Home Artikelen Protest en politieoptreden: studenten in opstand tegen onderwijsbeleid

Protest en politieoptreden: studenten in opstand tegen onderwijsbeleid

Op vrijdag 18 oktober trokken studenten uit heel het land naar Den Haag om te protesteren tegen het beoogde onderwijsbeleid. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb), organisator van dit protest, eist drie dingen: de afschaffing van de langstudeerboete, een stop op bezuinigingen in het onderwijs, en de verhoging van de basisbeurs. Het protest werd uiteindelijk verstoord door politie ingrijpen, maar kon na onderhandelen toch afsluiten zoals gepland. 

Het is een zeldzaam zonnige dag in oktober als studenten langzaam Den Haag binnenstromen. Rond twaalven staan er uiteindelijk zo’n zeshonderd à zevenhonderd studenten op het grasveld tegenover de Tweede Kamer. De meesten van hen hebben rijk versierde protestborden meegenomen met teksten als ‘Geen crimineel, maar toch een boete’ en ‘Boeken! Geen Bommen’. Ook vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen, zoals Fontys en de RUG, zijn aanwezig om hun steun te betuigen, ondanks het feit dat zij straks de langstudeerboete moeten gaan innen. 

Studenten beginnen echter nooit op tijd, dus het protest gaat later van start dan aangekondigd. Gelukkig is de sfeer gemoedelijk en staat iedereen rustig met elkaar te kletsen alsof het de pauze van een college is. Aan het begin van het veld staan ook kraampjes van de verschillende studentenvakbonden, waaronder de Nijmeegse AKKU. Een week voor het protest had AKKU al banners gehangen over heel de campus om op te roepen voor het protest. 

‘Studentenstrijd is Klassenstrijd’ 

Na een kwartier wachten gaat het protest van start. Op het podium staan naast vaste gasten, zoals LSVb voorzitter Abdelkader Kadache en een bestuurder van de Algemene Onderwijsbond, ook een paar verrassingen. Zo komt FNV voorzitter Tuur Elzinga langs om te vertellen over de overwinningen die zij net hebben behaald met hun stakingen tegen het afschaffen van het vroegpensioen voor zwaar werk. Hij benadrukt daarin dat studenten hetzelfde kunnen bereiken als ze de handen ineenslaan en zich verenigen. 

Ook de studenten uit Nijmegen worden gerepresenteerd op het podium door Elmyr Visser, lid van de Universitaire Studentenraad (USR) namens AKKU. Visser ageert tegen het beoogde beleid en wat hij ziet als de commodificatie van het onderwijs: ‘Minder onderwijskwaliteit, minder betaalbaarheid, minder toegankelijkheid. Kortom, ons recht op studie en scholing wordt nog verder uitgehold.’ Het USR-lid betoogt dat studeren met deze maatregelen steeds meer een luxe wordt, die niet weggelegd is voor studenten uit arme en werkende klasse gezinnen. Bij de afsluiting van zijn speech scandeert hij de leus ‘Studentenstrijd is klassenstrijd’ en bijna heel het veld schreeuwt mee. Nadat Visser het podium heeft verlaten grapt de presentator van het protest nog dat hij misschien zelfs Rob Jetten zag meeschreeuwen. 

Politieblokkade voor vreedzame studenten

Na een uur vol sprekers verandert het protest in een mars. Een lange stoet studenten, onder begeleiding van opvallend veel politie, marcheert door de straten van Den Haag. Leuzen als ‘Een boete op het leren laat de rijken profiteren’ en ‘De basisbeurs is veel te laag, ik wil geen schulden als ik slaag’ worden luidkeels gescandeerd. Het volume gaat merkbaar omhoog wanneer de stoet zich langs het ministerie van onderwijs beweegt. Al met al verloopt de mars rustig en ordelijk. 

De politie schijnt hier anders over te denken. Als de marcheerders weer bijna bij het podium op de Koekamp zijn, trekt de politie namelijk een blokkade op. Zes politiebusjes staan breed op de weg geparkeerd met daaromheen twintig à dertig agenten. Wie niet beter weet, zou denken dat ze daar staan om een gewelddadige rel de kop in te drukken. Ze worden geïnformeerd dat de burgemeester de mars wil omleiden naar een ander deel van het park omdat de originele locatie te klein zou zijn. De studenten weigeren echter de mars te verplaatsen totdat ze een openbaar bevel van de burgemeester zien.  

Tijdens de impasse kijkt een man van de ordedienst met verbazing naar de blokkade: ‘Toen we net op het veld stonden was er nog genoeg ruimte over voor ruim 300 mensen, dus ik snap het probleem niet.’ Volgens hem is dit ook niet hoe de politie demonstranten hoort te behandelen. ‘Als ze een demonstratie willen inperken of verplaatsen, kan alleen de burgemeester dat wanneer er sprake is van een dreiging voor de veiligheid of openbare orde. Dit voelt als een raar soort machtsvertoon.’

Na een dik kwartier onderhandelen kan de politie geen openbaar bevel van de burgemeester laten zien en laten ze de mars verder gaan. Terwijl de politie de weg vrijmaakt, wordt er nog triomfantelijk ‘Stop met ons blokkeren, we willen afstuderen’ geroepen.

Het belang van een studentenbeweging

Terug op het grasveld wordt het protest afgesloten met een kort dankwoordje, met name voor de studenten die vandaag voor het eerst kwamen demonstreren en al gelijk al oog in oog met de politie stonden. Karbache roept de aanwezige studenten nogmaals op om niet alleen actief te worden bij hun lokale studentenvakbond, maar ook 14 november weer aanwezig te zijn bij het protest van de FNV tegen de opkomende onderwijsbezuinigingen.

Na afloop van het protest herhaalt Visser waarom de opbouw van de studentenbeweging zo essentieel is: ‘Studenten die geen medezeggenschap doen, hebben óók veel te zeggen’, stelt Visser. Pogingen tot verandering via de USR zullen niet genoeg zijn, vreest hij: ‘De eisen van het protest laten zien dat de studentenbeweging constant voor zichzelf op moet komen, via alle beschikbare middelen. Medezeggenschap en actievoeren staan niet los van elkaar en moeten elkaar versterken: wanneer de microfoon tekortschiet, moet de megafoon al klaar staan.’

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen