Home Artikelen Metamedia: Talkshowterreur

Metamedia: Talkshowterreur

door Mara Burgstede

Mara Burgstede houdt de media scherp in de gaten: van de Volkskrant tot de Linda. In haar column geeft ze op  gepeperde wijze haar ongezouten mening over het gedrag van de pers. Hierdoor komt ze ook tot inzichten over haar eigen standpunten.


Ik was er tijdenlang trots op om een vrouw met een duidelijke en sterk uitgesproken mening te zijn. Ik reageerde verrukt wanneer iemand me pittig of gepeperd noemde: kennelijk lieten mijn pleidooien voor feminisme of tegen de rookvrije campus een indruk achter. Toch loop ik er nu tegenaan dat het me steeds meer moeite kost om een mening te vormen waar ik honderd procent achter sta. Hoe langer ik studeer en hoe meer ik weet, hoe onzekerder ik word over mijn meningen.

Hoewel ik me eigenlijk best goed voel bij mijn onzekerheid, komt deze op televisie niet voor. Daar vliegen de gevatte meningen om je oren, op het sporadische, sneue Famke-moment bij Jinek na. Snel en overtuigd reageren wordt snel gezien als intelligentie, in talkshows wordt hier een podium voor geboden en wordt er bewust gekozen om voor- en tegenstanders tegenover elkaar te zetten. In deze programma’s zitten met name mensen die goed kunnen praten en overal een mening over durven te vormen. Juist mensen met kennis twijfelen en willen de nuance opzoeken, waar in het huidige televisielandschap geen ruimte voor is.

‘Wetenschappers delven het onderspit in het talkshowcircus.’

Wetenschappers moeten uiteraard ook onderworpen worden aan kritische vragen. In het huidige format komt de nuance van vijf jaar in een onderwerp graven echter niet naar voren, omdat dat niet kort en bondig geformuleerd kan worden. Door professionele talkshowgasten als Prem daar tegenover te zetten wordt het makkelijk de wetenschappers minder serieus te nemen. Het probleem is dat iemand als Jort Kelder er niet zit om een genuanceerd standpunt te hebben, maar echt als tegenstander. Experts moeten hun verhaal dus bij voorbaat hier al op inrichten. De tegenstanders zijn vaker bekende talkshowgasten dan geïnformeerde tegenstanders met kennis van hun standpunt. Ondanks deze kennis twijfelen deze mensen zich helemaal suf: ze zijn  zich bewust van gaten in hun onderzoek en van de kwetsbaarheid van oneliners die bij de kijker blijven hangen. Ze delven het onderspit in het talkshowcircus omdat ze bezig zijn met zich verdedigen in plaats van een goed genuanceerd verhaal te kunnen brengen. 

‘Nuance zet zich af tegen de polarisatie van het medialandschap.’

In televisiedebatten wordt er tegenwoordig gemakkelijk nagedacht over het vinden van voor- en tegenstanders bij een stelling. Wat daarentegen veel interessanter zou zijn, zou het uitnodigen van mensen zijn die juist twijfelen en durven te kantelen in een gesprek. Deze gesprekken zouden mooie oplossingen kunnen opleveren. In een ruzie of discussie met vrienden waarin iedereen zich wat minder koppig opstelt komen we er vaak achter dat we dichter bij elkaar liggen dan we denken. Nuance brengt dus niet alleen diepgang, maar zet zich ook af tegen de polarisatie van het medialandschap. 

Jort Kelder en andere tafelheren hebben soms best wat zinnigs te zeggen, maar hun voornaamste taak is aan de lopende band het conflict opzoeken. Ik zie een taak voor media om de keuze te maken het flitsende debatformat los te laten, en vaker te kiezen voor interviews of gesprekken. Het zou mooi zijn als mensen mogen tonen dat hun mening niet de objectieve waarheid is, ook als dat wetenschappers zijn. De paradox van de vrijheid van meningsuiting is dat ze inherent de ruimte biedt  om zichzelf te  bekritiseren. Ik zal de eerste zijn die het belang van debat onderkend, maar het format waarin twee uitersten verdedigd worden heeft geen houdbare geloofwaardigheid. Met twijfel komt de nuance.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen