Op televisie ging hij in gesprek met zowel Mark Rutte als Famke Louise: Diederik Gommers is inmiddels de bekendste IC-arts van het land. Om de coronamaatregelen bekender te maken onder jongeren, heeft hij nu ook een Instagramaccount. ‘Aan de hand van goede communicatie begrijpen jongeren je veel beter.’
Als intensivist bij het Erasmus MC en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor de Intensive Care sprak Gommers de afgelopen tijd veel in de media over de coronamaatregelen. Zijn rustige manier van communiceren, te midden van verhitte discussies, leverde hem veel lof op. In plaats van olie op het vuur te gooien, nam Gommers de tijd voor een gesprek. Op deze manier lukte het hem om Famke Louises standpunt ten aanzien van corona honderdtachtig graden te doen draaien: naar aanleiding van één uitzending van Jinek ging ze van #ikdoenietmeermee naar zijn campagnepartner. De laatste tijd probeert de intensivist een soortgelijke verandering te bewerkstelligen onder jongeren. Via Instagram probeert hij vooral studenten hun rol in de coronacrisis te laten inzien en zo hun omgang met de coronamaatregelen te veranderen.
ANS spreekt de IC-arts via Zoom. Aan de andere kant van de camera zit hij met doktersjas aan in een kamertje van het Erasmus UMC. Het is het hoogtepunt van de tweede golf. Volgens hem is er niet één schuldige aan te wijzen wanneer het gaat over de veroorzakers van de nieuwe groep zieken die deze golf met zich meebracht: ‘Wat we nu weten is dat het virus in de zomer door vakantiegangers is meegenomen uit het zuiden van Europa. Dat waren niet enkel studenten’, legt hij uit. Desalniettemin zijn ze grote verspreiders van het virus. Hij hoopt ze daar bewust van te maken. Niet via angstzaaierij, maar met de kracht van communicatie. ‘Je kan als arts veel beter vertellen wat wij leren over de virusverspreiding dan voor opschudding zorgen’, vertelt Gommers. ‘Wanneer studenten namelijk meer uitleg krijgen, kunnen ze inzien wat hun rol is binnen de coronaverspreiding.’
Besmetting van studenten is wel degelijk een probleem.
‘Ik ben ook jong geweest’
De arts vertelt dat studenten vaak een groot sociaal netwerk hebben en daardoor potentiële megaverspreiders van het virus zijn. Daarnaast ziet hij dat ze de maatregelen niet altijd even serieus nemen door bijvoorbeeld geen afstand te houden. ‘Ik begrijp dat studenten zich niet altijd aan de maatregelen houden’, vervolgt Gommers. ‘Voor hen zitten er immers veel negatieve effecten aan de maatregelen van de coronacrisis voor ze. Een voorbeeld is het grotendeels weg vallen van hun sociale contacten.’ Een andere reden voor de losse omgang met de maatregelen zou volgens de arts zijn dat studenten niet ernstig ziek worden als zij besmet raken. Volgens Gommers is hun besmetting echter wel degelijk een probleem omdat studenten niet kunnen worden gescheiden van risicogroepen. Ze hebben oudere familie of naasten die eventueel een slecht afweersysteem hebben.
‘Ik was met medestudenten in discussie gegaan over de maatregelen.’
De arts probeert zich in te leven in de studenten van nu en begint enthousiast te vertellen over zijn studentenleven: ‘Het mooie aan mijn studententijd was dat ik tegendraads was. Dat gaf me het idee dat ik alles zelf kon bepalen.’ Hij ziet deze dwarse houding terug in de studerenden vandaag de dag. Deze houding zorgt er voor dat veel studenten het gezag ondermijnen en de maatregelen niet altijd serieus willen nemen, aldus Gommers. Hij vertelt dat hij de maatregelen dan ook niet blindelings zou hebben gevolgd: ‘Ik was in discussie gegaan over de maatregelen met mijn medestudenten, want discussiëren zit in mijn aard’, denkt hij hardop met een brede glimlach op zijn gezicht.
In gesprek met de student
Vanwege deze opstandige houding is het volgens Gommers des te belangrijker om de redenatie achter de maatregelen duidelijk te maken. ‘De uitleg over de coronamaatregelen werkt momenteel niet voldoende. Ik denk dat studenten je aan de hand van goede communicatie veel beter begrijpen.’ Gommers zag dat er nog niemand was die specifiek jongeren uitleg gaf over de consequenties van het coronavirus. Hij besloot die rol vervolgens op zich te nemen. Hij realiseerde zich snel dat studenten niet te bereiken waren via de algemene nieuwskanalen. ‘Ik heb veel opgetreden bij Jinek en Op1, maar de meeste jongeren kijken daar helemaal niet naar. Zij kijken enkel fragmenten van zo’n uitzending die viral zijn gegaan. Daarom stapte ik over naar sociale media.’
De arts vertelt over de manier waarop hij zijn weg probeerde te vinden binnen de mediakanalen van jongeren. ‘Instagram is heel populair en werd daardoor een van mijn uitkomsten.’ Hij plaatste berichten en gaf voorlichtingen via livestreams van accounts die populair zijn onder jonge mensen, zoals NOS stories. ‘Het is daarbij belangrijk dat je jezelf niet neerzet als ‘gezaghebbend’ bij het delen van die informatie’, stelt hij. ‘Je moet het gesprek aangaan.’ Hij wil zichzelf naast de jongeren zetten en niet erboven. Om te laten zien dat hij ze begrijpt plaatste hij op Instagram een foto van zichzelf als student. Hieronder legt hij uit dat het lastig is voor de jongeren, maar dat ze wel hard nodig zijn. ‘Studenten moeten ook hun steentje bijdragen.
‘Ik merkte dat ik eigenlijk zo’n slechtnieuwsgesprek voerde.
Communicatie is een vak
De kwaliteit om uitleg te geven is iets wat hij als intensivist heeft geleerd. In dat werk is het een van de belangrijkste taken om een slechtnieuwsgesprek te kunnen voeren. Het is dan de bedoeling om een eerlijke schets te geven van de stand van zaken. Dat komt Gommers als woordvoerder nu goed van pas. ‘Wanneer ik het op televisie en sociale media over de coronacijfers van de IC had, merkte ik dat ik eigenlijk zo’n slechtnieuwsgesprek hield.’ Sinds het begin van de crisis heeft hij de mogelijkheid gekregen om dit te doen. Als voorzitter van de IC’s heeft hij veel van dit soort toesprekingen op televisie moeten houden en besloten er het beste van te maken. Hij besloot om geduldig het gesprek aan te gaan en zijn expertise te delen. ‘Die aanpak heeft positief uitgepakt, maar het is jammer dat ik daardoor een bekende Nederlander ben geworden’, zegt Gommers met een bescheiden lachje. ‘Mensen herkennen me nu namelijk overal. Ik kan niet eens meer een ronde door het ziekenhuis of door mijn dorp lopen.’
Zijn reputatie is onderhand behoorlijk opgebouwd op sociale media. Dat valt hem zelf ook op. Hij noemt een voorbeeld van comments die hij zoal krijgt: ‘U bent de enige die ik nog vertrouw’. Hij concludeert: ‘Dat vind ik natuurlijk overdreven.’ De arts legt uit dat hij spreekt voor een grote groep Nederlandse intensivisten die hebben besloten om met een verhaal naar buiten te komen: ‘Ik neem altijd aan dat iemand probeert te zeggen dat hij of zij de kennis van de dokter vertrouwt.
Plan de campagne
Daarnaast vertelt hij dat hij geen politieke of financiële belangen heeft in de coronacrisis: ‘Daarom kan ik ook zo eerlijk zijn over wat er gebeurt op de IC.’ Hij benadrukt dat deze behoefte aan eerlijkheid heel typerend is voor een onzekere tijd als deze. ‘Pas met de juiste informatie kan men nadenken over de afwegingen die je als groep maakt wanneer er weer een versoepeling plaatsvindt.’ Het is volgens Gommers namelijk de bedoeling dat studenten kritisch kijken naar wat ze belangrijk vinden. ‘Is dat in groepjes weer naar de kroeg kunnen of is dat met grotere groepen weer activiteiten organiseren?’, vraagt hij zich hardop af. ‘Dat moet worden uitgesproken, want dan kun je daar naartoe werken. Wanneer je dat afspreekt met elkaar, neemt de kans toe dat men de maatregelen serieuzer naleeft.’
Hij oppert een aantal ideeën over hoe studenten dit zouden kunnen aanpakken. ‘Wanneer maatregelen worden versoepeld, is het belangrijk dat studenten bij universiteitsbesturen aangeven wat zij belangrijk vinden. Die kunnen dat weer terugkoppelen naar hogere instanties als het kabinet.’ In de praktijk gebeurt dit echter nog niet zoveel en Gommers weet zelf ook niet hoe dit precies moet worden ingevuld. Hij noemt dit zorgelijk.
Ook de input van studenten is nodig.
Volgens hem kan geen enkele groep zich permitteren een lakse houding op te stellen rondom de regels. Hij pleit dan ook voor de betrokkenheid van alle leeftijdsgroepen in deze nieuwe fase van het virus. Ook de input van studenten is dus nodig. ‘Als dit niet gebeurt, bestaat de kans dat er hetzelfde zal gebeuren als afgelopen zomer’, vertelt de arts. ‘Toen leidde een versoepeling van de maatregelen tot gemakzucht rondom de nog geldende coronaregels.’ Hieruit is volgens hem de tweede golf ontstaan. Nu vertelt hij dat het zaak is om georganiseerd met elkaar te praten zodat dit niet weer gebeurt. Als we daarvoor ons best doen en ons ook aan die maatregelen houden, kunnen we in de toekomst het studentenleven weer voortzetten als vanouds.
Dat concludeert Gommers: ‘Studenten vinden het ontzettend belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen in hun dagelijks leven, deel uit te maken van sportverenigingen of om op stap gaan met vrienden.’ Des te meer reden voor de intensivist om zijn boodschap te blijven verspreiden. Daaraan zal nog heel wat intensive influencing aan te pas komen.