Home CultuurANS leest ANS leest: Brieven aan Koos ★★★★

ANS leest: Brieven aan Koos ★★★★

Wat doet een persoon die zich in een existentiële crisis bevindt? Die schrijft een boek en vertaalt vervolgens de inhoud ervan naar een avondvullend theaterprogramma. Dat is in ieder geval wat schrijver Tim Fransen heeft gedaan.


ANS interviewde hem vorig jaar over de totstandkoming van het boek ‘Brieven aan Koos: de avonturen van een zomerkamerfilosoof’ en zijn daaruit volgende show. Hieruit bleek dat cabaretier en filosoof Tim Fransen op advies van zijn vriend Koos zijn biezen heeft gepakt en op reis is gegaan. Hij schreef Koos een brief vanaf iedere bestemming en deed ondertussen inspiratie op voor zijn theatershow ‘Het kromme hout der mensheid’.

Om het luchtig te houden

In totaal doet Tim Fransen tien Europese steden aan, veelal geselecteerd op basis van het gaan en staan van Tims grote filosofische helden. Zijn ervaringen op elke reis krijgen ieder een eigen hoofdstuk waarin hij deze beschouwt in het perspectief van een filosofisch thema. Deze vaak wat zwaardere onderwerpen pent hij vervolgens – met verve – op een grappige manier neer. Zo heet hoofdstuk 3 ‘Brief uit Parijs’, waarin Tim, om het luchtig te houden, op zoek gaat naar de uiterste conclusie van onze sterfelijkheid’ en hoofdstuk 8 ‘Brief uit Wenen’, waarin Tim – op dat typisch betweterige toontje van hem- leert dat onze gebreken ons hoop bieden.

Op het eerste oog is het ontwerp van ‘Brieven aan Koos’ nogal sober. De donkerblauwe achtergrond met de daarop prijkende witte blokletters worden enkel onderbroken door een soort rood lint dat ogenschijnlijk doelloos over de voorkant krioelt. Er gaat een bepaalde goedgemutste brutaliteit uit van het simpele ontwerp; het boek heeft blijkbaar geen uitbundige opsmuk nodig om de aandacht op zich te vestigen.

De lezer leert de klunzigheid van Tim kennen en zijn gedachtegang waarderen.

Strategisch sarcasme

Diezelfde goedgemutste brutaliteit straalt de lezer tegemoet wanneer deze begint met lezen. Met een grote portie sarcasme beoefent Tim de kunst van de introspectie. Dit komt goed naar voren in zijn omschrijving van eigen eerdergenoemde crisis: ‘Nietzsche had me in filosofisch opzicht vertwijfeld achtergelaten, op het podium was ik verdwaald, en – dat was ik nog vergeten te vertellen – ook in de liefde liep het niet op rolletjes. O ja, ik kampte ook nog met zwemmerseczeem. Nog steeds eigenlijk. Al is dat voor dit verhaal niet bijzonder relevant. (Misschien beter om dit in het vervolg achterwege te laten.)’. Een schrijver die capabel is tot zelfreflectie, leest toch wat lekkerder in een autobiografisch narratief.

Al met al is ‘Brieven aan Koos’ een enerverend boek. De lezer leert de klunzigheid van Tim kennen en zijn gedachtegang waarderen. Vanaf de eerste bladzijde bewijst Tim Fransen zich een sympathieke vent met een flinke verbeeldingskracht en een gezonde lading zelfspot. Omdat de schrijver zichzelf niet neerzet als iemand die de wijsheid in pacht heeft, kan de lezer ongestoord genieten van zijn hersenspinsels zonder het gevoel te hebben zelf een oordeel te moeten vellen. Dit betekent echter niet dat de lezer niet geprikkeld wordt om na te denken over de vraagstukken die Tim Fransen aandraagt.

Op toegankelijke wijze vertaalt Fransen wijsgerige vraagstukken naar zijn publiek en nodigt hen uit zijn hypotheses in twijfel te trekken. Tims expertise-gebieden van zowel de filosofie als het cabaret zijn op een complementerende manier in zijn verhaal verweven, waarin hij op rap tempo de grotere vragen des levens afwisselt met anekdotes over hondenpoep en couscoussalade. En hij komt er nog mee weg ook.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen