Van huisjesmelkers tot illegaal downloaden en van stagevergoedingen tot het DUO. Studenten komen het recht overal tegen. Op ANS-Online geeft Rechtswinkel Nijmegen-Oost maandelijks uitleg over juridische zaken waar studenten mee te maken krijgen. Deze keer: de verkoop van tweedehands kleding en het starten van een eigen bedrijf vanuit hobby.
Sjuul, inmiddels alweer tweedejaars student pedagogische wetenschappen, geniet volop van haar studentenleven. Aan dit studentenleven hangt een stevig prijskaartje, maar met haar nieuwe hobby heeft ze hier een leuke en duurzame oplossing voor gevonden. Ze heeft namelijk een nieuwe passie: vintage kleding. Om haar milde shopverslaving te voeden, struint ze regelmatig kleine kledingwinkeltjes en grote beurzen af, met groot succes. Inmiddels puilt haar Ikea-kast aardig uit. Vindingrijk dat ze is, besluit ze de kledingstukken die ze niet meer draagt via verschillende platformen aan vreemden te verkopen. Na een tijdje heeft ze dit helemaal onder de knie, ze verkoopt namelijk harstikke veel kleding en weet er zelfs een aardig zakcentje aan over te houden. Daarom besluit ze te investeren in verpakkingsmateriaal en een opslagruimte, om haar hobby naar een nieuw niveau te tillen. Op de eerstvolgende kringverjaardag vertelt ze vol trots over haar nieuwe hobby, maar ze krijgt al snel allemaal kritische vragen van haar tante over de Kamer van Koophandel (KvK), boekhouding en belastingdienst. Is Sjuul nou echt ondernemer, of is dit een uit de hand gelopen hobby?
Hobbyist of ondernemer?
Het is vaak onduidelijk of iemand een bepaalde activiteit uitoefent als hobby of als onderneming, terwijl dit onderscheid wel belangrijk is. Hieruit vloeit namelijk een aantal rechten en plichten voort, onder andere een inschrijving in het handelsregister, of een plicht om belasting af te dragen over de kledingstukken die je verkoopt. Ook kan dit gevolgen hebben voor de toeslagen die iemand ontvangt. Om te oordelen of Sjuul het verkopen van kleding hobbymatig of bedrijfsmatig uitvoert, moet er naar een drietal criteria gekeken worden.
Ten eerste moet ze diensten leveren of producten verkopen. Sjuul verkoopt al tweedehands kleding, aan dit vereiste is dus voldaan. Ook de voorbereiding op het leveren van diensten of verkopen van producten kan al onder het ondernemingsbegrip vallen. Hierbij kun je denken aan het inkopen van hulpmiddelen of de producten zelf. Ten tweede moet ze een bepaalde winst beogen met de verkoop van haar kleding. Een hobby die niet tot doel heeft om winst te behalen of die alleen geld kost en niets oplevert, valt dus niet onder dit criterium. Ten derde moet ze haar goederen verkopen aan anderen dan vrienden, gezin of familie. Als ze dus af en toe een leuke trui doorverkoopt aan haar broer, betekent dit niet dat ze ondernemer is. Deze criteria moeten in voldoende mate aanwezig zijn en worden beoordeeld door de KvK.
Nu Sjuul dit gelezen heeft, gaat ze zich toch achter de oren krabben. Ze verkoopt namelijk veel kleding aan anderen dan haar gezin, vrienden of familie en inmiddels doet ze dit ook om winst te maken en heeft wat geïnvesteerd om producten beter te verkopen. Ze komt zelf tot de conclusie dat ze ondernemer is. Wat moet ze in dit geval doen?
Een uitstapje naar de KvK
Een ondernemer moet zijn onderneming inschrijven in het handelsregister bij de KvK. Bij de inschrijving legt de KvK de aanvang van de onderneming, de bedrijfsomschrijving, de ondernemer, de rechtsvorm en bedrijfsnaam vast. Bij de inschrijving staat Sjuul voor een keuze. Ze moet namelijk een rechtsvorm kiezen waarin ze haar onderneming gaat drijven. Een rechtsvorm is het geheel aan juridische eigenschappen van de onderneming. Je kunt hierbij denken aan de eenmanszaak, Besloten Vennootschap (B.V.) of Naamloze Vennootschap (N.V.). Bij deze keuze kan er naar een aantal omstandigheden gekeken worden, bijvoorbeeld of de onderneming wordt gedreven met een partner, de verwachte winst, de hoeveelheid administratie en formele eisen, de mate waarin de ondernemer de schulden van de onderneming kan voldoen en of de ondernemer personeel in dienst neemt. Deze factoren bepalen wie het voor het zeggen heeft binnen de onderneming en wat diegene mag bepalen, of de onderneming met behulp van een notaris moet worden opgericht, de wijze waarop belasting moet worden voldaan, het deponeren van jaarstukken zoals een winst- en verliesrekening en wie aansprakelijk is voor de schulden van de onderneming.
Sjuul wil haar onderneming zelfstandig drijven. Ook is ze niet op zoek naar een geldschieter die haar onderneming wil steunen. Dit maakt haar keuze al eenvoudiger: rechtsvormen die een partner eisen vallen af. Wel zou ze graag afstand doen van de persoonlijke aansprakelijkheid voor de schulden van haar onderneming, maar ze is ook realistisch genoeg om te zien dat mogelijke schulden in de nabije toekomst goed zelf te dragen zijn. Het oprichten en drijven van een eenmanszaak is relatief goedkoop en eenvoudig. Zo brengt een eenmanszaak onder andere met zich mee dat ze zelf aansprakelijk is voor schulden van haar onderneming, inkomstenbelasting moet afdragen over de winst die ze verdient en dat ze een administratie bij moet houden. Mocht haar onderneming groeien of een partner aantrekken, dan is het altijd mogelijk om de rechtsvorm te wijzigen naar een rechtsvorm die beter past bij de nieuwe omstandigheden.
Mocht Sjuul nu besluiten om zich niet in te schrijven als ondernemer, ondanks dat er een inschrijvingsplicht geldt, dan kan het zo zijn dat ze een last onder dwangsom of een boete krijgt van de minister van financiën. Een last onder dwangsom is te zien als een plicht die Sjuul wordt opgelegd om zich alsnog in te schrijven. Doet zij dit niet, dan kan zij een dwangsom verwachten.
Conclusie
Wanneer iemand een bepaalde activiteit uitoefent en hier een vergoeding voor ontvangt, kan het zo zijn dat er sprake is van een onderneming. Zo moet er een dienst worden verricht of een product worden geleverd. Als er sprake is van een onderneming, moet deze worden ingeschreven in het handelsregister bij de KvK. Door zich in te laten schrijven in het handelsregister, voorkomt Sjuul dat ze wordt beboet. Een ondernemer kan voor verschillende rechtsvormen kiezen. Welke rechtsvorm het best past bij de onderneming, is afhankelijk van de omstandigheden. Als de onderneming vervolgens de rechtsvorm ontgroeit, kan ervoor worden gekozen om de onderneming om te zetten in een andere rechtsvorm.
Heb jij net zoals Sjuul vragen over het starten van een eigen bedrijf? Kom dan vooral langs bij een van onze spreekuren. De medewerkers van Rechtswinkel Nijmegen-Oost helpen je graag verder!