Woensdagavond werd de motie om maatwerk toe te passen voor studenten bij de energietoeslag in de gemeenteraad afgekeurd. Het merendeel van de partijen stemde tegen omdat studenten met financiële problemen die buiten de overheidsregelingen vallen, aanspraak kunnen maken op het noodfonds.
De motie van de Partij van de Arbeid (PvdA) in Nijmegen over de energietoeslag werd woensdagavond afgewezen. In de motie verzocht de partij het college van burgemeesters en wethouders om de leeftijdsgrens voor de energietoeslag te verlagen van 21 naar 18 jaar. Daarnaast wil de partij dat er maatwerk wordt geleverd voor studenten die met meerderen op een adres wonen. De regeling is nu dat de eenmalige toeslag per adres wordt uitgekeerd waardoor studentenhuizen de toeslag van 1800 euro moeten delen. In de motie staat dat er naar de financiële situatie van het individu moet worden gekeken en iedere student die het nodig heeft recht heeft op de volwaardige toeslag. De PvdA verzocht het college om hiervoor een plan op te stellen en dit voor januari 2023 bij de raad voor te leggen.
Het merendeel van de partijen stemde tegen de motie. De reden die een aantal partijen hiervoor gaven was het nieuwe noodfonds waar studenten met financiële problemen die buiten de overheidsregelingen vallen en geen gebruik maken van de participatiewet of bijzondere bijstand, beroep op kunnen doen. Dit betekent dat in studentenhuizen één iemand aanspraak maakt op energietoeslag mits er aan de criteria wordt voldaan en de rest aanspraak kan maken op het noodfonds. Het Nijmeegse noodfonds is onlangs opgezet op initiatief van de PvdA en GroenLinks om Nijmegenaren te ondersteunen die in financiële nood zitten vanwege de gestegen energieprijzen. De gemeente heeft een miljoen euro beschikbaar gesteld voor dit fonds. ‘Dat is onvoldoende om iedereen te kunnen helpen’, zegt Adam Galijasevic, gemeenteraadslid van de PvdA. ‘We moeten studenten dus energietoeslag uitkeren en het noodfonds zien als iets aanvullends.’
Motie
De motie van de PvdA had als voornaamste doel om studenten te helpen die buiten de boot vallen bij de energietoeslagregeling. Vanwege de huidige regeling komen studenten onder de 21 jaar en studenten die meer verdienen dan 130% van het sociaal minimum aan inkomen, niet in aanmerking voor de toeslag. Bij de berekening van het inkomen wordt tevens de gehele mogelijke studielening per maand meegerekend als inkomen. ‘Veel studenten krijgen door deze regeling onvoldoende compensatie voor hun gestegen energiekosten. Dit is een bewuste keuze van het college’, stelt Galijasevic. Studenten die samen in een huis wonen moeten daarnaast het geld delen omdat de toeslag per adres wordt uitgekeerd. ‘Je moet er dan ook maar op vertrouwen dat het eerlijk wordt verdeeld. Het is namelijk juridisch niet afdwingbaar om het te verdelen’, vertelt het PvdA-raadslid.
Afgewezen
Alleen de PvdA, Partij voor de Dieren en de Socialistische Partij stemden voor de motie. De reden die de partijen die tegen stemde gaven, is dat studenten terecht kunnen bij het noodfonds. Via die regeling worden studenten volgens de partijen ook sneller geholpen. ‘Het maatwerk waar de PvdA voor pleit, kost te veel tijd voor studenten’, zegt Abdulahi Hussen, gemeenteraadslid van GroenLinks. Volgens Galijasevic is dat onzin en kost het noodfonds juist veel tijd. ‘In mei heb ik al opgeroepen om zo’n fonds op te zetten, maar het is nog niet in werking. Ze hebben liggen slapen, het had allang in werking kunnen zijn’, zegt hij.
Een andere reden die partijen gaven om tegen te stemmen is dat studenten onder de 21 jaar nu niet in aanmerking komen voor de toeslag. ‘Deze groep kan wel terecht bij het noodfonds’, zegt Hussen. Hij ziet risico’s bij de verlaging van de leeftijdsgrens waar de PvdA voor pleit. De energietoeslag hoort onder de participatiewet en dat regelt de overheid. Voor die wet komen jongeren onder de 21 niet in aanmerking. ‘Als de gemeente dan besluit om energietoeslag uit te keren aan studenten onder 21 is het nog maar de vraag of ze niet juridisch teruggefloten gaan worden’, legt Hussen uit. Galijasevic heeft de leeftijdsverlaging voorgelegd bij de wethouder die ook aangaf dat de participatiewet dit verbiedt. ‘In Arnhem en Zwolle kom je wel vanaf 18 jaar in aanmerking. Ik denk dus dat het een bewuste keuze van de gemeente is om het niet te doen’, aldus Galijasevic.
Noodfonds
Het Nijmeegse noodfonds is in oktober opgezet voor Nijmegenaren die buiten alle overheidsregelingen vallen, maar wel financiële ondersteuning nodig hebben vanwege de gestegen energieprijzen. Voor veel studenten was het niet duidelijk of ze aanspraak maakten op het fonds. Daarom stelde Hussen woensdag hierover een vraag aan het college. Wethouder John Brom heeft toen bevestigd dat studenten inderdaad aan kunnen kloppen bij het fonds. Studenten vanaf 18 jaar en minder of net boven 130% van het minimuminkomen zitten, kunnen een aanvraag indienen bij de gemeente Nijmegen. Dat geldt ook voor studenten vanaf 21 jaar die net boven 130% van minimuminkomen zitten. ‘Deze groepen kunnen namelijk ook hoge rekeningen hebben’, zegt Hussen. ‘Er wordt bij het fonds per persoon gekeken naar de situatie en hoeveel geld nodig is. Het is echt maatwerk’, vertelt hij.
De gemeente heeft een miljoen euro beschikbaar gesteld voor het fonds. Dit geld is afkomstig van het potje voor algemene reserves van de gemeente. ‘Ik ben blij dat dit fonds er is en studenten er gebruik van kunnen maken, maar een miljoen is onvoldoende om iedereen te kunnen helpen’, zegt Galijasevic. Hussen geeft echter aan dat het niet wordt uitgesloten dat er meer geld beschikbaar wordt gesteld als een miljoen euro onvoldoende blijkt.
Galijasevic heeft twijfels over de werking van het fonds. ‘Ik vind het te makkelijk afgeserveerd en ik twijfel of de mogelijkheden die het college noemt voldoende zijn.’ Ook Mo Quirijnen, voorzitter van studentenvakbond AKKU, is sceptisch over het fonds. ‘Het is nog niet duidelijk of het in realiteit werkt, maar zoals ik het nu begrijp krijg je eerst iemand van de gemeente op je dak die wil dat je aan alle kanten gaat snijden in je budget’, legt hij uit. ‘Dit soort maatregelen kom je niet tegen bij de energietoeslag.’ Galijasevic en Quirijnen vinden dat iedereen met een laag inkomen recht hoort te hebben op een goede energietoeslag. ‘Volgens de gemeente is er geen geld om de toeslag uit te keren aan alle studenten die het nodig hebben. Als dat werkelijk zo is moet de gemeente bij de overheid pleiten voor meer budget, want dat doen ze nu niet genoeg’, aldus Quirijnen.