De Vegan Student Association (VSA) stond vanmiddag voor het Huygensgebouw te protesteren tegen dierproeven op de Radboud Universiteit (RU). De organisatie roept de universiteit op om plannen te maken voor een proefdiervrije campus. ‘We zullen hier ieder jaar staan tot die plannen er zijn.’
Ter gelegenheid van Wereldproefdierendag ging de VSA vandaag de barricade op. Tussen het Huygensgebouw en het Centraal Dierenlaboratorium van het Radboudumc stond een groep leden te protesteren tegen het gebruik van proefdieren op de universiteit. De VSA wil dat het gebruik van proefdieren radicaal wordt verminderd en de universiteit gaat investeren in proefdiervrije alternatieven, met uiteindelijk doel een proefdiervrije campus. Dit is het derde jaar op rij dat de studentenorganisatie dit protest organiseert. ‘We zien nog steeds geen concrete plannen van de universiteit. We zullen hier ieder jaar staan tot die plannen er zijn’, stelt Pleun Scholten, voorzitter van de VSA.
Uit de laatste cijfers van het Centraal Dierenlaboratorium blijkt dat het gebruik van proefdieren op de universiteit is gestegen. In 2021 werden meer dan tienduizend proefdieren gebruikt voor onderzoek en onderwijs ten opzichte van negenduizend in 2020. Het relatief lage aantal dierexperimenten in 2020 was niet doelbewust, maar had te maken met een bacteriële besmetting in dierverblijven en de coronamaatregelen waardoor tijdelijk geen proeven werden gedaan, zo is te lezen in het jaarverslag.
Eisen
Hoewel de laatste cijfers een stijging in het aantal proefdieren aantoont, houdt de RU naar eigen zeggen de 3V’s aan: vervanging, vermindering en verfijning van dierproeven. ‘We zien helaas weinig vervanging en vermindering’, zegt Scholten. Om wel de stappen richting een proefdiervrije campus te zetten heeft de VSA een aantal eisen geformuleerd die ze aan de RU stelt. Zo wil ze dat de universiteit een streefjaar stelt vanaf welke geen dierproeven meer mogen worden uitgevoerd op de campus. Daarnaast wil ze dat de RU een plan formuleert om het aantal dierproeven in de komende vijf jaar met 75 procent te verminderen. Verder wil ze dat er meer wordt geïnvesteerd in proefdiervrije alternatieven en dat dierproeffacaliteiten niet verder worden uitgebreid. Tot slot pleit de organisatie voor proefdiervrij onderwijs.
De studentenorganisatie is een petitie gestart met deze eisen die inmiddels 88 keer is ondertekend. Bij genoeg ondertekeningen is de organisatie van plan om de petitie bij de RU neer te leggen. Tijdens het protest van vorig jaar werden over de hele campus ook nog kruisjes gezet voor ieder proefdier dat dat jaar werd gebruikt door de universiteit. ‘Dat hebben we vandaag niet gedaan wegens de regen’, vertelt Scholten. ‘Misschien doen we dat later deze week alsnog. Het is namelijk wel een goed signaal waarmee voorbijgangers zich ook bewust worden van de schaal waarop dierproeven worden gedaan.’
Proefdiervrije toekomst
Dierproeven zijn volgens de studentenorganisatie niet meer van deze tijd en leveren bovendien niet altijd goede resultaten op. ‘In de hiërarchie van klinisch bewijs staan dierproeven onderaan. Dat betekent dat ze in vergelijking met andere onderzoeksmethoden geen sterk bewijs vormen’, legt Scholten uit. ‘Onderzoek op dieren blijkt namelijk niet altijd goed te vertalen naar mensen.’
Er zijn volgens de voorzitter allerlei alternatieven die beter zijn of de potentie hebben om beter te zijn dan dierproeven. ‘Er bestaan organoïdes, dat zijn klompjes menselijke cellen die zich gedragen als kleine organen waar je op kan testen’, vertelt Scholten. ‘Daarmee kan je zelfs beter voorspellen hoe een medicijn zal werken dan wanneer je het test op een dier.’ Verder noemt hij ook nog systematic reviews. Dit is een vorm van literatuuronderzoek waarbij eerdere onderzoeken worden gebruikt om een nieuwe onderzoeksvraag te beantwoorden. Bij deze methode komen geen dierproeven aan te pas en worden onnodige herhaling van proeven voorkomen. Proefdiervrij onderzoek kan volgens Scholten dus zeker. ‘We zijn gewoon nog gewend om dierproeven te doen en daarom is het moeilijk om er vanaf te stappen.’
Systemic reviews werden jarenlang gedaan in het Systematic Review Center for Laboratory animal Experimentation (SYRCLE) van het Radboudumc. Dit onderzoekscentrum werd in 2012 opgericht om wetenschappers te trainen in deze onderzoeksmethode. Vanwege een gebrek aan externe subsidies is in 2021 de stekker uit het centrum getrokken, zo vermeldde Vox destijds. ‘Als je de 3V’s echt serieus zegt te nemen, is het heel raar om de financiering voor zo’n initiatief stop te zetten’, zegt Scholten. ‘Het is een prachtige optie om dierproeven te verminderen en vervangen’, besluit hij.