De Tweede Kamerverkiezingen komen er aan en dus was het afgelopen dinsdagavond tijd voor het Nijmeegs Studentendebat. Kandidaat-kamerleden Paul van Meenen (D66), Frederik Peters (VVD), Evert-Jan Slootweg (CDA), Nathalie Nede (ChristenUnie), Lisa Westerveld (GroenLinks), Maarten van den Bos (PvdA), Isaura Carrilho (DENK) en Fons Janssen (Volt) gingen de verbale strijd voor de studentenstem aan in LUX.
Met zwoele countrymuziek wordt het publiek om vijf uur in de Vimeo livestream verwelkomt: het is afwachten totdat het politiek spektakel los gaat barsten. Het Nijmeegs Studentendebat 2021, georganiseerd door LUX, studentenvereniging Carolus Magnus en ANS moet studerende, zwevende kiezers gaan helpen in hun stemkeuze op 17 maart. Langzaamaan stijgt het aantal kijkers, maar toch zijn er een schamele 34 geïnteresseerden zodra de logo’s en de muziek het scherm verlaten en de activiteit begint.
Robbert Rademakers, de gespreksleider van de avond, verwelkomt de kijker. Hij introduceert zich als zelf een zwevende kiezer, wat hij illustreert door te vertellen dat hij lid is geweest van VVD, CDA en D66. De docent en onderzoeker binnen de economiesectie aan de RU verwijst de studenten en andere toeschouwers alsof het een college is ook direct door naar een Mentimeter, die de enige vorm van interactie moet voorstellen voor tijdens dit debat.
De meeste interactie heeft namelijk al van te voren plaatsgevonden doordat de studenten via Facebook de thema’s en bijbehorende stellingen konden kiezen. Rademakers introduceert de kijker ondertussen aan de debaters met semi-luchtige vragen.
Zo moet Paul van Meenen antwoorden of hij liever naast Alexander Pechtold of Sigrid Kaag wil wonen en moet Lisa Westerveld de stem van GroenLinks voor het leenstelsel van zes jaar terug goedpraten. Hierna mag het eerste debat worden afgetrapt met inmiddels meer dan honderd kijkers en een stelling over de compensatie van het leenstelsel.
Doorgerekend
De deelnemende partijen D66, VVD, DENK en Volt mogen hun standpunt toelichten en de andere partijen laten weten of ze voor of tegen zijn. Dit is niet helemaal duidelijk voor Westerveld, die ook haar keuze wil beargumenteren. Het debat verloopt op dat incident na gestroomlijnd. De vier staande partijen beginnen explosief te debatteren. Hoewel de VVD in het begin al snel als enige tegenstander van de stelling de rol van slechterik opeist, is de eerste echte clash tussen de Europa-gerichte partijen Volt en D66. De twee partijen vissen duidelijk in dezelfde vijver van jonge progressieve kiezers en gebruiken daarbij hun leeftijd als argument stemmers over te halen.
D66-veteraan van Meenen probeert dan ook direct de jonge dromen van Volt lek te prikken, door te wijzen naar het ontbreken van een doorrekening van het partijprogramma. Normaal gesproken laten partijen de kosten van hun plannen en de gevolgen berekend door het Centraal Plan Bureau, Volt liet dat na.
Van Meenen blijkt een liefhebber van doorrekeningen en partijprogramma’s: hij probeert namelijk direct daarna de VVD ook op die doorrekeningen van het partijprogramma te pakken. De avond is snel geopend en het eerste debat verloopt soepel. Het lijkt zo voorbij te zijn doordat een saai moment het enige is wat ontbreekt.
Na een nieuwe stelling over het afschaffen van het bindend studieadvies (BSA) met vier andere partijen ontvlamt het direct tussen GroenLinks-politica Lisa Westerveld en Evert-Jan Slootweg van het CDA. Door de manier waarop de CDA’er het Westerveld kwalijk neemt dat haar partij voor het leenstelsel stemde, nemen de twee bijna het hele debat over. De discussie is fel en interessant en doordat debatleider Rademakers ook Isaura Carrilho van DENK erbij weet te betrekken wordt het speelveld niet te klein. Zij krijgt wel direct dezelfde verwijten van Slootweg te horen maar weet Westerveld sterk te steunen. Ondanks dat Slootweg dus lijkt te verliezen blijft hij fel en begint hij zelfs over hoe de term ‘sociaal’ in de naam sociaal leenstelsel propaganda is. Het kamerlid blijft er zo tegenaan gaan met keiharde tackles op de stemgeschiedenis van zijn opponenten, terwijl hij zijn eigen partijgeschiedenis ontwijkt. Niet geheel eerlijk zo kaarten de tegenstanders aan, maar zo levert hij wel spanning aan het debat.
Start-ups van de toekomst
Dan is het tijd voor de volgende stelling, waarvoor Groenlinks mag blijven staan, terwijl de VVD en D66 terugkeren naar de spreekgestoeltes. Daarnaast mag Maarten van den Bos van de PvdA voor het eerst mee debatteren. Het programma belandt bij het milieu en de deelnemers debatteren of de overheid mensen moet stimuleren duurzamer te leven met subsidies of belastingen. Opnieuw is het Frederik Peters van de VVD die de enige tegenstander is.Debatleider Rademakers laat het debat ondertussen al de hele avond zijn gang gaan. Hij laat de debaters hun hele verhalen vertellen over de thema’s en verwijst ze niet constant terug naar de stelling alsof hij Frits Wester is. Dit biedt de debaters een vrijheid die een vrije discussie doet ontstaan, met veelzijdige standpunten en veel debat. Zo kan de VVD al snel beginnen over haar kernenergieplannen.
Doordat de partijen over elkaar heen struikelen om dit te weerleggen krijgt het debat dan ook al snel de pit die het nodig heeft om interessant te blijven. Van Meenen komt vervolgens opnieuw met zijn geliefde doorrekeningen maar Maarten van den Bos van de PvdA zet het debat naar zijn hand door zijn opvallend rustige manier van debatteren.
Het VVD-statenlid Peters drukt de kijker op het eind van zijn contributie nog op hart dat de studenten de generatie van de toekomst vormen. Zij zijn volgens hem de start-ups van de toekomst die het klimaatprobleem gaan oplossen en met deze bemoedigende woorden gaan we richting de laatste stelling.
Het is tijd voor een debat over de wooncrisis: Van den Bos van de PvdA blijft staan, Slootweg van het CDA slidet terug naar het spreekgestoelte met in zijn christelijke schaduw Nathalie Nede van de ChristenUnie. Na de hele tijd in de achtergrond net iets te duidelijk op zijn telefoon te hebben gezeten, keert ook Fons Janssen van Volt terug.
Opnieuw is het hier een gevecht tussen het rechtsere CDA en de linkse oppositie. Janssen kenmerkt zich door Europa constant terug laten keren in zijn antwoorden. Slootweg presenteert opnieuw zijn oud-stemgedrag-trucje, door te benoemen hoe de andere partijen tegen oplossingen voor de bouw zouden hebben gestemd.
Van den Bos zet de CDA’er echter terug op zijn plek. Het PvdA-lid drukt Slootweg nog eens de feiten op de borst door te benadrukken hoeveel euro’s zijn partij voor wonen overhad. ‘Nul’, aldus de bijna passief agressieve PvdA’er.
Politiek huis
Rond half zeven loopt het debat op haar eind en ondanks dat debatleider Rademakers de namen van sommige kandidaten is vergeten, wordt het debat positief geëindigd. Zijn vrije debatleiding liet het debat dan ook soepel verlopen waardoor het debat natuurlijk aanvoelde. Mede hierdoor kwamen de verschillende standpunten goed naar voren komen en kwam het debat tot een sterk, inhoudelijk niveau. De Mentimeter wordt nog gebruikt om te kiezen wie de winnaar van het debat is maar de 90 kijkers zijn versplinterd. Toch lijkt het dat Paul van Meenen voor D66 het debat heeft gewonnen: hij eindigt net boven Van den Bos en Westerveld. De tijd moet uitwijzen of zwevende studenten dankzij dit debat, ondanks de wooncrisis, nu wel een politiek huis hebben gevonden.