Woensdagavond werd de vijfde editie van het wetenschapsfilmfestival InScience in Nijmegen geopend. Niet alleen worden er veel wetenschappelijke films vertoond tijdens het evenement, ook verzorgen wetenschappers van verschillende universiteiten praatjes waarin dieper op de inhoud van de film wordt gegaan. Daarnaast zijn er interactieve activiteiten zoals een wetenschapslab van NEMO Amsterdam en zijn er mogelijkheden om Virtual Reality uit te proberen. Voor ieder wat wils.
Tekst: Myrte Nowee
Dit jaar staat InScience in teken van ‘genetische modificatie’. De keuze voor het thema komt niet zomaar uit de lucht vallen: vorig jaar zouden er namelijk voor het eerst menselijke baby’s genetisch gemodificeerd zijn. De mogelijkheden die eerst futuristisch leken werden plots realiteit. Het is daarom een onderwerp wat erg speelt onder wetenschappers en de algemene bevolking. Het festival werd hierom geopend met de documentaire Human Nature die dieper inging op hoe genetische modificatie, met behulp van een CRISPR-eiwit, überhaupt mogelijk is, samen met de ethische kwesties die bij de nieuwe mogelijkheden bij komen kijken.
Durven we aanpassingen te doen?
Achteraf legde hoogleraar Plantfysiologie Michel Haring de techniek, die hij zelf ook gebruikt, wat verder uit. ‘Je kan met het eiwit ervoor zorgen dat kippen niet meer de kippengriep krijgen’, vertelt Haring enthousiast. ‘Kunnen we nog meer kippen in één stal proppen’, grapt hij er semi-serieus achteraan. ‘Of kijk naar Amerika, daar sterven jaarlijks 25 mensen doordat ze geraakt worden door de hoorns van koeien. Daar moeten we dus van af!’ stelt Haring opzettelijk overdreven.
‘Hoeveel weten wij daadwerkelijk van al onze genen dat we het aandurven daar aanpassingen in te maken?’
Na de ietwat wringende toekomstbeelden relativeert hij en slaat de overenthousiaste toon om naar een kritische blik over de gevaren van genetische modificatie. Want hoe mooi het ook klinkt: er gaat nog steeds veel mis. Daarbij lijkt onze techniek verder dan onze kennis en is het de vraag of we onszelf als mens misschien niet overschatten. ‘Hoeveel weten wij daadwerkelijk van al onze genen dat we het aandurven daar aanpassingen in te maken?’ is dan ook de kritische boodschap die Haring het publiek meegeeft.
Toegankelijk en belangrijk
Het publiek was duidelijk enthousiast. Niet alleen was de voorstelling volledig uitverkocht, ook kwamen er verdiepende vragen en zelfs toevoegingen over het onderwerp. Toch zat de zaal niet vol kenners. Er waren ook genoeg mensen die simpelweg ‘meer wilden weten over het onderwerp’, zoals twee kunstenaars die zich vooral aangetrokken voelden tot de paarse banaan die het logo van dit jaar vormt.
Na de officiële opening en de publieksvoorstelling borrelen medewerkers, sprekers en bezoekers van het festival nog wat na. De laagdrempeligheid en verdieping is iets wat veel mensen aanspreekt. Zo ook professor Dierfysiologie Gert Flik die donderdagmiddag zal spreken na de film Artifishal, over het ingrijpen van de mens op de levenscyclus van de zalm. ‘Ik denk dat het heel belangrijk is dat de universiteit het kennisgat tussen wetenschappers en publiek kan dichten’, aldus Flik, ‘en film is daar een uitstekende methode voor.’
Het festival loopt nog tot en met zondag 10 november.