Sinds vorige week 3 december is het platform Accessible Academia gestart. Dit interuniversitaire platform wil een inclusieve en toegankelijke wetenschap creëren voor gehandicapte studenten, medewerkers en onderzoekers.
Eline Pollaert, kernteamlid van Accessible Academia, vertelt dat het platform er zowel is voor gehandicapte mensen als wetenschappers die onderzoek doen naar handicaps in het hoger onderwijs. Bij de term ‘handicap’ wordt vaak aan een fysieke beperking gedacht. Pollaert legt uit dat een handicap echter veel meer mensen betreft: ‘Denk bijvoorbeeld ook aan mensen met mentale klachten, zoals een depressie. Ook mensen met een chronische ziekte of sensorische beperkingen, zoals slechthorendheid vallen onder de term handicap.’ Accessible Academia gebruikt zo’n brede definitie om aan te geven dat niet de aandoening zelf iemand remt, maar de ontoegankelijkheid die de maatschappij creëert.
Ervaringen, belangen en onderzoek
Het platform probeert het hoofddoel, streven naar een inclusiever en meer toegankelijk hoger onderwijs, te bereiken via drie pijlers: ervaringen uitwisselen, belangen behartigen en onderzoek. ‘Ten eerste willen we ervaringsdeskundigen, dus gehandicapte mensen, een plek bieden om verhalen te kunnen delen en herkenning te vinden bij elkaar’, vertelt Pollaert. Deze herkenning leidt vaak ook tot erkenning: ‘Mensen realiseren zich dat ze zichzelf staande proberen te houden in een omgeving die niet voor hen is gemaakt.’ Dit soort ervaringen uitwisselen kan via de Discord server op de website van het platform. ‘Daarnaast willen we graag activiteiten organiseren, waar mensen elkaar echt kunnen ontmoeten. Ze kunnen dan ervaringen uit te wisselen en elkaar misschien tips and tricks en steun te geven.’
Daarnaast draait het platform volgens Pollaert om belangenbehartiging op beleidsniveau. Dit gebeurt in de vorm van opiniestukken schrijven en aanbevelingen doen aan besturen: ‘Hiermee geven we gehandicapte mensen een stem naar buiten.’
De derde pijler is gericht onderzoek. Onderzoek naar handicaps bestaat uiteraard al, maar Pollaert licht toe: ‘Daarbij wordt vaak alleen vanuit medisch perspectief gekeken. We zouden graag meer onderzoek zien naar handicap als maatschappelijk fenomeen.’ Het onderzoeksveld Disability Studies gaat precies over dit onderwerp, maar is volgens het kernteamlid in Nederland nog weinig bekend. Daarnaast wil het platform meer aandacht vragen voor het doen van ervaringsgedreven onderzoek: ‘We moeten niet alleen mensen onder de microscoop leggen om hun handicap beter te begrijpen, maar ook vanuit een doorleefde ervaring onderzoek naar dit onderwerp doen.’
Aandacht voor handicaps gaat iedereen aan
Volgens de cijfers van de World Health Organization leeft een op de vijf mensen wereldwijd met een handicap: ‘Een handicap is dus een heel fundamenteel deel van de menselijke diversiteit.’ Volgens haar betreft het dus een grote groep die je niet zomaar kunt uitsluiten. ‘Bovendien zullen alle mensen te maken krijgen met een handicap, wanneer ze lang genoeg leven’, stelt Pollaert. Als voorbeeld noemt ze slijtage en ouderdomsklachten.
Naast dit morele argument profiteren ook mensen zonder beperking van toegankelijkere wetenschap. ‘Ook studenten, medewerkers en onderzoekers zonder beperking vallen momenteel aan de lopende band uit met burn-out klachten, depressies en oververmoeidheid’, licht Pollaert toe. ‘Je moet constant publiceren, altijd de eerste zijn en het meeste geld binnenhalen’, geeft ze als oorzaak. Daar is volgens haar niemand bij gebaat.
Tot slot denkt Pollaert dat iedereen veel kan leren van de vaardigheden en kennis gehandicapte mensen. ‘Ze hebben bijvoorbeeld uitstekende planningsvaardigheden en kunnen goed overzicht houden’, vertelt ze. Ook het flexibel om kunnen gaan met contacten en werk is iets wat gehandicapte mensen veel moeten doen en daardoor goed kunnen. ‘Toen heel Nederland voor het eerst in lockdown moest, was er veel gestress over de manier waarop bijvoorbeeld onderwijs door kon gaan. Gehandicapte mensen hielden toen al jaren hun relaties online in stand’, geeft Pollaert als voorbeeld.
Hoop voor de toekomst
‘Wanneer we op dit moment spreken over diversiteit en inclusie, gaat het meestal over gender, etniciteit of lhbtiq+. Een handicap wordt daar dus nog meestal niet in meegenomen’, zegt Pollaert. Volgens haar blijft het spreken over handicaps nu vaak steken op het niveau van gebouwtoegankelijkheid: ‘Als de drempels weg zijn, denkt men soms dat het probleem is opgelost. Daar begint het verhaal eigenlijk echter pas.’ Daarom is het volgens het kernteamlid van belang om ook gehandicapte mensen mee te nemen in gesprekken en beleid over diversiteit en inclusie.