Radboudstudent start petitie tegen OV-stakingen

Een student van de Radboud Universiteit is een petitie gestart waarin ze werknemers in het streekvervoer oproept om te stoppen met staken. De student vindt dat er moet worden gezocht naar een andere manier van actievoeren waar reizigers niet de dupe van zijn. ‘Staken is een recht, maar genoeg is genoeg.’

Radboudstudent Judith Denessen (23, Biologie) is vorige week een petitie gestart tegen de stakingen in het streekvervoer. Dit deed ze naar aanleiding van de aankondiging van een nieuwe stakingsperiode. Ze is zelf meermaals de dupe geweest van de stakingen. Ze roept het Christelijk Nationaal Vakverbond en de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) in de petitie op om te stoppen met de stakingen en een andere manier van actievoeren te zoeken waarmee ze reizigers niet tot last zijn. Zodra de petitie tienduizend ondertekeningen heeft, zal de student hem voorleggen aan de vakbonden. 

Op 24 februari kondigden de vakbonden opnieuw een landelijke stakingsperiode in het streekvervoer aan van ditmaal vijftien dagen in de aankomende zes weken. ‘70 tot 80 procent van het streekvervoer ligt dan stil’, vertelt Marijn van der Gaag, FNV-bestuurder Streekvervoer. De vakbonden hopen met de stakingen druk te leggen op werkgevers zodat hun eisen worden ingewilligd. Onder de eisen valt een loonsverhoging van tien procent voor het jaar 2023 als compensatie voor de inflatie. Daarnaast willen de vakbonden een lagere werkdruk in het streekvervoer en meer pauzes in de dienstregeling. ‘Er is een ziekteverzuim van een op de vijf wegens de krappe rijtijden. Werknemers kunnen niet meer tegen de huidige werkomstandigheden. De grens is bereikt’, aldus Van der Gaag. 

Petitie

In de afgelopen maanden heeft het streekvervoer een aantal keer plat gelegen vanwege stakingen. Denessen geeft aan afhankelijk te zijn van het streekvervoer om bij haar stage te komen. ‘Door de stakingen moet ik een OV-fiets pakken. Ik word zo op extra kosten gejaagd en ik moet extra vroeg vertrekken zodat er nog fietsen zijn.’ Naast haar eigen ervaring hoort ze in haar omgeving ook geluiden van mensen die hinder ervaren door de stakingen of helemaal niet van A naar B kunnen komen. ‘Mindervaliden en mensen met een laag inkomen zijn vaak afhankelijk van het streekvervoer. Niet iedereen heeft de middelen om tijdens de stakingen vervangend vervoer te regelen.’

De biologiestudent is een petitie begonnen waarmee ze aan vakbonden duidelijk wil maken dat reizigers worden geraakt door de acties. ‘Ik snap dat er loonsverhoging en betere werkomstandigheden moeten komen voor buschauffeurs en daar ben ik voor. Als het staken werkt vind ik kortdurig leed voor reizigers ook verantwoord, maar het duurt nu te lang. Staken is een recht, maar genoeg is genoeg’, zegt Denessen stellig. Ze wil daarom dat vakbonden naar een andere manier van actievoeren zoeken die minder beperkend is voor reizigers. Hoe dit eruit moet zien, weet de student niet. ‘Ik vraag vakbonden om daarin creatief te zijn.’

Vakbonden 

Volgens Van der Gaag zijn vakbonden creatief met actievoeren, maar is staken in dit geval noodzakelijk. Het gratis laten reizen van passagiers als actie heeft namelijk geen zin. ‘De rechter heeft bepaald dat de werkgever bij die actie 100 procent van het loon mag inhouden. Dat scheelt werkgevers hun grootste kostenpost terwijl de dienstregeling ook wordt weggereden’, vertelt de bestuurder. Zo’n actie zet dus geen druk op werkgevers. ‘Staken moet worden gezien als laatste redmiddel. Als buschauffeurs niet rijden worden werkgevers gedwongen om wat te doen’, aldus Van der Gaag. 

De werknemers in het streekvervoer staken omdat de onderhandelingen over de collectieve arbeidsovereenkomst een patstelling hebben bereikt. Werkgevers hebben niet ingestemd met de door vakbonden geformuleerde eisen. Op het gebied van loonsverhoging in 2023 stellen werkgevers acht procent voor in plaats van tien procent. ‘De tien procent die we eisen is al veel lager dan we in eerste instantie wilden. Daar gaan we niet op vastlopen’, vertelt Van der Gaag. Het grootste knelpunt is de werkdrukverlaging waar volgens de vakbonden geen goede maatregelen voor worden genomen door werkgevers. ‘Daar zijn we standvastig over. De roosters van werknemers zijn nu ongelofelijk onregelmatig waardoor je na zes dagen helemaal bent gesloopt’, zegt de bestuurder. ‘Daarnaast zijn er bijna geen pauzes in de dienstregeling.’ Van der Gaag legt uit dat de pauzes er over de jaren heen uit zijn gehaald door concurrentie. ‘De overheid geeft de dienstregeling namelijk aan de vervoerder die het goedkoopst is.’ De vakbonden eisen extra pauzes zodat chauffeurs hun benen kunnen strekken, naar het toilet kunnen en hun boterhammen kunnen eten. 

Reacties 

Het staken levert financiële en organisatorische problemen op voor reizigers. De maatschappelijke impact reikt verder doordat ook op 15 maart, de dag van de verkiezingen, wordt gestaakt. ‘Het moet niet kunnen dat mensen niet kunnen stemmen door de stakingen’, zegt Denessen. Van der Gaag geeft aan dat de vakbonden hier nog over in beraad zijn, maar het een klein probleem is. ‘Stemlokalen zijn op loopafstand te vinden dus die zijn redelijk bereikbaar.’ Desalniettemin vindt hij de maatschappelijke impact van het staken vervelend. ‘Niemand staakt voor de lol. Buschauffeurs willen hun passagiers het liefst gewoon vervoeren, maar het water staat hen aan de lippen.’

Tot slot legt Van der Gaag uit dat vakbonden en buschauffeurs uiteindelijk strijden voor het algemeen belang. ‘Iedereen is gebaat bij betrouwbaar openbaar vervoer’, zegt hij. Om ervoor te zorgen dat er veel ritten zijn en ze niet uitvallen, zijn gezonde en voldoende buschauffeurs nodig. ‘Door nu actie te voeren, werken we dus aan de toekomst van het openbaar vervoer.’