Nijmegen gaat de kosten vergoeden die trans(gender) personen maken bij het doorvoeren van een geslachtswijziging in een paspoort of identiteitsbewijs. Dat maakte de gemeente dinsdag bekend. Ze is hiermee de eerste die dit doet. ‘Het is goed nieuws, maar er zitten nuances aan’, reageert Trans Zorg Nu Nijmegen.
De gemeente Nijmegen gaat vanaf volgend jaar de kosten vergoeden die worden gemaakt om de geslachtsregistratie te wijzigen. Het gaat om de kosten voor het nieuwe paspoort, identiteitsbewijs of rijbewijs die na deze wijziging nodig zijn omdat de oude bewijzen dan niet meer kloppen. Iedereen die een geslachtswijziging heeft doorgevoerd in een paspoort krijgt de gemaakte kosten ook terug. Nijmegen is de eerste gemeente in Nederland die dit gaat doen. Moni Zwitserloot en Mart van Doorn, leden van Trans Zorg Nu Nijmegen, zeggen blij te zijn met het nieuws, maar wel nuances te zien. ‘De gemeente zet goede stappen, maar kan zich nog beter informeren over de behoeften van de community’, aldus Zwitserloot.
Regenboogstad
Nijmegen noemt zichzelf een Regenboogstad. Daarmee doelt de gemeente op een focus op het stimuleren van acceptatie van lhbtiqa+ inwoners. Door de kosten voor een nieuw identiteitsbewijs met een gewijzigde geslachtsregistratie te vergoeden, meent de gemeente bij te dragen aan dit doel. ‘Dit is een belangrijk besluit: het zorgt ervoor dat geld geen rol meer speelt in de wijziging’, zegt Zwitserloot. Die stelt dat het wijzigen van geslachtsregistratie daardoor toegankelijker wordt. ‘Het is ook eerlijker. Een nieuw identiteitsbewijs kost namelijk veel geld dat een cis persoon niet hoeft uit te geven.’
‘Het besluit is fijn, maar daarmee is niet zomaar alles opgelost’, vertelt Zwitserloot. ‘Het feit dat er nog steeds een deskundigenverklaring nodig is om je geslacht te kunnen veranderen, daar zit de echte bottleneck. Voor die verklaring sta je makkelijk drie jaar op de wachtlijst.’ Van Doorn voegt daaraan toe: ‘De gemeente kan er zelf niet voor zorgen dat die verklaring niet meer nodig is, maar ze zou wel openlijk kunnen uitdragen dat ze het eens is met de nieuwe transgenderwet die daarover gaat.’ Volgens hem wordt dat met deze stap wel geïmpliceerd, maar hij zou het statement liever expliciet horen. ‘De gemeente heeft bovendien ongetwijfeld invloed op landelijk niveau: ik zou graag zien dat ze die gebruiken om de wet te pushen.’
Passieve steun
Zwitserloot zegt soms het idee te hebben dat Nijmegen wel de intentie heeft om de lhbtiqa+-community te steunen, maar niet altijd weet hoe. ‘Ze willen stappen zetten, maar gaan te weinig in gesprek met de mensen waarover het gaat. Die weten echter het best waar behoefte aan is. In dit geval hadden we bijvoorbeeld graag een openbaar statement gezien.’ Volgens Van Doorn is de passiviteit van de gemeente rondom het protest van Trans Zorg Nu Nijmegen eerder dit jaar een ander voorbeeld. ‘We hadden ruim van tevoren toestemming gevraagd om op de Grote Markt te protesteren, maar kregen pas een week vooraf goedkeuring.’ Hij stelt dat dat te kort is om goede voorbereidingen te doen. ‘Je kunt jezelf wel een Regenboogstad noemen, maar dan moet je dit soort initiatieven ook actief steunen.’
Zwitserloot en Van Doorn vertellen dat Nijmegen tegelijkertijd ook stappen in de juiste richting zet. ‘De gemeente heeft veel geld vrijgemaakt om lokale organisaties die zich ontfermen over transgenderzorg te steunen. Dat is erg succesvol: die organisaties weten wat er nodig is’, legt Zwitserloot uit. ‘Ik heb echter ook gelezen dat er misschien een regenboogpad in Nijmegen komt. Dat is dan weer iets dat de stad doet om uit te dragen dat ze iets goeds doen, terwijl het niet is wat we nodig hebben.’