Gistermiddag ging de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW) in gesprek met studenten van de studie Artificial Intelligence (AI) over sociale veiligheid. Dit gesprek vond plaats nadat vorige week bekend werd dat een AI-docent de universiteit moet verlaten na meldingen van ongewenst gedrag.
Op dinsdagmiddag 12.15 vond een gesprek op de FSW plaats met studenten van de opleiding AI. De studenten werd gevraagd hoe ze de sociale veiligheid op de faculteit ervaren, wat ze van de universiteit verwachten en welke faciliteiten nodig zijn om de veiligheid te bevorderen. ‘We willen studenten zo ook bewust maken van de routes die ze kunnen nemen wanneer ze met sociale onveiligheid te maken krijgen. Zeker als er iets gebeurt binnen hiërarchische verhoudingen kan het moeilijk zijn om iets aan te kaarten’, vertelt Evelyn Kroesbergen, decaan van de FSW. Daarnaast was er ruimte voor vragen over het onderwerp en over het onderzoek naar ongewenst gedrag van een AI-docent dat inmiddels is afgerond.
Voor de zomer van 2022 werd een onafhankelijk onderzoek gestart naar een docent van de opleiding AI wegens diverse meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Na afronding van het onderzoek is geconcludeerd dat de docent in kwestie terug kon keren naar de universiteit. Dit besluit werd gecommuniceerd met directe betrokkenen. Vervolgens kwam nieuwe informatie aan het licht waaruit duidelijk werd dat het verhaal nog niet compleet was. De RU besloot daarom het externe onderzoek te verlengen. Begin dit jaar deelde het onderzoeksbureau de resultaten met de universiteit en op basis ervan is een serie gesprekken gevoerd met de docent. Vorige week maakte de RU bekend dat met ‘wederzijds goedvinden’ is besloten dat de docent per 1 augustus zal vertrekken van de universiteit. Ze noemt de reden voor dit besluit een ‘onoverbrugbaar verschil van inzicht over de invulling en uitoefening van de functie’.
Meldingen
Om hoeveel meldingen het precies gaat, weet Kroesbergen niet. ‘Voor het eerste onderzoek waren er al meerdere meldingen gedaan en na communicatie over het resultaat zijn er nog meer binnengekomen. Minstens vier dus’, zegt ze. De meldingen zijn afkomstig van verschillende partijen binnen de opleiding AI. Volgens de decaan kan op basis van de meldingen niet worden gesteld dat het om een patroon van gedrag gaat. ‘Ik vind het ook lastig om te zeggen of de meldingen met elkaar in lijn zijn of niet’, zegt ze.
Resultaten
Op basis van de nieuwe resultaten is in ieder geval geconcludeerd dat het handelen van de docent niet thuishoort op de universiteit. ‘Uit de gesprekken werd duidelijk dat we het over de invulling van de functie oneens zijn en ik zag daarom weinig reden om het contract in stand te houden’, legt Kroesbergen uit. Wat de aard is van het gedrag dat tot dit besluit heeft geleid, kan de decaan niet zeggen. Op de vraag of het om seksueel grensoverschrijdend gedrag ging, antwoordt ze: ‘Laat ik het zo zeggen: het gaat om de invulling van de functie in de breedste zin van het woord.’
Weinig transparantie
Kroesbergen kan weinig loslaten over het onderzoek, de resultaten en het besluit omdat het een vertrouwelijk onderzoek betreft en er afspraken zijn gemaakt tussen de universiteit en de docent. Ook wordt de identiteit van de docent beschermd. Of de universiteit dit ongeacht het resultaat zou hebben gedaan, durft de decaan niet te zeggen. Wat wel bekend is, is dat de docent per 1 augustus de universiteit zal verlaten en in de tussentijd geen onderwijs geeft. De persoon in kwestie gaf na het eerste onderzoek ook al geen onderwijs, kwam niet op de universiteit en mocht geen contact hebben met studenten en collega’s. Waarom de docent pas op 1 augustus officieel vertrekt of die wordt doorbetaald tot die tijd en of een vergoeding wordt gegeven voor het vertrek, mag Kroesbergen niet delen. ‘De docent mag daar net zoveel over zeggen als wij’, benoemt ze.
De melders daarentegen staan wel vrij om over het onderzoek te spreken. Zij zijn namelijk niet betrokken geweest bij de gemaakte afspraken en zijn niet ingelicht over de resultaten en mogelijke vervolgstappen. ‘Wij weten niet wie de melders zijn. Ze hebben hun verhaal namelijk in vertrouwen gedaan bij het onderzoeksbureau’, vertelt Kroesbergen. Volgens de decaan hebben de melders aangegeven dat ze willen dat de informatie over de meldingen, het onderzoek en de resultaten vertrouwelijk blijft. ‘Misschien is er een enkel individu dat daar anders over denkt, maar het staat ze vrij om daar zelf iets over naar buiten te brengen’, benadrukt Kroesbergen. ‘Dat het allemaal vertrouwelijk is, is hier denk ik voor alle partijen het beste’, voegt ze toe.
Vervolgstappen
Kroesbergen geeft aan dat ervoor is gekozen om weinig over de zaak naar buiten te brengen zodat er afspraken konden worden gemaakt. ‘We zijn samen met de docent tot een overeenkomst gekomen. Als we alles openbaar willen maken, hadden we die afspraken niet kunnen maken’, vertelt ze. De huidige overeenkomst heeft er volgens de decaan voor gezorgd dat er relatief snel een besluit is genomen, wat een belang was voor de universiteit dat meespeelde. ‘We hebben een verantwoordelijkheid naar medewerkers en studenten. Ik heb regelmatig gehoord dat mensen zitten te wachten op het resultaat en dat wil je ze geven’, aldus Kroesbergen
De decaan geeft aan dat de faculteit hiervan heeft geleerd en in het vervolg nog meer aandacht gaat besteden aan het onderwerp sociale veiligheid. ‘We voeren het gesprek met studenten en medewerkers over wat je van elkaar kan verwachten, hoe je dingen bespreekbaar maakt en waar je terecht kan met je verhaal’, vertelt ze. Hierover werd na het eerste onderzoek gesproken met studenten en gisteren vond dit gesprek opnieuw plaats. ‘We vragen studenten ook of ze verbetering zien. We hebben na het eerste onderzoek namelijk een aantal acties ingezet, zoals het verlagen van de drempel naar vertrouwenspersonen.’ Uiteindelijk hoopt Kroesbergen dat meer aandacht voor sociale veiligheid zal resulteren in een cultuur waarin incidenten omtrent sociale onveiligheid worden voorkomen.