Het academisch jaar werd maandagmiddag 2 september traditiegetrouw geopend met een ceremonie in Concertgebouw De Vereeniging. De universiteit verzorgde een afwisselend programma van speeches, muziek en uitreikingen, dat positief ontvangen werd door het publiek. Op de afsluitende receptie hadden de aanwezigen genoeg om over na te praten
Dat het vorige collegejaar niet onbewogen is geëindigd, was goed te merken tijdens de traditionele opening van het nieuwe Radboudjaar in het concertgebouw. Tussen neus en lippen door kwamen de Palestinaprotesten terug in woord en daad. Ook geld bleef geen onbesproken onderwerp in de concertzaal. Desalniettemin was de sfeer ontspannen en overheerste aan het einde van de middag een gevoel van trots om onderdeel te zijn van de Radboud Universiteit.
Een ingewikkeld thema
De universiteit koos dit jaar voor het thema ‘waarheid’. ‘Gedurfd’, zo zei een aanwezige hoogleraar na afloop. ‘De waarheid is geen eenvoudig onderwerp’, vond hij. Dat bleek ook uit de speech die rector magnificus, José Sanders, gaf rondom dit thema. Deze werd door studenten als ‘enigszins vaag’ bestempeld. ‘Ik ben een driepuntspreek gewend die heel duidelijk gestructureerd is, dus dit was voor mij wel moeilijk te volgen’, aldus een student. Sanders legde veel nadruk op de drie kernwaarden van de universiteit; nieuwsgierigheid, verbondenheid en reflectiviteit, die samen de waarheid niet vasthouden maar wel kunnen laten groeien. ‘Ware kennis is niet simpel’, aldus Sanders. De openingsspeech van onze rector magnificus was hoofdzakelijk herhalend en abstract in woorden, waardoor een inspirerende boodschap ontbrak.
Geld speelt een rol
Na de openingsspeech werd al te meer duidelijk hoe commercialisering ook de universiteitswereld is binnengedrongen. Zo bracht de universiteit samen met alle andere universiteiten van Nederland een gelikt filmpje in première, waarmee ze de regering oproepen om te stoppen met bezuinigingen op het onderwijs. Verder kregen de aanwezigen een greep uit de Radboud-podcast ‘Science snacks’ voorgeschoteld. Een podcast waarmee de universiteit met haar tijd meegaat door wetenschap toegankelijk te maken voor het grote publiek. ‘Ik had dat onderdeel overgeslagen’, gaf een lid van het cortège later aan. Een ander zei: ‘Ik geloof niet dat ik daar de doelgroep van ben.’
Aan het einde van de ceremonie werd ook nog eens uitgebreid gewezen op de diensten van Radboud University Press, de recent opgezette uitgeverij van de universiteit. Dit was een vorm van schaamteloze zelfpromotie en maakte in combinatie met de Science Snacks eens te meer duidelijk dat de Nijmeegse universiteit op de achtergrond grote commerciële belangen heeft. Het is ongemakkelijk om te zien hoe dicht deze commercie de wetenschap inmiddels genaderd is.
Toch zorgde de ceremonie bovenal voor een gevoel van trots om deel uit te maken van een geheel van zoveel talentvolle en bijzondere mensen. Vooral de muzikale en theatrale intermezzo’s maakten indruk. Een hoogtepunt waren twee studenten die elkaar niet kenden, maar toch hadden gekozen voor een gezamenlijk improviseren met cello en piano op het podium. ‘Heel knap’, was een veelgehoorde reactie op dit optreden. Het publiek was ook zeer te spreken over de laatste speech. Zoals ieder jaar had de universiteit een schrijver van buitenaf uitgenodigd om de aanwezige academici toe te spreken. Dit jaar was dat dichter Wout Waanders, die furore maakt onder jonge academici als onderdeel van de Literaire Boyband. Hij had een geweldig opgebouwd betoog verzorgd over de waarde van het ontmoeten van elkaar, waar, in tegenstelling tot andere programmapunten, geen commercie aan te pas kwam. Hij zal bij menigeen het ongemak van het beluisteren van een podcast in een volle concertzaal hebben weggespoeld.
