Veel queer skaters voelen zich gepasseerd op de skatebaan. Het Nijmeegse queer skatecollectief de Rollende Mina’s wil dit veranderen. Zij organiseerden onlangs een panelgesprek over consent culture en zijn momenteel bezig met het oprichten van hun eigen skatecafé. Hoe strijden de Rollende Mina’s binnen en buiten het skatepark voor inclusiviteit?
‘We vinden het een probleem dat er weinig queers op de skatebaan staan.’ Met die gedachte richtten Simone Bauhuis, Eva Steverink en Pien Pullens skateplatform de Rollende Mina’s op. ‘Veel queers en vrouwen die willen beginnen met skaten zijn bang om alleen naar het skatepark te gaan. Dat wordt voornamelijk gedomineerd door mannen, die soms intimiderend kunnen overkomen’, vertelt Steverink. De Rollende Mina’s willen dit veranderen en hebben daarom een safe space binnen de Nijmeegse skate community gecreëerd.
Vanuit hun kleedkamer lopen de Mina’s een geborgen theaterzaaltje in cultuurcentrum de Lindenberg binnen. Terwijl ze de podiumstoelen klaarzetten, neemt Steverink de planning door: ‘We hebben vandaag een panelgesprek georganiseerd met achteraf een skateles voor beginners.’ Het overkoepelende thema van het gesprek is consent culture. Dit sociologische concept berust op wederzijdse instemming en respect. Het streeft naar een sociale cultuur waarbinnen een strenge norm bestaat omtrent het aankaarten en tegengaan van grensoverschrijdend gedrag. Voorheen richtte de Rollende Mina’s zich alleen op het geven van skatelessen en het organiseren van meet-ups met vrouwelijke en queer skaters, maar inmiddels zijn hier workshops, feesten en kunstprojecten bijgekomen. Op die manier strijden ze niet enkel binnen, maar ook buiten de skatebaan voor inclusiviteit.
De Rollende Mina’s in gesprek
Wanneer de stoelen klaarstaan, worden de lichten gedimd en schieten de schijnwerpers aan. Het gesprek wordt ingeleid met het voordragen van een spoken word door Simone Bauhuis over de noodzaak van consent culture op de skatebaan: ‘Aan de kant gezet, in hun schulp geduwd, aan de rand van het park gezet.’ Bauhuis benoemt onder andere hoe een man, zichzelf betastte terwijl zij skatete. Ook deelt Bauhuis dat zij op haar kont werd geslagen en dat dit voor alle omstanders de normaalste zaak van de wereld was. ‘Mijn stuk heeft betrekking op de gehele maatschappij, ondanks dat het aan skaters is geadresseerd’, benadrukt zij krachtig. Vervolgens vertelt Bauhuis aan wie zij dit stuk opdraagt: ‘Dit is aan hen die niet zien dat een ruimte onzichtbaar is ommuurd.’
Bauhuis schetst hoe meiden zoals zij na dit soort incidenten trillend thuiskomen van een middagje skaten. Na Bauhuis’ voordracht trekken de Rollende Mina’s het onderwerp breder en bespreken ze het belang van consent in het algemeen. Op het podium zitten Rollende Mina Celia, genderdeskundige Sam en Judith Holzmann, mede-oprichter van het initiatief Catcalls of Nimma dat straatintimidatie lokaliseert. Vrouwen die omlopen uit angst voor opmerkingen, telkens worden nagefloten of worden aangesproken met de vraag om een pijpbeurt: volgens het panel komen deze praktijken in Nijmegen dagelijks voor. Celia vertelt: ‘Omdat ik geen zin had om iedere keer mijn punt te maken, hield ik mijn mond.’ Het initiatief om straatintimidatie aan te kaarten moet voornamelijk vanuit de slachtoffers zelf komen, waardoor straatintimidatie genormaliseerd blijft.
‘Collectieve actie van zowel mannen als vrouwen is noodzakelijk om ons doel te bereiken.’
Voor het aankaarten van grensoverschrijdend gedrag beroept het panel zich op de hele samenleving. ‘Collectieve actie van zowel mannen als vrouwen is noodzakelijk om ons doel te bereiken’, beweert Holzmann. Een groep is fysiek sterker, biedt een netwerk van steun en kan de noodzaak van het probleem snel verspreiden. Door middel van gezamenlijke actie worden de daders op hun plaats gezet en kunnen slachtoffers hun harten luchten. Zodoende wordt grensoverschrijdend gedrag gedenormaliseerd en komt consent centraal te staan.
Een stevig lesje empowerment
Even later rollen de beginnende skaters onhandig voort over de Waalkade. ‘Doordat er weinig queers en vrouwen op de skatebaan staan, vinden beginnende skaters het lastig door te zetten’, aldus Bauhuis. ‘Tegelijkertijd hebben ervaren skaters vaak niet door hoeveel ruimte zij innemen, want het is hun scene en deze kennen zij goed.’ De Rollende Mina’s spreken de ervaren skaters aan op dit gedrag en proberen zo een veilige plek te creëren voor queers en vrouwen op de skatebaan. ‘Ze reageren daar heel chill op’, zegt Steverink. ‘Vaak komt hun gedrag voort uit puur enthousiasme.’ Dit juichen de Rollende Mina’s toe, maar het moet niet ten koste gaan van een ander.
Al pogend het suizen van de wieltjes te overstemmen, vertelt Steverink meer over hun skatelessen. ‘Sinds de oprichting geven we les aan kinderen en gebruiken daarbij het skaten om weerbaarheid te creëren.’ Hiermee vormen de skatelessen van de Rollende Mina’s een voorlichting over empowerment, waardoor een bewustzijn van consent culture al vanaf jongs af aan wordt ontwikkeld. ‘We vertellen onze leerlingen over het belang van lichaamshouding, identiteit en het aangeven van grenzen’, legt Steverink uit. ‘Skaten maakt kinderen met vallen en opstaan zelfverzekerder in wie ze zijn.’
Naast kinderen onderwijzen de Rollende Mina’s ook volwassenen en middelbare scholieren, zodat alle leeftijdsgroepen de kans krijgen zich met de skatecultuur te verbinden. Door het volgen van lessen wordt de drempel voor beginnende skaters verlaagd, omdat zij hierdoor skatevrienden kunnen maken van gelijk niveau. ‘Onze lessen verbinden de leerlingen met een groep, waarmee zij zelfverzekerd kunnen skaten’, vertelt Steverink. Een belangrijk deel van de lessen bestaat uit het aanleren van omgangsvormen. Zo wordt er geleerd na het landen van een trick te applaudisseren. Steverink legt uit: ‘Mensen voelen zich op die manier veilig, fijn en verbonden met de groep tijdens het skaten.’
De strijd is nog niet voorbij
Terwijl er op de achtergrond wordt geapplaudisseerd voor het landen van een trick, werpen de Rollende Mina’s een blik op de toekomst. Ze willen op nieuwe manieren bewustzijn creëren, ook buiten de skatebaan. Zo willen ze een zine uitbrengen: een magazine in eigen beheer. Dit betekent dat ze zelf bepalen hoe alles wordt vormgegeven. Er staan nog meer dingen op de agenda, zoals een fotoserie bestaande uit portretten en een expositie genaamd ‘A woman’s place on the board’. Deze hebben het doel om queer skaters zichtbaar te maken en een stem te geven.
‘Kom je skaten dan is dat nice, kom je een biertje drinken dan is dat ook goed.’
De Rollende Mina’s denken dat al deze dingen goed passen bij hun platform. ‘Skateboarden is heel creatief, dus dat trekt ook mensen die geïnteresseerd zijn in visuele cultuur.’ De Rollende Mina’s zijn verder bezig met de komst van een café waarmee hun safe space een fysieke plek krijgt. Dit wordt het eerste skatecafé van Nijmegen, iets waar de Rollende Mina’s erg trots op zijn: ‘Er wordt een mini-schans geplaatst, buiten komt een terras en we willen veel evenementen gaan organiseren’. Dit alles doen ze in samenwerking met café en culturele broedplaats Hubert. Ze willen de deuren openhouden voor iedereen: ‘Kom je skaten dan is dat nice, kom je een biertje drinken dan is dat ook goed en kom je voor de muziek dan is dat helemaal prima.’ Het café zorgt voor een samensmelting van de strijd voor inclusiviteit binnen en buiten de skatebaan. Het belang van het skatecafé ligt volgens de Rollende Mina’s ook in het feit dat er meer plekken nodig zijn waar kan worden geskate. Ze leggen uit: ‘Naast Waalhalla is er op dit moment niet echt een andere plek waar je kan skaten. Tenzij je het skatepark in Goffert meetelt, maar dat is een soort kaasrasp als je daar op valt, echt verschrikkelijk.’
Niet alles verloopt op rolletjes
Terwijl de laatste spullen worden opgeruimd bespreken de Rollende Mina’s hun ambities en vele ideeën, die ook voor uitdagingen zorgen. Het platform breidt zich in rap tempo uit: afgelopen jaar hebben ze meer dan 480 mensen weten te bereiken en dit aantal blijft nog steeds groeien. Desondanks doen Steverink en Bauhuis bijna alles nog zelf waardoor ze vaak handen tekortkomen. ‘Ik heb net iemand proberen te strikken die erg enthousiast was en toen vroeg ze of we ook open dagen hadden’, vertelt Bauhuis. Hierop reageert Steverink met volle overtuiging: ‘We moeten een open vrijwilligersavond organiseren.’ Als Bauhuis zich afvraagt wanneer ze dat dan zouden moeten doen, daalt de realiteit snel in: ‘Zo gaat het vaak, we hebben heel veel toffe ideeën, maar er is niet altijd tijd voor.’
Wat begon als safe space voor mensen die wilden skaten, is uitgegroeid tot een creatief platform.
De Rollende Mina’s zijn erg blij met hun groeiende platform, maar dit betekent ook dat de focus soms komt te verliggen. Van het opzetten van een skatecafé tot het uitbrengen van een eigen zine: met de vele ideeën en projecten is het lastig het overzicht te behouden en niet uit het oog te verliezen wat centraal staat, namelijk het skaten. De Rollende Mina’s leggen uit: ‘Het skaten verdwijnt soms helaas naar de achtergrond, maar wat we daarvoor in de plaats doen is ook belangrijk.’
Wat ooit begon als een safe space voor mensen die samen wilden skaten, is ondertussen uitgegroeid tot een creatief platform waar zowel aandacht bestaat voor skaten als voor het aankaarten van maatschappelijke thema’s zoals straatintimidatie. Door veel samen te werken met andere organisaties hopen de Rollende Mina’s sterk te staan in hun strijd voor inclusiviteit. Waarom hun bestaan nog steeds zoveel belang draagt, wordt diezelfde dag op de Waalkade bevestigd. Een man die zijn kermiswagen staat schoon te boenen, vindt het nodig een opmerking naar de groep te maken: ‘Ik wist niet dat er zulke leuke skater- meisjes bestonden.’ Met rollende ogen lopen de Mina’s verder: ‘We zijn nog altijd hard nodig.’
Dit artikel staat in ANS-krant 3 (J37).