George Clooney is niet alleen een verdienstelijk acteur maar heeft inmiddels ook als regisseur zijn sporen verdiend. Met het scifi-drama The Midnight Sky (2020) slaat Clooney qua genre een nieuwe weg in. Oscarwaardig is de film allerminst, maar twee sterke personages en een verrassende climax zorgen ervoor dat hij het kijken waard is.
Beeld: still uit de trailer in ANS-format.
Na een niet nader genoemde apocalyptische ramp is de aarde in 2049 onbewoonbaar geworden. Dankzij inzichten van de briljante wetenschapper Augustine Lofthouse, gespeeld door Clooney zelf, is het mogelijk geworden om op andere planeten te leven. Een deel van de mensheid heeft daar tijdig toevlucht kunnen zoeken. Lofthouse zelf is wegens een mysterieuze ziekte stervende en kiest ervoor om achter te blijven, geïsoleerd in zijn onderzoekscentrum op Antarctica. Vanuit daar probeert hij verschillende ruimteschepen die op onderzoeksmissie zijn te waarschuwen voor de situatie op aarde. Het eerste schip dat binnen bereik komt is Aether. Terwijl Lofthouse probeert om met de bemanning te communiceren, krijgt hij onverwacht gezelschap van een klein meisje, Iris genaamd, dat bij de massale evacuatie is achtergebleven. Ze kan niet praten en Lofthouse heeft aanvankelijk weinig zin om zich over haar te ontfermen, maar hij begint al snel om haar te geven. Ondertussen hebben de astronauten van Aether hun eigen technische en persoonlijke sores.
Groot leed en klein leed
Het simpele maar doeltreffende verhaal levert genoeg mogelijkheden voor spanning en sensatie. Die mogelijkheden worden bij vlagen benut met enkele nagelbijtende actiescènes. In de tussenpozen ontspant zich vooral een dramafilm met een uitstekende en emotionele climax, waarbij de twee verhaallijnen naadloos samenkomen. Het achtergrondverhaal van Lofthouse, dat langzaamaan in flashbacks wordt onthuld, houdt de kijker aan het scherm gekluisterd in afwachting van het complete plaatje. Zijn situatie is namelijk een stuk gecompliceerder dan dat hij op het eerste gezicht lijkt. Ook de relatie tussen hem en Iris wordt mooi en subtiel uitgewerkt.
Een narratieve spanning is op het ruimteschip Aether compleet afwezig.
Over het parallelle verhaal dat zich op Aether afspeelt, valt echter weinig positiefs te zeggen. Je wordt overspoeld met melodramatische situaties, die in schril contrast staan met de ernst van wat er ondertussen op aarde gebeurt. De bemanning zwelgt in mooie herinneringen aan hun vrienden en familie thuis. Ook wordt er volop gefilosofeerd over het leven. Een narratieve spanning, zoals die bij Lofthouse en Iris wordt opgebouwd, is op Aether compleet afwezig. Op een gegeven moment is er wel sprake van wat actie wanneer de radar van het schip moet worden gerepareerd. Dankzij een lugubere en prachtig gefilmde climax biedt deze scène nog enig tegenwicht, maar helaas niet voldoende om de andere plooien glad te strijken.
Lofthouse en Iris dragen de film met hun formidabele acteerprestaties. Beide acteurs spelen hun rol zonder overdrijving en dat komt de authenticiteit zeer ten goede. Vooral Clooney is met zijn natuurlijke kalmte oerdegelijk in de rol van pessimistische maar goedbedoelende wetenschapper annex kluizenaar. De crew op Aether, met een hoofdrol voor Felicity Jones, wordt echter net zo klef en onbeduidend gespeeld als de slechte verhaallijn vereist.
Scènes op losrakend ijsschotsen zijn een lust voor het oog.
Animeren kun je leren
Op de special effects, niet geheel onbelangrijk bij sciencefiction, valt het een en ander af te dingen. Bij de scènes in de ruimte wordt te zwaar geleund op computeranimaties, waardoor je soms het gevoel hebt naar een videogame te kijken. Zo wordt het interieur van Aether gedomineerd door slordig vormgegeven hologrammen en projecties. Ook rondvliegende ruimtebrokstukken en verre planeten zien er haastig geïmproviseerd uit. Het lijkt erop dat de makers meer tijd hebben gestoken in het verhaal achter deze wereld dan in de creatie ervan. Aan visionaire ruimtefilms als 2001: A Space Odyssey (1968) en Gravity (2013) kunnen de beelden dan ook niet tippen. De beelden op Antarctica zien er daarentegen authentieker uit. Enkele scènes op losrakende ijsschotsen en in agressieve sneeuwstormen zijn een lust voor het oog.
Braaf maar aangenaam
The Midnight Sky is door zijn rustige tempo en weinig ambitieuze special effects een vrij brave film binnen het ruimtevaartgenre. Daarnaast springt slechts een van de twee verhaallijnen er echt positief uit. Tussen de vele genregenoten is de film zodoende niet opzienbarend. The Midnight Sky is echter wel een aangename film om te zien, te volgen en als puntje bij paaltje komt zelfs goed om af te kijken vanwege het sterke einde. Groot minpunt blijft de verhaallijn op Aether, die zichzelf continu in de eigen voet schiet met matig melodrama. De betrokkenheid van de kijker wordt geheel gedragen door Lofthouse en Iris op Antarctica, vooral dankzij de sterke acteerprestatie van Clooney. Als regisseur heeft hij dit keer niet het beste van zijn kunnen getoond maar als acteur heeft hij een film geleverd die het kijken zeker waard is.