Studentenhotel in aantocht: de schone schijn van short stay

Stel je voor: je gaat in het buitenland studeren en bent dringend op zoek naar een kamer. Als je niks vindt, moet je thuisblijven. Ineens is daar als redder in nood een veelbelovend studentenhotel. ‘Wonen’ in een hotel klinkt misschien als een droom, maar is dat zeker niet. De komst van het studentenhotel in het Westerkwartier in Nijmegen is eerder een nachtmerrie. 

Studentenhotels schieten als paddenstoelen uit de grond: in Maastricht, Amsterdam en Groningen, maar ook in andere Europese steden als Florence, Wenen en Berlijn. Nijmegen volgt deze trend met een plan om in 2028 een studentenhotel in het stationsdistrict Westerkwartier te openen. Veel studentenhotels focussen zich met hun Engelse websites voornamelijk op internationale studenten, zo ook koploper in deze markt The Social Hub. In Maastricht huur je voor drie maanden een studentenkamer, eigenlijk een hotelkamer, waarvoor je maandelijks 1427 euro betaalt. Het tijdelijke verblijf is zo’n 18 vierkante meter met een badkamer en een gedeelde keuken. Leuk voor yuppen, zo’n chic en duur verblijf, maar het is niet waar de gemiddelde student naar op zoek is. Studenten willen geen studentenhotel, maar kamers met huurrecht. Want dat laatste kan je vergeten.

Leuk voor yuppen, zo’n chic en duur verblijf, maar het is niet waar de gemiddelde student naar op zoek is

Geen huurrecht: betaal meer, krijg minder

Inbegrepen bij de Maastrichtse kamer is een queen-size bed en een cliché quote aan de muur, zoals ‘may the student in you live forever’. Jij als gast mag echter niet voor eeuwig blijven. Door je short-staycontract zit je voor een niet te wijzigen termijn van twaalf maanden vast aan je hotelkamer. Wat doe je dan als je wilt stoppen met je studieprogramma, maar je zit vast aan deze kamer? Het annuleren van je contract tijdens het verblijf kan je duizenden euro’s kosten. Dit komt doordat een short-stayovereenkomst fundamenteel anders is dan een normaal huurcontract. Studentenhotelgasten genieten namelijk van mooie TV’s en ‘gratis’ deelfietsen, maar profiteren niet van regulier huurrecht. Dit betekent dat je niet beschermd bent tegen plotselinge huurverhoging, uitzetting en het ongevraagd binnenbanjeren van je huisbaas, wat normaal onder huisvredebreuk zou vallen. Short stay valt namelijk niet onder de functie ‘wonen’, je ‘verblijft’ slechts. Hierdoor is van huurrecht geen sprake. Kortom: hotelkamers worden vermomd als studentenkamers, zodat verhuurders op een listige wijze het huurrecht kunnen omzeilen.

Korte metten met korte contracten

Studentenhotels maken vaak handig gebruik van de doelgroep: internationale studenten die met zeer hoge nood een kamer moeten vinden. ‘In een stad als Nijmegen is er ook zo’n doelgroep van internationale studenten die uit wanhoop veel gaat betalen’, aldus Erwin van der Krabben, hoogleraar Planologie aan de Radboud Universiteit (RU). Een passend alternatief is er voor hen namelijk niet: de particuliere markt is belabberd en ook bij Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen en Arnhem (SSH&) vinden de studenten niet genoeg steun. De kamers van wooncorporaties als deze hebben huurrecht en zijn relatief goedkoop door de huurprijsregulering, maar er is lang niet genoeg aanbod om studenten wat ademruimte te bieden. De Radboud Universiteit biedt zelf geen woonvoorzieningen aan voor deze studenten. Sterker nog, internationals krijgen een mail dat ze beter thuis kunnen blijven als ze in de zomer voor het studiejaar nog geen woonplek hebben gevonden. Dan voelt genoegen nemen met extra betalen voor een huurrechtloze kamer als noodzakelijk verdriet. Het gevolg is dat alleen studenten met een hoge financiële status hier kunnen wonen, wat de ongelijkheid in het hoger onderwijs versterkt. 

De vakbond ziet dat studentenhotels zich als huisvester voordoen, maar zich als een hotel gedragen

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) verzette zich in 2017 al fel tegen de komst van een studentenhotel in Utrecht. De vakbond ziet dat studentenhotels zich als huisvester voordoen, maar zich als een hotel gedragen. Volgens toenmalig LSVb-voorzitter Jarmo Berkhout is huurrecht een recht en geen optie, ook voor internationale studenten. Als er genoeg betaalbare kamers waren, zou geen enkele student voor zo’n ondernemerstrucje vallen. Niet alleen studentenorganisaties laten zich horen door kritiek te leveren, ook komt er tegengas vanuit de politiek. In de Tweede Kamer werden er in 2016 Kamervragen gesteld over het onderwerp. De overheid wees daar echter naar de gemeenten, die volgens hen zelf bepalen of een studentenhotel echt wenselijk is, voordat ze een vergunning geven. De gemeente Utrecht heeft na de kritiek haar goedkeuring voor het hotelplan teruggetrokken. 

Nijmeegse plannen

Het studentenhotel in Nijmegen wordt gebouwd op de plek van het gesloopte UWV-gebouw. De gemeente en de omgevingsdienst hebben toestemming gegeven om er een short-staystudentenhotel met 154 kamers te bouwen, waar je maximaal 12 maanden mag verblijven. De bouwgrond van het hotel is jaren geleden gekocht door de Van Herk Groep, die het project uitbesteedde aan projectontwikkelaar NEOO. Er is nog niet bekend welke exploitant het studentenhotel vervolgens zal gaan uitbaten. De exploitant is de eigenaar van het hotel en dus degene die eraan gaat verdienen. De gemeente doet naar eigen zeggen haar best om de ontwikkelaar te stimuleren om te kiezen voor een exploitant die studentenbelangen in het oog houdt. Echter, ze heeft formeel geen drukmiddelen. De kans dat de gekozen exploitant commerciële belangen zal laten prevaleren, blijft dus aanzienlijk. Los van de keuze voor een exploitant hebben studenten in een studentenhotel onderaan de streep nog steeds geen huurrecht: short stay blijft short stay. Hierom wil de Nijmeegse studentenvakbond AKKU procederen tegen het aankomende studentenhotel. 

Geen hotel? Wat dan wel?

Wat kan er dan wel gedaan worden voor internationale studenten? Een flink groter aantal van de kamers van woningcorporaties zou beschikbaar moeten worden gesteld voor enkel eerstejaarsstudenten en andere studenten die in beperkte tijd een verblijfplaats móeten vinden. In dat geval ben je wel beschermd door het huurrecht. ‘Als je de stad eenmaal kent, vind je daarna sneller een kamer,’ stelt Van der Krabben. Hij haalt een voorbeeld aan uit de Verenigde Staten. ‘Daar heb je studentenhuisvesting op de campus. Eerstejaarsstudenten krijgen daar een kamer toegewezen en mogen één of twee jaar blijven. Dat zou zoveel stress van de woningmarkt afhalen.’ 

Je studententijd vertoeven in een hotel klinkt als een droom. Totdat je hoort dat studentenhotels slechts tijdelijk onderdak bieden zonder de bescherming van het huurrecht. Van wonen is geen sprake. Ondanks de kritiek hierover in andere steden komt er in Nijmegen toch een studentenhotel. Vooral internationale studenten worden met de gevolgen daarvan geconfronteerd en dat is oneerlijk. Beter zou er ingezet kunnen worden op een alternatief met huurrecht. Studenten short stay? No way.

Dit artikel verscheen eerder in ANS-krant 2.