Beeld: filmbeeld
Bekend door zijn veelgeprezen debuut, The VVitch, heeft Eggers nogal wat verwachtingen geschapen voor zijn nieuwe film, The Lighthouse. Deze worden nog eens vergroot doordat Eggers Willem Dafoe en Robert Pattinson heeft kunnen casten. Opvallend is dat dit ook meteen de volledige cast is: The Lighthouse bestaat namelijk enkel uit de dialogen tussen twee vuurtorenwachters.
Gefilmd op een onbewoond eiland portretteert Eggers de geestelijke aftakeling van de jonge vuurtorenwachter, genaamd Thomas. Dat zie je niet alleen in de inhoud maar zelfs in het formaat van de film: kleinbeeld zwart-wit. Dit formaat gecombineerd met het feit dat de locatie een koud en rotsig eiland is, creëert een gevoel alsof je zelf vast zit in de film en onmogelijk hieraan kan ontsnappen. Dit wordt benadrukt door het gebrek aan achtergrondmuziek en door de vele mystieke geluiden van de zee en de vuurtoren. Kortom: de totale esthetiek is claustrofobisch en zenuwslopend.
Ongemak
De relatie tussen de vuurtorenwachters geeft ons ook geen comfort. De oude vuurtorenwachter, genaamd Thomas, heeft de taak om de jonge Thomas de kneepjes van het vak te leren. Maar een gezonde meester-leerling verhouding is er niet. De jongen moet rotklus na rotklus uitvoeren, terwijl de oude Thomas op zijn gemak hoog in de toren zit, lettend op het licht. Eggers vergroot dit nog eens door lange tijd zijn karakters geen naam te geven: ze spreken elkaar simpelweg aan als ‘sir’ en ‘lad’.
Hier begint de geestelijke aftakeling van de jongeman en tegelijkertijd ook die van de kijker.
Tijdens de dienst van een maand raakt de ‘lad’ steeds meer geïrriteerd door de oude man. Dichtbij het einde van de maand komt deze irritatie tot een hoogtepunt. Halverwege de film slaat de jongeman namelijk een zeemeeuw dood, terwijl de oude man hem gewaarschuwd had dat dit ongeluk brengt. De consequenties volgen onmiddellijk. Een storm woekert op, zo stevig dat de aflosploeg niet komt opdagen door het onrustige water. De oude man stelt dat het water misschien nog maanden onrustig kan blijven en ze dus nog een lange tijd vast kunnen zitten. Om met deze teleurstelling om te gaan, gaan de mannen flink aan de rum. Volledig bezopen beginnen de mannen te dansen, zingen, brullen maar vertellen ook geheimen.
De aftakeling
Hier begint de geestelijke aftakeling van de jongeman en tegelijkertijd ook die van de kijker. Het is namelijk niet meer helemaal duidelijk wat er in de film echt gebeurt en wat niet. Ook is er onduidelijkheid of de karakters de waarheid spreken en hoeveel tijd er precies voorbij gaat. Talrijke close-ups van gezichtsuitdrukkingen versterken deze surrealiteit. Deze zijn fantastisch geacteerd, zowel door Dafoe, wat te verwachten is voor oscar genomineerde, maar zeker ook van Pattinson.
Op het oppervlakte klinkt The Lighthouse als een onprettig film om te kijken. Maar door het excellente acteerwerk en Eggers’ oog voor details blijft de film constant intrigerend en interessant. Uiteindelijk is het niet het moraal van het verhaal wat bij je blijft, maar meer de ervaring hoe je langzaam in waanzin kan glijden.
The lighthouse draait momenteel bij filmhuis LUX