Home CultuurANS leest ANS leest: Gerjon Gijsbers, Scheuren in het canvas (2017)

ANS leest: Gerjon Gijsbers, Scheuren in het canvas (2017)

door Julia Mars

Scheuren in het canvas gaat over de zoektocht naar liefde, naar de zin van het leven, maar vooral naar een groen douchegordijn met oranje stippen. In zijn autobiografische debuutroman beschrijft Gerjon Gijsberts (1983) het chaotische leven van Luctor, die zijn grip op de realiteit verloren heeft en krampachtig vasthoudt aan zijn herinneringen aan zijn verloren vriendin Laura.

Onbeantwoorde raadsels
Luctor leidt een leeg bestaan. Hij houdt niet van sociale interactie en zijn tijd brengt hij voornamelijk door met kijken naar De Wereld Draait Door. Zijn leven wordt beheerst door opmerkelijke raadsels waar hij geen antwoord op kan vinden, zoals de vraag ‘wat is zwaarder, een kilo veren of een kilo lood?’. De raadsels leiden allemaal naar het grootste mysterie in zijn leven: Laura. Hoewel niet duidelijk wordt verteld wie zij precies is, wordt al snel duidelijk dat Laura en Luctor een lange geschiedenis hebben. Kort geleden is zij uit zijn leven verdwenen en dit zorgt voor grote chaos in zijn hoofd.

In zijn zoektocht naar geluk en de zin van het leven lijkt Luctor steeds meer het contact met de werkelijkheid te verliezen. Herinneringen, zoals een uit de hand gelopen studentenfeestje, een concert van PJ Harvey in Paradiso en zijn obsessie met Laura nemen langzaam de overhand, tot hij uiteindelijk nog maar moeilijk onderscheid kan maken tussen wat er echt gebeurt en wat hij droomt. Naar eigen zeggen moet hij herstellen, maar waarvan precies en hoe hij dat gaat doen, is hem een raadsel. Hij besluit te stoppen met zijn studie om rust te nemen, maar vanaf daar gaat alles alleen maar verder bergafwaarts.

Zeilmeisje Laura en Vincent Gallo
Gijsberts heeft in het verleden Nederlandse Taal en Letterkunde in Nijmegen gestudeerd en het is goed te merken dat hij erg zijn best heeft gedaan een literair werk te maken van zijn boek. Het verhaal is opgedeeld in drie delen, genaamd rood, geel en blauw. Deze kleuren komen ook terug op de kaft, in het schilderij Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue van Barnett Newman. De strakke structuur waarin het verhaal geschreven is staat haaks op het chaotische leven dat Luctor leidt. Niet alle literaire kunstjes zijn even vlot uitgewerkt. Zo staat er wel erg vaak een nummer op waarin de zanger over ‘Laura’ zingt, staan tijdens een potje Scrabble de letters als ‘OOLAURA’ op het bord en komt er op de radio toevallig een nieuwsbericht langs over zeilmeisje Laura. Daarnaast bevat het verhaal veel motieven, zoals het steeds terugkomende douchegordijn, pompoenen en Snickers, waar geen echte betekenis achter lijkt te schuilen. Toch worden deze raadselachtige symbolen tot in den treure herhaald. 

‘Ik ben een tor, dacht Luctor. Een tor, niets meer en niets minder, kruipend en kronkelend door de krochten en spelonken van de moderne maatschappij. Te lui om zijn vleugels uit te slaan en als het hem al zou lukken zijn vleugels uit te slaan, dan is hij te log om zich ermee te verplaatsen.’

Films en muziek spelen een grote rol in Luctors leven. Hij is er zelfs dusdanig door gefascineerd dat hij vaak praat in citaten uit films. Voor wie geen kenner is van experimentele rockmuziek, is Scheuren in het canvas lastig te volgen. Meer dan eens worden worden er pagina’s lange odes gewijd aan de muziek van John Frusciante of PJ Harvey en ook The Smashing Pumpkins worden in vrijwel elk gesprek dat Luctor heeft genoemd. Regisseur en muzikant Vincent Gallo is Luctors grootste voorbeeld. Je kunt haast geen pagina omslaan of er wordt gesproken over Gallo’s briljante muziek of geciteerd uit zijn film Buffalo 66.

Hoe verder het verhaal vordert, hoe meer Luctor de realiteit verwart met herinneringen en dromen. De hoofdstukken in het verhaal vormen geen vloeiende aaneenschakeling van gebeurtenissen, maar springen vaak van de hak op de tak. Hoewel dit goed laat zien hoe Luctor de wereld ervaart, gaat het ten koste van de leesbaarheid van het verhaal. Bovendien is het door de verwarrende structuur lastig te achterhalen wat Luctor zo dwarszit en waarom hij zijn leven zo chaotisch ervaart.

Eindoordeel
Gijsberts heeft duidelijk veel stijlfiguren in Scheuren in het canvas verwerkt, maar deze komen niet allemaal even goed tot hun recht. Doordat werkelijkheid en waanbeelden vaak door elkaar gehaald worden, is het moeilijk vast te stellen waar de schrijver naartoe wil en de talloze gesprekken en verwijzingen naar films en muziek maken het er niet makkelijker op. Door het verhaal heen komen een aantal onderwerpen, zoals pompoenen en het douchegordijn steeds terug, maar er wordt geen antwoord gegeven op de vraag wat deze nu voor Luctor betekenen en waarom nou juist deze voorwerpen steeds terugkomen. Kortom, Scheuren in het canvas is geen boek dat je op een vrije zondag gaat lezen en het is ook zeker niet geschikt voor mensen die niet tegen onbeantwoorde vragen kunnen.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen

ANS leest: Gerjon Gijsbers, Scheuren in het canvas (2017)

door Julia Mars

Scheuren in het canvas gaat over de zoektocht naar liefde, naar de zin van het leven, maar vooral naar een groen douchegordijn met oranje stippen. In zijn autobiografische debuutroman beschrijft Gerjon Gijsberts (1983) het chaotische leven van Luctor, die zijn grip op de realiteit verloren heeft en krampachtig vasthoudt aan zijn herinneringen aan zijn verloren vriendin Laura.

Onbeantwoorde raadsels
Luctor leidt een leeg bestaan. Hij houdt niet van sociale interactie en zijn tijd brengt hij voornamelijk door met kijken naar De Wereld Draait Door. Zijn leven wordt beheerst door opmerkelijke raadsels waar hij geen antwoord op kan vinden, zoals de vraag ‘wat is zwaarder, een kilo veren of een kilo lood?’. De raadsels leiden allemaal naar het grootste mysterie in zijn leven: Laura. Hoewel niet duidelijk wordt verteld wie zij precies is, wordt al snel duidelijk dat Laura en Luctor een lange geschiedenis hebben. Kort geleden is zij uit zijn leven verdwenen en dit zorgt voor grote chaos in zijn hoofd.

In zijn zoektocht naar geluk en de zin van het leven lijkt Luctor steeds meer het contact met de werkelijkheid te verliezen. Herinneringen, zoals een uit de hand gelopen studentenfeestje, een concert van PJ Harvey in Paradiso en zijn obsessie met Laura nemen langzaam de overhand, tot hij uiteindelijk nog maar moeilijk onderscheid kan maken tussen wat er echt gebeurt en wat hij droomt. Naar eigen zeggen moet hij herstellen, maar waarvan precies en hoe hij dat gaat doen, is hem een raadsel. Hij besluit te stoppen met zijn studie om rust te nemen, maar vanaf daar gaat alles alleen maar verder bergafwaarts.

Zeilmeisje Laura en Vincent Gallo
Gijsberts heeft in het verleden Nederlandse Taal en Letterkunde in Nijmegen gestudeerd en het is goed te merken dat hij erg zijn best heeft gedaan een literair werk te maken van zijn boek. Het verhaal is opgedeeld in drie delen, genaamd rood, geel en blauw. Deze kleuren komen ook terug op de kaft, in het schilderij Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue van Barnett Newman. De strakke structuur waarin het verhaal geschreven is staat haaks op het chaotische leven dat Luctor leidt. Niet alle literaire kunstjes zijn even vlot uitgewerkt. Zo staat er wel erg vaak een nummer op waarin de zanger over ‘Laura’ zingt, staan tijdens een potje Scrabble de letters als ‘OOLAURA’ op het bord en komt er op de radio toevallig een nieuwsbericht langs over zeilmeisje Laura. Daarnaast bevat het verhaal veel motieven, zoals het steeds terugkomende douchegordijn, pompoenen en Snickers, waar geen echte betekenis achter lijkt te schuilen. Toch worden deze raadselachtige symbolen tot in den treure herhaald. 

‘Ik ben een tor, dacht Luctor. Een tor, niets meer en niets minder, kruipend en kronkelend door de krochten en spelonken van de moderne maatschappij. Te lui om zijn vleugels uit te slaan en als het hem al zou lukken zijn vleugels uit te slaan, dan is hij te log om zich ermee te verplaatsen.’

Films en muziek spelen een grote rol in Luctors leven. Hij is er zelfs dusdanig door gefascineerd dat hij vaak praat in citaten uit films. Voor wie geen kenner is van experimentele rockmuziek, is Scheuren in het canvas lastig te volgen. Meer dan eens worden worden er pagina’s lange odes gewijd aan de muziek van John Frusciante of PJ Harvey en ook The Smashing Pumpkins worden in vrijwel elk gesprek dat Luctor heeft genoemd. Regisseur en muzikant Vincent Gallo is Luctors grootste voorbeeld. Je kunt haast geen pagina omslaan of er wordt gesproken over Gallo’s briljante muziek of geciteerd uit zijn film Buffalo 66.

Hoe verder het verhaal vordert, hoe meer Luctor de realiteit verwart met herinneringen en dromen. De hoofdstukken in het verhaal vormen geen vloeiende aaneenschakeling van gebeurtenissen, maar springen vaak van de hak op de tak. Hoewel dit goed laat zien hoe Luctor de wereld ervaart, gaat het ten koste van de leesbaarheid van het verhaal. Bovendien is het door de verwarrende structuur lastig te achterhalen wat Luctor zo dwarszit en waarom hij zijn leven zo chaotisch ervaart.

Eindoordeel
Gijsberts heeft duidelijk veel stijlfiguren in Scheuren in het canvas verwerkt, maar deze komen niet allemaal even goed tot hun recht. Doordat werkelijkheid en waanbeelden vaak door elkaar gehaald worden, is het moeilijk vast te stellen waar de schrijver naartoe wil en de talloze gesprekken en verwijzingen naar films en muziek maken het er niet makkelijker op. Door het verhaal heen komen een aantal onderwerpen, zoals pompoenen en het douchegordijn steeds terug, maar er wordt geen antwoord gegeven op de vraag wat deze nu voor Luctor betekenen en waarom nou juist deze voorwerpen steeds terugkomen. Kortom, Scheuren in het canvas is geen boek dat je op een vrije zondag gaat lezen en het is ook zeker niet geschikt voor mensen die niet tegen onbeantwoorde vragen kunnen.

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen