Student Life and International Mobility (SLIM) organiseert trainingen voor vertrouwenscontactpersonen (VCP’s) bij studentenorganisaties en -verenigingen. SLIM ziet een grote vraag hiernaar en heeft extra trainingen gepland. ‘Op dit moment is sociale veiligheid een groot maatschappelijk thema.’
De eerste trainingen zijn op dinsdag 18 januari begonnen en leiden in totaal 35 VCP’s op. ANS zette een enquête uit over dit onderwerp en hieruit bleek dat 53 procent van de verenigingen al een VCP heeft. De rest geeft aan bezig te zijn met het aanstellen van een VCP. Zo benoemt Nijmeegse Studentenvereniging de Navigators: ‘Uit interne beleidsavonden van vorig jaar werd duidelijk dat hier behoefte aan is. Dit jaar stellen we kaders op en vragen we mensen hiervoor, zodat we vanaf volgend jaar volwaardige VCP hebben.’ Guusje van den Ouweland, coördinator studentenorganisaties aan de Radboud Universiteit, verwacht dan ook dat er nog meer trainingen zullen volgen. ‘Er zijn namelijk meer aanmeldingen dan plekken bij de trainingen’, legt ze uit.
Wat is een vertrouwenscontactpersoon (VCP)?
Een VCP is het eerste aanspreekpunt van de vereniging. ‘Mensen die een melding willen maken over bijvoorbeeld discriminatie, pestgedrag, agressie en (seksuele) intimidatie kunnen bij deze persoon terecht’, legt Van den Ouweland uit. De VCP is er voor de eerste opvang, die vaak laagdrempelig is. ‘Hij of zij kan de melder doorverwijzen als dat nodig is naar bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon’, stelt de coördinator. Het verschil tussen een vertrouwenspersoon en een VCP is dat een vertrouwenspersoon een opleiding heeft gedaan en gecertificeerd is, waardoor de vertrouwenspersoon met ernstigere meldingen zoals seksuele intimidatie omgaat.
Stijgende interesse
Van den Ouweland verwacht dat deze interesse komt door de ontwikkelingen in de maatschappij. ‘Op dit moment is sociale veiligheid een groot maatschappelijk thema’, stelt ze. ‘Kijk maar naar de commotie rondom de Voice of Holland.’ Bovendien geeft 65 procent van de verenigingen aan dat ze een VCP extra belangrijk vinden vanwege de coronapandemie. Zo stelt studievereniging BOW: ‘Het gaat slechter met de mentale gezondheid van jongeren.’ Ook de Nijmeegse Studenten Alpen Club geeft een reden: ‘Doordat er veel online moet, komt een lid minder snel andere leden tegen met wie hij zou kunnen praten.’
Daarnaast geeft Van den Ouweland de ontwikkelingen binnen de universiteit als verklaring voor de stijgende interesse. ‘Er komt steeds meer aandacht voor sociale veiligheid op de RU’, zegt ze. ‘In april 2019 kwamen de Nederlandse universiteiten met een statement over sociale veiligheid. In datzelfde jaar is er vanuit onze afdeling verplicht gesteld dat elke erkende vereniging de gedragscode tekent’, vertelt de coördinator. In zo’n gedragscode worden normen waarden bevestigd. Vervolgens is in april 2021 een regeling vastgesteld over ongewenste omgangsvormen. ‘Toen wij in dat jaar een koepeloverleg hadden, bleek dat er vraag was naar ondersteuning vanuit SLIM voor het aanstellen van VCP’s’, zegt Van den Ouweland.
Een tweedelige training
Om die reden is een training opgezet voor VCP’s. ‘De training bestaat uit twee dagdelen’, vertelt ze. In het eerste dagdeel wordt ingegaan op de taken van een VCP, wat de rol is van een VCP en wat je relatie is tot het bestuur. ‘Tijdens de training leggen we casussen voor, zodat de deelnemers kunnen zien wat de aanpak van anderen zou zijn’, aldus Van den Ouweland. ‘Tot slot geven we zo ook de opdracht om het bestuur te laten zien wat ze tot nu toe hebben geleerd.’ De coördinator benadrukt het belang hiervan: ‘Zo weet het bestuur, en hopelijk de hele vereniging, wat een VCP doet.’
In het tweede deel van de training wordt ingegaan op gesprekstechnieken. ‘We laten de deelnemers in tweetallen oefenen’, concretiseert ze. ‘Een vraag die aan bod komt, is hoe VCP’s om kunnen gaan met een melding’, voegt Van den Ouweland toe. Ze laat weten dat de training zelf nog in ontwikkeling is en SLIM bezig is om deze steeds meer te professionaliseren.
‘Wat we ook aan het ontwikkelen zijn, is de manier waarop onze taak na afloop van de trainingen eruit gaat zien’, vertelt ze. ‘Als je een VCP bent voor je studentenorganisatie loop je ongetwijfeld nog met vragen. Daarom kijken we of er nog extra lesstof beschikbaar is’, benoemt Van den Ouweland. De extra ondersteuning kan ook komen vanuit de vertrouwenspersonen van de RU. ‘Er worden een of twee extra vertrouwenspersonen aangenomen in de komende maanden. Zij krijgen de extra taak om VCP’s te ondersteunen als dat nodig is’, licht ze toe. Daarnaast komen er intervisiegroepen waar VCP’s elkaar kunnen ontmoeten en de lijnen naar de vertrouwenspersonen van het centrale team korter worden.
De enquête
ANS stuurde een enquête naar studentenverenigingen, studieverenigingen en studentensportverenigingen. Hierop kwamen zeventien reacties van zowel grotere (driehonderd of meer leden) als kleinere (minder dan driehonderd leden) verenigingen. Acht grote verenigingen vulden de enquête in en negen kleine verenigingen.