Studiekeuze123, de website die informatie verschaft aan studiekiezers, geeft geen eerlijke, transparante informatie aan toekomstige studenten. Dit blijkt uit een rapport van Keuzegids, het Centrum Hoger Onderwijs Informatie en Dedecaan.net dat maandag werd gepubliceerd.
Onjuiste en achtergehouden informatie
De kritiek uit het rapport over Studiekeuze123 is niet mals. Zo blijkt dat de informatie vaak te rooskleurig wordt voorgesteld en te veel wordt beïnvloed door marketingbelangen van onderwijsinstellingen. De website kwam in februari al onder vuur te liggen vanwege onjuiste informatie over kansen op de arbeidsmarkt.
In het rapport worden voorbeelden gegeven van gladgestreken cijfers, verouderde arbeidsmarktgegevens en zelfs weggelaten informatie. Een van deze voorbeelden betreft de juridische bachelors van de Radboud Universiteit (RU). De gegevens over de uitval van studenten in het eerste jaar en het aantal geslaagden na vier jaar bij deze studies, ontbreken. Deze cijfers zijn wel berekend, maar op verzoek van de decaan van de rechtenfaculteit van de RU, Steven Bartels, weer verwijderd.
Een ander punt van kritiek in het rapport is de presentatie van bepaalde gegevens. De salarissen van afgestudeerden zijn bijvoorbeeld omgerekend naar voltijdssalarissen, zonder dat dit wordt vermeld. Studeer je creatieve therapie, dan verdien je volgens Studiekeuze123 maar liefst 2.081 euro. Het werkelijke gemiddelde salaris is echter 1.344 euro, omdat pas afgestudeerden maar zelden een voltijdbaan hebben.
Marketingbelangen binnen het bestuur
De kritiek op de informatie en gegevens van Studiekeuze123 heeft volgens het rapport te maken met de dominante positie van de onderwijsinstellingen in het stichtingsbestuur van de website. Hierdoor zouden de marketingbelangen van deze instellingen belangrijker zijn dan het objectief informeren van de student. In het stichtingsbestuur zitten naast de universiteiten en hogescholen ook de studentenorganisaties het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb). Het ISO kan zich wel vinden in de kritiek. Daarom wil zij dat zowel de instellingen als de studentenorganisaties uit het bestuur stappen om volledige onafhankelijkheid in de stichting Studiekeuze123 te bereiken.
Studentenorganisatie LSVb vindt dit niet nodig. Job Buiting, secretaris van de LSVb, vertelt dat ze wel een aantal kritiekpunten uit het rapport herkennen. Zij vinden de conclusie dat marketingbelangen boven objectieve informatievoorziening zouden staan, echter overtrokken. ‘Het is waar dat onderwijsinstellingen een meerderheidsstem hebben binnen het bestuur maar het gaat te ver om te zeggen dat het belang van reclame voorop staat. Natuurlijk erkennen we dat er een aantal foutjes in de cijfers zijn geslopen, maar die kunnen binnen het bestuur worden opgelost.’ De LSVb acht het dus niet noodzakelijk om een geheel onafhankelijk bestuur in te stellen. Wel zouden er volgens Buiting een aantal onafhankelijke bestuursleden bij kunnen komen om meer balans in het bestuur te brengen.
Afwijzing kritiek
Stichting Studiekeuze123 en de Vereniging van Universiteiten (VSNU) zijn het oneens met de zware kritiek van het rapport. In een schriftelijke reactie laat Studiekeuze123 weten dat definities altijd voor discussie vatbaar zijn en dat gegevens op verschillende manieren kunnen worden gepresenteerd. De bewering dat er alleen wordt gekozen voor de meest fraaie cijfers zou echter ‘pertinent onjuist’ zijn.
VVD-Kamerlid Pieter Duisenberg en PvdA-kamerlid Mohammed Mohandis hebben inmiddels minister van onderwijs Jet Bussemaker opgeroepen om een diepgaand onderzoek te starten.
Update: donderdag 17 maart, 12:30 uur
Martijn Gerritsen, woordvoerder van de RU, reageert op het incident van de weggelaten gegevens over de juridische bachelors op de RU zoals het rapport heeft beschreven. Deze gegevens zijn niet verwijderd volgens Gerritsen maar alleen niet verstrekt door de faculteit. Hij geeft hiervoor twee redenen:
‘Ten eerste heeft de RU in 2011 als laatste universitaire rechtenopleiding het bindend studieadvies (bsa) ingevoerd. Het was al bekend bij andere universiteiten dat het bsa grote invloed heeft op het studiesucces. Daarom zouden de gegevens van dat moment geen juist beeld schetsen voor de nieuwe studenten voor wie de cijfers bedoeld zijn. Deze cijfers hebben betrekking op cohorten in de oude situatie. Dat was voor ons reden om de cijfers niet te publiceren. De prestaties van het cohort 2011 worden dit voorjaar definitief bekend. Dus vanaf nu geven de cijfers wel een reëel beeld. Daarom gaat Studiekeuze123 de cijfers in de eerstvolgense versie wel opnemen. Deze komt over een aantal weken beschikbaar.
‘Ten tweede zijn er in Nijmegen veel studieswitchers bij de rechtenopleiding omdat het curriculum van de drie bacheloropleidingen in het eerste jaar exact gelijk is. Dat maakt het heel eenvoudig om over te stappen. Feitelijk is dit geen uitval en eigenlijk ook geen switch. De cijfers gaan we in de volgende versie publiceren, maar dan wel met de juiste toelichting daarbij. Zonder toelichting zouden de cijfers naar onze mening juist een verkeerde indruk kunnen wekken, namelijk dat er studievertraging wordt opgelopen die er feitelijk niet is.’
Dat de niet verstrekte cijfers op zichzelf geen reëel beeld geven is duidelijk. Waarom de cijfers tot nu toe niet gewoon verstrekt zijn met deze toelichtingen erbij is minder helder.