Vandaag vindt de officiële introductie plaats van de disABILITIES and Accessibility Committee, een nieuwe commissie van de Radboud Universiteit (RU). Deze commissie gaat zich inzetten voor studenten en medewerkers met een functiebeperking door de universiteit toegankelijker voor hen te maken.
In januari van dit jaar is de disABILITIES and Accessibility Committee gestart met haar werkzaamheden. In de ochtend van donderdag 1 december zal ze zich officieel voorstellen aan de hand van een online presentatie. De nieuwe commissie, bestaande uit studenten, medewerkers en leden van externe organisaties, gaat zich hard maken voor studenten en medewerkers met een functiebeperking. Haar belangrijkste doel is om de universiteit toegankelijker te maken voor deze groep. Volgens secretaris Priscilla Sopacua heeft de universiteit wel aandacht voor mensen met een beperking, maar is er nog voldoende ruimte voor verbetering. ‘Er is vooral veel aandacht voor gendergelijkheid en etnische diversiteit op de RU. Dat is heel goed en die aandacht moet blijven, maar functiebeperkingen zijn het ondergeschoven kindje van de universiteit.’
Vanaf donderdag kunnen studenten en medewerkers de nieuwe commissie, die onderdeel is van het Diversity, Equity and Inclusion Office (DEI-office), benaderen via de mail met hulpvragen bij hun functiebeperking. De commissie is ingedeeld in vier thema’s: intersectionaliteit, werken met een functiebeperking, studeren met een functiebeperking en toegankelijkheid. De commissie gaat vervolgens met de vraag aan de slag door tips te geven, doorverwijzingen naar de juiste persoon te geven of zelf het beleid onder de loep nemen en naar aanleiding hiervan advies te geven aan Rona Jualla van Oudenhoven, de Chief Diversity Officer van de universiteit.
Toegankelijkheid
Het belangrijkste doel van de commissie is het vergroten van de toegankelijkheid van de universiteit. ‘Toegankelijkheid is een van de meest basale dingen, maar dat is op de RU niet altijd even goed geregeld’, stelt Larisa van Rijn, DEI-contactpersoon van de commissie. ‘De helling van het Huygensgebouw is bijvoorbeeld te steil en sommige ruimtes zijn niet toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking.’ Dit soort dingen kunnen worden vermeden door een nieuwe definitie van toegankelijkheid te hanteren die de commissie heeft bedacht. ‘Toegankelijkheid betekent voor ons dat er zo min mogelijk tijd, energie en geld moet worden besteed door de gebruiker om gebruik te kunnen maken van de ruimte’, legt Van Rijn uit. ‘Door de huidige inrichting kost het mensen met een fysieke beperking echter meer tijd en energie dan gewenst is.’
De commissie kijkt verder dan enkel fysieke toegankelijkheid. Ze maken zich namelijk hard voor mensen met een functiebeperking in de breedste zin van het woord. Onder een functiebeperking verstaan ze naast een fysieke beperking onder meer mentale gezondheidsproblemen, het revalideren van een ongeluk of ziekte en het hebben van problemen met het immuunsysteem. ‘Toegankelijkheid gaat dan bijvoorbeeld ook om de mogelijkheden tot thuiswerken en -studeren’, legt Nusi Cornelissens, voorzitter van de commissie, uit. Volgens de voorzitter kan het hebben van een beperking afhankelijk zijn van de context. ‘Als een student colleges mist wegens menstruatie-armoede of niet mee kan op studiereis vanwege de kosten, is hij ook in zekere zin gehandicapt. Het gaat om omstandigheden die buiten controle van de persoon liggen waardoor hij niet kan meedraaien in de maatschappij zoals hij wil.’
Volgens de commissieleden ontbreekt het de universiteit niet aan welwillendheid om de toegankelijkheid te verbeteren, maar is onwetendheid het probleem. ‘Ik ben ervan overtuigd dat de universiteit wel inclusief wil zijn, maar ze niet weet hoe er met functiebeperkingen moet worden omgegaan’, aldus Cornelissens. ‘Dat is geen RU-specifiek probleem, maar een landelijk probleem’, merkt Van Rijn op. De RU zet volgens de voorzitter echter meer stappen dan veel andere organisaties door ruimte te bieden aan de nieuwe commissie om zich in te zetten voor een betere toegankelijkheid.
Aanpak
Om de toegankelijkheid van de universiteit te vergroten gaat de commissie zich vooral bezighouden met beleidsvragen. ‘We kijken of het beleid eerlijk is, of het goed wordt doorgevoerd en wat de praktische gevolgen ervan zijn’, vertelt Cornelissens. De commissie ventileert haar bevindingen vervolgens bij de Chief Diversity Officer en brengt haar advies uit over beleidsvragen en financiële vraagstukken. ‘Er zijn natuurlijk financiële grenzen, maar we mogen die grenzen meer op zoeken. Nu wordt er gelijk gegrepen naar een goedkoop one size fits all systeem’, aldus de voorzitter.
De commissie gaat kritisch naar het beleid kijken omdat dat rondom functiebeperkingen vaak niet gebeurt. ‘Dat komt doordat mensen met een functiebeperking individueel aan de slag moeten gaan om gepaste hulp te krijgen’, legt Cornelissens uit. Dit zorgt er volgens de voorzitter ook voor dat van een student of medewerker een meer dan gemiddeld doorzettingsvermogen wordt gevraagd. ‘Als een student een functiebeperking heeft, moet hij zelf gaan praten met de studentendecaan die advies over de situatie uitbrengt. Het is vaak ook verstandig om docenten te benaderen wat de student dan ook zelf moet doen.’
Van stigmatisering naar waardering
Er is een nieuwe kijk op functiebeperkingen nodig volgens de commissieleden. ‘Mensen met een beperking worden over het algemeen in een hokje gezet’, zegt de secretaris. ‘Ze worden weggezet als een minderheid, waarvoor ergens aan de zijkant van een gebouw een toegankelijkere ingang moet worden gemaakt’, voegt de voorzitter toe. Volgens de leden moet het hebben van een beperking niet langer worden gezien als iets dat buiten jezelf staat. ‘Het is een hele menselijke ervaring. Volgens de World Health Organization raakt bijna iedereen op den duur tijdelijk of permanent gehandicapt’, legt Cornelissens uit.
De commissie wil het stigma op beperkingen bij iedereen wegnemen. Het hebben van een beperking heeft nu vaak invloed op je carrière. Daardoor komen veel mensen er niet voor uit dat ze een functiebeperking hebben en zoeken ze geen hulp. Door het stigma weg te nemen, hoopt de commissie dat mensen de hulp zoeken die ze nodig hebben. ‘Het is verder ook niet zo dat je door een functiebeperking niet in staat bent om goed werk te verrichten’, zegt de secretaris. ‘We moeten ervoor zorgen dat deze mensen zich gewaardeerd voelen. Als student, als medewerker, maar ook als mens.’