Honderden studenten, docenten en bestuurders trokken afgelopen zaterdagmiddag naar Utrecht om te protesteren tegen de aangekondigde langstudeerboete in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB. De aanwezigen riepen het nieuwe kabinet massaal op om een einde te maken aan weer een nieuwe maatregel die studenten in het nauw drijft.
Ongeveer vierhonderd demonstranten verzamelden zich op het Jaarbeursplein in de op één na grootste studentenstad van Nederland. De aanleiding van het protest is de aangekondigde langstudeerboete, die studenten drieduizend euro extra collegegeld laat betalen wanneer zij langer dan een jaar studievertraging oplopen. Dit is bovenop een eventuele studiefinanciering en de stijgende rente op deze lening. De kosten voor langstudeerders zullen dan richting de zesduizend euro per jaar gaan vanaf het studiejaar 2026-2027. Een klap in het gezicht van studenten, aldus de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).
De student als pinautomaat
Sprekers vanuit verschillende hoeken uit het onderwijs uitten tijdens het protest op het podium van de Landelijke Studentenvakbond hun zorgen over de langstudeerboete. Voorzitter van de LSVb, Elisa Weehuizen, noemde het in haar speech onbegrijpelijk dat de partijen in het hoofdlijnenakkoord deze maatregel hebben aangekondigd, terwijl er in hun partijprogramma’s niets over te lezen viel. Ook actieve studenten en studenten met een functiebeperking werden vertegenwoordigd op het protest. Zij zijn in dit geval kwetsbare groepen die de gevolgen van een langstudeerboete snel zullen ondervinden. Voorzitter van de Utrechtse studentenvakbond noemde de langstudeerboete een schande, waarbij studenten worden gebruikt als pinautomaten. Niet alleen studenten, maar ook medewerkers van universiteiten riepen op om dwars voor de bezuinigingen van het nieuwe kabinet te gaan liggen: ‘Dit is ook een protest tegen de systematische tegenwerking van wetenschappers.’
‘Het is een schande, studenten worden gebruikt als pinautomaten.’
Zuur
Geschiedenisstudent Koen Terheijden (23), tevens spreker op het protest als vertegenwoordiger van actieve studenten in Nijmegen, noemt de langstudeerboete funest voor deze groep. ‘Een bestuursjaar doen kost gewoon heel veel geld en tijd. Dat betekent dat je niet altijd aan je studie kan zitten en dan loop je vertraging op, waarvoor je nu gelijk een boete pakt van drieduizend euro, terwijl studentbestuurders niet echt bepaald rijk zijn.’ Student pedagogiek Lieke (23) benoemt dat ze waarschijnlijk geen bestuursjaar of raadsjaar zou hebben gedaan als er een boete zou hebben gegolden. ‘We merken nu al, door dalende aanmeldingen voor bestuursfuncties, een geringe participatie in het studentenleven. Dat is heel zuur, want je verliest zoveel community-gevoel als verenigingen of andere organisaties wegvallen.’ Filosofie- en geschiedenisstudent Sterre koos ervoor om een dubbelstudie te doen en doet daarnaast veel vrijwilligerswerk. ‘Het zou te risicovol zijn om dat te blijven doen, als het allemaal binnen vier jaar moet.’
Startschot
Na de speeches volgde er een mars door de binnenstad van Utrecht, waarbij er leuzen werden geroepen als ‘Boete op studeren, de rijken profiteren’, ‘Onderwijs is een recht, geen privilege’ en ‘Studenten zijn al veel te skeer, we pikken dit niet langer meer’. De demonstranten trokken de aandacht van veel winkelende klanten en gasten op de volle terrassen. Ook een buschauffeur toonde zich met een klap op zijn claxon solidair met het protest.
Weehuizen kijkt achteraf terug op een geslaagd protest. ‘Het ging super goed. We waren met een hele brede coalitie van studenten, docenten en onderwijsbestuurders en we hebben ons goed laten horen.’ Ook benoemt ze dat dit pas het startschot is van een langere campagne tegen de langstudeerboete. ‘We gaan zeker nog verder met actievoeren dit jaar. Ons doel is dat de langstudeerboete niet wordt ingevoerd en we zullen niet rusten tot dat het geval is.’