De verwachtingen voor de gemiddelde Star Wars film zijn hoog, maar in het jaar dat de franchise haar veertigjarig jubileum viert, is het extra spannend. Dat de franchise überhaupt zolang heeft weten te overleven, mag een wonder heten na alles wat George Lucas eraan heeft gedaan om zijn epos te ruïneren met de vreselijke prequels. Gelukkig leek het na een doorstart met The Force Awakens (2015) en een zoethoudertje in de vorm van Rogue One (2016), weer de goede kant op te gaan. Met The Last Jedi wordt dat vermoeden niet alleen bevestigd, maar ruimschoots overtroffen: Star Wars is beter dan het in lange tijd geweest is en deel acht van de reeks is in veel opzichten de culminatie van veertig jaar filmgeschiedenis.
Menselijke complexiteit
Er valt veel over deze film te zeggen, niet in de laatste plaats omdat het de langste film in de serie tot nu toe is, met een speeltijd van meer dan tweeëneenhalf uur. Die tijd wordt goed gebruikt en vrijwel alle grote personages komen tot hun recht, zowel de oude als de nieuwe generatie. Waar de aanwezigheid van Luke Skywalker (Mark Hamill) in The Force Awakens verwaarloosbaar was, speelt hij in deze film een aanzienlijk grotere rol. Daarbij wordt niet alleen zijn personage recht gedaan, maar ook zijn status als de laatste Jedi. Een ander oudgediende is de inmiddels overleden Carrie Fisher, die voor de laatste keer schittert als prinses Leia en ook nog een aantal mooie scènes heeft met haar tegenpersonages. Dat maakt het een waardig afscheid van de actrice en de rol van haar leven. Ook de nieuwe personages krijgen meer diepgang, waarbij vooral Kylo (Adam Driver) en Rey (Daisy Ridley) indruk maken. Kylo wordt verder uitgediept als een van de meest ambigue personages, met zijn tweestrijd tussen het goede en het kwade, en de optimistische Rey krijgt het aan de stok met oude cynicus Luke, een fantastische combinatie. Het was geen eenvoudige klus om recht te doen aan al deze (en alle andere) complexe personages en de eerdere films, maar regisseur Rian Johnson heeft het voor elkaar gekregen.
Schoonheidsfoutjes
The Last Jedi trapt volgens goed gebruik in de Star Wars franchise af met een spannende actiescène die het publiek gelijk de film insleurt. Ondanks dit sterke begin heeft de film in de eerste helft een beetje opstartproblemen De gebruikelijke slapstick en willekeurige creaturen die als comic relief door het scherm banjeren, werken hier soms storend en sommige grappen voelen nogal geforceerd. Daardoor is de balans tussen drama en komedie een beetje zoek en sommige scènes komen niet helemaal tot hun recht. Gelukkig is er ook in dit stuk van de film genoeg om van te genieten, met emotionele momenten die teruggrijpen op de oorspronkelijke trilogie en veel humor die wel gewoon raak is. In de tweede helft is het klaar met de ongein en dan begint het spektakel pas echt. Het laatste uur van de film loopt als een trein en houdt de kijker op het puntje van zijn stoel, maar biedt ook ruimte voor emotionele momenten en humor. Tegen de tijd dat de film is afgelopen, ben je de onzin die tussendoor voorbijkwam alweer vergeten en flitsen vooral de vele hoogtepunten aan je voorbij.
Emotionele noten
Niet alleen de personages en het verhaal steken goed in elkaar, ook op andere vlakken is de film tot in de puntjes uitgewerkt. De film zit vol prachtige beelden, of het nu gaat om ruimteveldslagen, light saber gevechten of de rustigere momenten tussendoor. Ook de shots van het eiland waar Luke zich verschuilt, gefilmd op locatie op een afgelegen Iers eiland, verdienen veel lof. Daar kan geen natuurdocumentaire van de EO aan tippen. Naast het visuele spektakel zit het ook met de muziek weer goed. Zoals altijd zijn de composities van John Williams een absoluut meesterwerk, met prachtige nieuwe muziek en variaties op oude bekenden. De beroemde Force Theme komt herhaaldelijk voorbij in diverse uitvoeringen en elke keer raakt het precies de juiste emotionele snaar.
Hoewel The Last Jedi genoeg openlaat voor J.J. Abrams om mee aan de slag te gaan in het vervolg, is daar na het zien van deze film niet direct behoefte aan. Dat een groot deel van de vragen die The Force Awakens opriep onbeantwoord blijven, maakt verbazingwekkend weinig uit gezien de hoge kwaliteit van de nieuwe film. Sterker nog, als dit de laatste film zou zijn, zou dat misschien niet eens zo’n ramp zijn. In veel opzichten is dit een bijna perfect einde van de reeks. Dat is het natuurlijk niet en dat is misschien maar goed ook, maar dat tevreden gevoel zegt genoeg over het vakwerk dat regisseur Johnson heeft neergezet. Dat hij over een paar jaar aan de slag mag met een eigen Star Wars trilogie is in elk geval iets om naar uit te kijken.