Na elf maanden is het vandaag zover: het kabinet-Schoof is gevallen na het terugtrekken van Geert Wilders en de PVV. Hoe reageert de campus op deze politieke aardverschuiving?
Voor velen kwam de val van het kabinet als een verrassing. Zo ook voor universitair hoofddocent politicologie aan de Radboud Universiteit (RU) Andrej Zaslove: ‘Een jaar geleden dacht ik dat dit kabinet de rit uit zou zitten, wat tot veel discussies met collega’s leidde. Centrumrechts en de populistische partijen hebben meer met elkaar gemeen dan met de progressieve fracties; dat onderschatten we soms.’ Met het vertrek van Omtzigt diende zich volgens Zaslove de eerste grote beproeving aan voor kabinet-Schoof: ‘Het klinkt misschien vreemd, maar ik had het idee dat de NSC-achterban er gewoon klaar mee was. Dat het uiteindelijk Wilders zelf was die de stekker eruit trok, had ik eerlijk gezegd niet zien aankomen.’
Politicologiestudent Berend Kooiker volgde het nieuws aandachtig met zijn studiegenoten in de Ismus-kamer. Nadat het nieuws naar buiten kwam, dacht hij een stapje verder vooruit dan de meeste mensen. Hij zat met zijn hoofd al bij de gemeenteraadsverkiezingen: ‘Toen ik het hoorde schrok ik een beetje, niet omdat ik het slecht vond dat het kabinet viel, maar omdat het nu waarschijnlijk nogal warrige gemeenteraadsverkiezingen zullen worden. Die zijn volgend jaar al en ik ben bang dat we nu een heel lang campagneseizoen krijgen. Als je actief bent in de politiek, wordt het een erg vermoeiende tijd.’ Een opmerkelijk punt om te benadrukken als politicologiestudent.
Ook buiten de politicologiebubbel houdt het nieuws studenten bezig, al lag de focus minder op de lange termijn. Een student vertelde in het EOS-gebouw dat zijn vertrouwen in de politiek juist was toegenomen na het nieuws: ‘Ik denk dat het nu beter gaat worden, met minder polarisatie. Al vraag ik me wel af of het strategisch slim was wat Wilders heeft gedaan.’ Ook over de aangekondigde onderwijsbezuinigingen lijken studenten hoopvol: ‘Ik denk dat de kans aanwezig is dat een demissionair kabinet de plannen uiteindelijk toch van tafel veegt.’
Bezuinigingen
Nan Lont, voorzitter van Studentenvakbond AKKU, is hoopvol na het nieuws dat het kabinet is gevallen: ‘Ik ben erg blij en hopelijk komt hiermee ook een eind aan het sloopbeleid (onderwijsbezuinigingen, red.).’ Volgens hem biedt het einde van kabinet-Schoof nieuwe perspectieven voor de activistische studentenbeweging: ‘De kabinetsval biedt kansen. Daarom moeten we nieuwe strategieën gaan bedenken om in dit vacuüm te springen.’
Ik ben erg blij en hopelijk komt hiermee ook een eind aan het sloopbeleid.
Desondanks realiseert Lont zich dat er onzekerheden blijven. Garanties dat de onderwijsbezuinigingen er met een volgend kabinet ook niet komen, zijn er namelijk niet. ‘Daarom moet de RU zich nu uitspreken: mocht een volgend kabinet ook gaan bezuinigen, dan werken we daar niet aan mee. De RU en het college van bestuur moeten via alle kanalen druk uitoefenen op het beleid en eventuele bezuinigingen dwarsbomen,’ legt hij uit.
Waar anderen hoopvol zijn, waarschuwt politicologiestudent Kooiker voor misplaatst optimisme: ‘Ik weet niet precies wat er nu concreet veranderd is. De begroting is er doorheen gejaagd en ligt vast. De val van het kabinet verandert daar in mijn ogen weinig aan.’ Volgens hem zal een demissionair kabinet vooral blijven doorsukkelen op de ingeslagen koers, en is er over de politieke verhoudingen na de volgende verkiezingen niets zinnigs te melden. Ook Zaslove is voorzichtig met het uithangen van de slingers: ‘Ze kunnen nu niet zomaar nieuw beleid maken.’ Bovendien wijst ook hij op de onvoorspelbaarheid van de komende verkiezingsuitslag.
Studenten in de politiek
Hoewel dit nieuws de studenten dus wel degelijk bezighoudt, blijft de vraag of er in Den Haag wel genoeg naar studenten als groep wordt geluisterd. Lont van studentenvakbond AKKU stelt dat de landelijke politiek dat beeld graag naar buiten projecteert, maar dat er in het beleid een ‘nihilistisch pragmatisme’ schuilt: politici roepen graag van de daken hoe cruciaal onderwijs is, maar wanneer het erop aankomt, laat men het afweten.
Ook Zaslove vindt dat studenten zichzelf niet moeten onderschatten als politieke factor: ‘Ik denk dat de studenten een heel belangrijke groep vormen, die over het hoofd gezien wordt door de landelijke politiek.’ Hij ziet zelfs een politiek gat ontstaan, slechts wachtend op een partij die studenten wél als primaire doelgroep neemt. Een mogelijke oorzaak van de huidige protesten is volgens hem dat linkse partijen jongeren onvoldoende weten aan te spreken. ‘Frans Timmermans is daar niet de juiste persoon voor,’ voegt hij daaraan toe. Studenten herkennen dit beeld. ‘Je mist jonge mensen, door hen zou ik mij meer vertegenwoordigd voelen,’ zegt een masterstudent.
Ik denk dat de studenten een heel belangrijke groep vormen, die over het hoofd gezien wordt door de landelijke politiek.
Maar om wezenlijk impact op onderwijsbeleid te hebben, moeten studenten nog wel actie gaan ondernemen, benadrukt Lont: ‘Stem op een partij die staat voor het onderwijs en het protestrecht. Wees je bewust van je positie: het gaat over jou.’ Kooiker sluit zich hierbij aan: ‘Laat je horen en word ergens lid van, want je hebt zelf invloed op de situatie na de volgende verkiezingen.’