Nu de campus weer volstroomt, laait de discussie over het online beschikbaar stellen van colleges op. Sommigen genieten van hun warme deken terwijl ze naar hun favoriete docent luisteren. Anderen bepleiten dat live hoorcolleges een essentiële rol in het universiteitsleven spelen. Om die rol te beschermen moet De Radboud Universiteit alleen in uitzonderlijke gevallen opnames van hoorcolleges beschikbaar stellen.
Als gevolg van de coronacrisis is het onderwijs op afstand in een stroomversnelling gekomen. Momenteel is hybride onderwijs de standaard. Binnen de universiteitspolitiek klinken er sterke geluiden om collegeopnames ook na de crisis te behouden. Zino Duckers, lid van de Universitaire Studentenraad (USR), legt uit dat de USR graag een ja-tenzij-beleid wenst. Colleges zijn dan altijd online beschikbaar, behalve als de docent zich daartegen verzet.
Het is echter onverstandig om dat voor alle studenten te doen. Het is duidelijk dat opnames van hoorcolleges en livestreams van het onderwijs ook nu beschikbaar moeten blijven voor studenten die goede redenen hebben om niet aanwezig te zijn, zoals ziekte. Roel Schutgens, decaan van de rechtenfaculteit en hoogleraar Algemene rechtswetenschap, wijst op de keerzijde van het ja-tenzij-beleid door te wijzen op de lege collegebanken die hij nog steeds aantreft. Het maakt een groot verschil of een student met een half oog en een kom muesli aan de keukentafel zit, of in de levendigheid van de collegezaal andere studenten tegenkomt en de docent kritisch kan bevragen. Het is beter voor het onderwijs als iedereen participeert in de zaal en daarom moet de universiteit het nee-tenzij-beleid hanteren om zoveel mogelijk studenten naar de campus te lokken.
Skippen of streamen
Studenten komen het best uit de verf als zij in de collegebanken zitten, aangezien ze het college beter volgen dan wanneer zij vanonder de wol de video’s kijken. Wanneer colleges ook online beschikbaar zijn, is het makkelijk voor de student om thuis te blijven. Schutgens trekt de vergelijking met de beslissing geen groenten te koken. ‘Het is een beetje hetzelfde als toch weer zwichten om bij de FEBO te eten’, verzucht hij. ‘Je weet dat naar college komen beter is, maar het is lekker makkelijk om bij paps en mams op de bank te blijven zitten.’ Simon Tans, universitair docent Internationaal en Europees recht en bestuurslid van het Radboud Teaching and Learning Centrum, noemt daarnaast gewenning binnen de groep als reden om weg te blijven. ‘Studenten nemen zich voor om naar college te gaan, maar als je weet dat daar slechts enkele tientallen studenten zit is de drempel om thuis te blijven niet hoog’, stelt hij.
‘Het is lekker makkelijk om bij paps en mams op de bank te blijven zitten.’
Integreren in de collegebanken
De kwaliteit van onderwijs wordt hoger wanneer studenten fysiek aanwezig zijn. Interactie enthousiasmeert om te leren en zorgt ervoor dat studenten elkaar en de universiteit kennen. Spontaniteit ontlokt debat en discussie op een manier die alleen in een volle collegezaal ontstaat. ‘Ik vind het een gemis dat een generatie studenten dat nog helemaal niet ervaren heeft’, zegt Tans. Door de gemakkelijke optie thuis te blijven kennen studenten de campus en medestudenten slechts van een beeldscherm. ‘Studenten kunnen veel indringender en beter luisteren, en het is ontzettend belangrijk dat studenten integreren in een sociale studieomgeving’, zegt Schutgens. Tans stelt dat het contact tussen student en docent live beter op gang komt. ‘Als je de docent slechts van een schermpje kent, is het een van de vele meningen die je online tegenkomt, waardoor je minder snel iets aanneemt als het college niet strookt met jouw wereldbeeld.’
Ook docenten worden scherper wanneer ze studenten aan kunnen kijken en uitgedaagd worden door hun kritische geluid. Zo hoeven ze niet tegen lege banken te praten, maar krijgen ze directe feedback van hun toehoorders, waardoor ze betere colleges geven. ‘Het werkt zowel voor de docent als medestudenten beter om in een volle zaal te zitten’, meent Tans. Studenten en docenten leren met en van elkaar. Schutgens haalt een column van de rector aan waarin de universiteit als lerende gemeenschap wordt beschreven. ‘We zijn niet de LOI waar je cursussen bestelt en individueel studeert. Studenten weten zelf ook dat ze naar ons toekomen omdat we meer te bieden hebben’, stelt hij.
‘We zijn niet de LOI waar je cursussen bestelt.’
Vadertje Radboud
Hoewel de USR ook het liefst ziet dat iedereen naar college komt, legt Duckers het zwaartepunt bij de keuze van de student zelf. ‘De insteek moet zeker zijn dat je moet komen als je kan, maar de optie moet voor studenten openblijven om college op deze manier te volgen’, zegt Duckers. Hij vindt het voordelig dat colleges bij wijze van spreken aan de andere kant van de wereld kunnen worden gevolgd door bijvoorbeeld internationale studenten die geen kamer kunnen vinden. ‘Wij willen dat je altijd onderwijs kan volgen, ongeacht aan welke faculteit je studeert.’ Op die manier worden studenten volgens hem niet beperkt in het volgen van onderwijs. De USR legt hierbij dus de verantwoordelijkheid bij de student en wil voornamelijk drempels wegnemen.
Schutgens zet hier tegenover dat de student ook een keuze heeft als de colleges niet online beschikbaar zijn: naar college komen, of niet. De universiteit moet studenten zoveel mogelijk stimuleren om actief deel te nemen en aanwezig te zijn, ook als dat betuttelend voelt. ‘Je zou mij paternalistisch kunnen noemen’, geeft Schutgens toe. ‘Het is geen dwang. Niemand hoeft bij ons te studeren. We gaan niet faciliteren dat je niet deelneemt aan het onderwijs’, zegt hij stellig. ‘De autonomie zit juist in de keuze om wel of niet te gaan’, meent ook Tans. De oplossing ligt volgens Tans dan ook bij de studieadviseur die moet beoordelen of een student recht heeft op livestream. ‘Ik zou eerder studenten daar bekend mee willen maken zonder de massa recht op online colleges te geven.’ Het is van belang om als universiteit hoorcolleges in principe alleen fysiek aan te bieden en studenten moeten zich verantwoordelijk voelen om bij te dragen aan de colleges en de universitaire gemeenschap. Streamen kan aan het eind van de collegedag altijd nog op Netflix.
Dit artikel stond eerder in ANS-krant 10.
