Home CultuurANS leest ANS leest: Natsuo Kirino, Out ★★★★

ANS leest: Natsuo Kirino, Out ★★★★

Wie interesse heeft in Japanse literatuur – of een oog heeft voor mooie kaften – zal  de opnieuw uitgegeven Japanse klassiekers van Penguin Vintage niet zijn ontgaan. Een daarvan is Out (1997), een bloedstollend kat-en-muisspel waarin noch de personages, noch de lezer een uitweg kan vinden.


Out, geschreven door Natsuo Kirino, volgt vier vrouwen, Masako, Yoshi, Kuniko en Yayoi, die nachtdiensten draaien in een lunchboxfabriek. Het werk is geestdodend en fysiek slopend. Na hun dienst staat elk van de vier vrouwen nog een berg werk in huis te wachten, voordat ze eindelijk kunnen rusten. Daarnaast zorgen ophopende schulden en veeleisende familieleden voor ieder voor een last. Van een uitweg kunnen ze alleen maar dromen. Wanneer Yoshi’s man op een avond dronken thuiskomt en grijnzend vertelt dat hij al hun spaargeld heeft verspeeld in een illegaal gokspel, knapt er iets in haar en vermoordt ze hem in een opwelling. Uit wanhoop biecht Yoshi haar daad op aan haar drie collega’s die vervolgens, tegen haar verwachting in, besluiten het lichaam mee op te ruimen. Kort na de actie wordt het lichaam gevonden door de politie en volgt er een kat-en-muisspel waarbij de politie niet de enige is die op zoek is naar de moordenaar.

Het verhaal speelt zich veelal op troosteloze plekken af, zoals in de kille fabriek, waar alleen maar mensen werken die geen betere opties meer over hebben. Het nachtwerk eist zijn tol van de arbeiders: ze verliezen hun dag- en nachtritme, en voelen zich vaak ver verwijderd van de rest van de maatschappij. Dit wordt pijnlijk duidelijk in de passages waar de vrouwen thuiskomen van hun werk en de lezer wordt meegenomen in wat hen daar nog allemaal te wachten staat. De beklemmende sfeer en de alsmaar toenemende wanhoop van de hoofdpersonages maken het boek moeilijk weg te leggen.

‘De lezer ervaart zelf de uitdaging om een uitweg te vinden.’

Een ander aspect wat dit verhaal goed maakt is het steeds verschuivende perspectief. Per twee hoofdstukken wordt het verhaal verteld vanuit een ander personage, waardoor de lezer stukje bij beetje de problemen en zorgen van de hoofdpersonages leert kennen. Hierdoor ervaart de lezer zelf de uitdaging om een uitweg te vinden in de almaar ingewikkelder wordende situatie. Tegelijkertijd zorgt het wisselende perspectief ervoor dat de lezer slechts kleine beetjes van de personages te weten komt. Langzamerhand bekruipt hem het gevoel dat de personages bepaalde informatie achterhouden. Wanneer de politie steeds meer slordig opgeruimde resten van de moord vindt, komt de lezer voor dezelfde, prangende vraag te staan als de vier vrouwen: wie van hen is er te vertrouwen?

Het bijzonderste aan het boek is misschien wel het thema. Out wordt in recensies wel eens beschreven als ‘feministische’ misdaadthriller. Het vrouw-zijn speelt voor de vier personages dan ook een interessante rol in het boek. Een oorzaak van veel ellende is bijvoorbeeld de conservatieve houding tegenover vrouwen in Japan. Keer op keer wordt het vinden van een uitweg hierdoor belemmerd. Wanneer Kuniko bijvoorbeeld een nieuwe baan probeert te vinden, wordt ze verteld dat ze te dik en te lelijk is om in de horeca te werken. Kirino slaagt er echter in het vrouw-zijn ook op andere, originele manieren in het verhaal te verwerken.Zo blijken de vaardigheden van een doorgewinterde huisvrouw aardig goed van pas te komen bij het laten verdwijnen van een lichaam…

In tegenstelling tot de levendige sfeer en de interessante motieven, kent het verhaal ook een aantal minder sterke punten. Zo zijn er een paar losse eindjes en worden er personages geïntroduceerd die niet zo veel toe te voegen hebben. Ook blijft er bij de karakterontwikkeling van met name een van de hoofdpersonages nog wat te wensen over. Desalniettemin is Out een ijzingwekkend boek, met een origineel thema. Een klassieker die het helemaal verdient om opnieuw uitgegeven te worden.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen