s en hun talrijke ceremoniën, hun reizen bij storm en windstilte, en de veelsoortige wezens die geboren worden, met elkaar leven en weer sterven.’ – Marcus Aurelius, boek 9: citaat 30
Als een dichte mist bedrukte de sigarettenrook de donkere ruimtes die met schaars bedekte lichamen waren gevuld. Uit een hoek weerklinkt een zweepslag en de massa deinde mee op het gedreun van bunkertechno. Rondom mij zijn sommigen verkleed als seksslaaf, lopen de meesten enkel in hun ondergoed en hebben anderen het voortouw genomen om zelfs dat achterwege te laten. Het is een schouwspel bestaande uit eigenaardige ceremoniën en veelsoortige wezens. Op deze plek, waar nauwelijks kleding wordt gedragen, zijn de bedekte mensen vreemd. Ik bevind mij in Berlijn, de stad waar ik dit semester studeer.
Wie uit wil gaan in Berlijn moet eerst langs het laatste oordeel van de bewaking aan de deur. Op het moment dat je deze hebt doorstaan, is men van alle negatieve oordelen over uiterlijk, individuele voorkeur of gedrag bevrijd. Over dit verschil tussen binnen en buiten sprak ik met een vriend. Zijn kijk verwoordde hij als volgt: ‘Op het moment dat ik iemand een ander zie veroordelen dan keur ik deze persoon direct af.’ Nadat hij dit zei begreep ik dat het hier misgaat in de buitenwereld. Vanuit deze opvatting wordt hij namelijk vanwege zijn afkeer weer door een ander veroordeeld. Zodoende ontstaat een ketting aan kwalijk gedrag, die steeds langer wordt.
Op het moment dat ik iemand een ander zie veroordelen dan keur ik deze persoon direct af.’
Gelukkig kunnen wij deze doorbreken door de woorden van Aurelius te volgen. Volgens hem bezit men de eigenschap om een veroordeling zo direct als die opkomt ook te vergeten. Een manier waarop wij dit kunnen toepassen is door de fouten die anderen in onze ogen maken te laten gaan in plaats van hen daar telkens op te wijzen. Dit wil niet zeggen dat iedere veroordeling inherent verkeerd is en moet worden vergeten. Een veroordeling is gerechtvaardigd op moment dat iemand keer op keer zijn afspraken niet nakomt, zoals een nalatige huisgenoot of een persoon in je onderzoeksgroep die niets uitvoert.
Het kan weliswaar heerlijk werken om iemand ongegrond te veroordelen. Dit plezier heb ik dikwijls ervaren tijdens het kijken van realityseries, zoals Ex on the Beach of Too Hot to Handle. Dit werkt in mijn geval versterkend, omdat ik dan besef dat het altijd erger kan. Hoe dan ook blijft het volgens Aurelius een verspilling van emotionele energie. Met een ongerechtvaardigde veroordeling ketenen wij onszelf enkel vast aan de negatieve houdingen van anderen. Door hier, in zoverre dat mogelijk is, bewust mee te stoppen, bezien wij de eindeloze mensenmassa vanuit haar eigen waarde. Tijdens mijn clubnacht was het prachtig om dit in de praktijk te aanschouwen. Voor even kon men uitgaan van wederzijds respect en was iedereen vrij in het uitdrukken van geest en lichaam.