Na vier succesvolle seizoenen van de BBC-serie Peaky Blinders van regisseur Steven Knight, kwam afgelopen maand het vijfde seizoen uit. Ook dit seizoen volgen we de familie rondom de bende genaamd ‘Peaky Blinders’, waarin de hoofdrol van bendeleider en familiehoofd Thomas Shelby is weggelegd voor Cilian Murphy. In het nieuwe seizoen zien we de bendeleider voor het eerst in de nationale politiek, maar passeren ook vertrouwde thema’s als familiedrama, Shelby’s ingewikkelde psyche en (veel) geweld de revue.
Tekst: Julia Meilink
Drastische beroepswijziging
Hoewel de familie Shelby er de eerste seizoenen al wel rijker was dan de gemiddelde familie in de jaren ’20 in Birmingham, is het wel duidelijk dat ze niet leefden van een vetpot en nog vooral op lokaal misdaadniveau opereerden. Langzamerhand wordt de bende steeds groter en deels ook legaler. Het knappe aan de serie is dat de familie zeer geleidelijk lijkt te ontwikkelen tot ware bourgeoisie, zonder dat de kijker dat doorheeft. Die zie je alleen al als je kijkt naar het interieur van de familie of hun uiterlijk. In de finale van seizoen vier kwam het zelfs zo ver dat bendeleider Thomas Shelby de nationale politiek instapte.
In seizoen vijf volgen we zijn proces van bendeleider naar politicus. Die twee functies zijn voor hem niet zo gemakkelijk te onderscheiden. Zo stapt Shelby nog langer niet van zijn criminele activiteiten af en gebruikt hij de politiek maar al te graag om Peakyproblemen op te lossen. Even gemakkelijk laat hij trawanten achter de schermen creatieve middelen gebruiken om zijn zin te krijgen in de politiek. Een journalist die toch vragen komt stellen over zijn criminele verleden, wordt gemakkelijk tot zwijgen gebracht. Hoewel de serie voorheen ook al wel geweld en strategieën bevatte, heeft de geheel nieuwe verhaallijn wel degelijk een nieuw leven in de serie geblazen. Peaky Blinders bezat een steeds complexer wordende verhaallijn, maar die neeg in seizoen vier toch echt tot zijn eind te komen. Shelby was een rijke bedrijfsleider geworden en had van zijn bende een professioneel opererende organisatie gemaakt. Ofwel zou de serie in een lange sleur raken, ofwel moest er een drastische verandering in de verhaallijn komen.
Macht corrumpeert
Dus zien we Shelby in seizoen 5 verder opklimmen in de nationale politiek. Hij krijgt steeds meer macht, maar door de grote en vake afstand van zijn familie, kan hij niet meer alles in de bende controleren. Al gauw blijkt dat er van alle kanten wordt geprobeerd om macht in de bende juist van hem af te nemen. Shelby is niet meer de officiële directeur van zijn bedrijf, maar zijn broer Arthur die braaf blijft doen wat zijn broer hem opdraagt. Arthurs vrouw Linda probeert haar man er echter toe te dwingen de macht te grijpen terwijl het neefje Michael Gray daarentegen stelt dat het tijd is voor een nieuwe generatie leiders. Het takenpakket van Thomas wordt zodoende steeds lastiger te bolwerken omdat zijn familie steeds minder naar hem wil luisteren. Het willen bereiken van meer macht, kan gerust een van Shelby’s persoonskenmerken worden genoemd.
Hoewel het elk seizoen duidelijk wordt dat de middelen het doel heiligen voor hem, heeft het publiek toch de neiging om met hem mee te leven. Dat komt omdat hij vaak nog grotere eikels neer probeert te halen, zoals in dit seizoen fascistenleider Oswald Mosley, gespeeld door Sam Claflin. Zo neemt Shelby de rol van fascist in om zijn doel te bereiken. Of er nog meer achter zit dan het simpelweg neerhalen van een immorele leider, weet de kijker niet. Hoewel Shelby al vijf seizoenen de hoofdrol speelt, zijn zijn emoties en motieven aldoor op een meesterlijke wijze weergegeven of juist achtergehouden. Zijn onvoorspelbare acties zijn verrassend, maar passen altijd naadloos in de verhaallijn.
Al met al is de politieke carrière van Shelby, een kronkel in de verhaallijn, een gouden keuze geweest. Het heeft een nieuwe diepgang in de verhaallijn mogelijk gemaakt, zonder dat het verloop onrealistisch aandoet. Shelbys intelligentie en fenomenale strategische inzichten kunnen probleemloos in de politiek worden verweven en passen daar wellicht zelfs beter. Het is tijdens de drukke tentamenperiode dan ook zeker de moeite waard om toch seizoen 5 van Peaky Blinders te bingen.