Een filosofische oplossing voor maatschappelijke problemen: met deze insteek is sinds dit collegejaar de studie Philosophy, Politics and Society (PPS) begonnen. De studie, die binnen de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen valt, telt op dit moment zo’n 30 studenten.
‘Wij geloven dat PPS iets opvangt dat de laatste decennia verdwenen is uit met name de sociale wetenschappen’, vertelt programmacoördinator Arjen Kleinherenbrink. Op zijn kantoor combineert de jonge filosoof filosofenklassiekers met nieuwe elementen. Er staat een luie filosofenstoel, maar hangt ook een poster van Star Wars: The Last Jedi. Kleinherenbrink zelf combineert een net jasje met een frisse haardos.
Zijn studie heeft ook die vernieuwingsdrang, juist door ‘als vanouds’ maatschappelijke kwesties te combineren met fundamenteel onderwijs. Kleinherenbrink: ‘Steeds meer opleidingen hebben de nadruk gelegd op empirisch onderwijs. Ik heb hier zelf bijvoorbeeld bedrijfskunde gestudeerd. Je krijgt daar geen dieper onderwijs over de vraag hoe bijvoorbeeld een economie hoort te draaien, maar praktisch, empirisch onderwijs. Daar hebben ze veel succes mee geboekt, maar dat betekent niet dat alle studenten die de maatschappij op een meer theoretisch niveau willen bekijken, zijn verdwenen. Die groep willen we bereiken met PPS.’
Uitwijken naar Cinemec
Het opstarten van een nieuwe studie gaat niet altijd van een leien dakje. Oudere studenten herinneren zich vast nog wel de chaos toen de Engelstalige bachelor Psychologie werd ingevoerd. De vakgroep werd overweldigd door de massale aandacht en de enorme aantallen studenten moesten uitwijken naar bioscoop Cinemec. Voor PPS was dit niet het struikelpunt. ‘We waren inderdaad zenuwachtig, maar niet vanwege de aantallen studenten’, vertelt Kleinherenbrink.
‘We vroegen ons vooral af welk deel van de vooraanmelders daadwerkelijk aan het begin van het jaar zou opdagen. Toen we rond gingen bellen bij andere Engelstalige studies bleek dat dat zogenoemde conversiepercentage tussen de tien en zeventig procent ligt.’ Kleinherenbrink lacht. ‘Daar hadden we dus niks aan. Uiteindelijk hebben we drie scenario’s gemaakt, waar de middelste uiteindelijk van uitkwam: 40 procent kwam opdagen.’ Uiteindelijk is de studie met 37 studenten begonnen.
Grondslagen
Studenten zijn enthousiast over de studie. ‘Tot nu toe vind ik alle vakken echt interessant’, vertelt Camee Comperen. ‘Ik had wel verwacht dat de studie als eerste jaar een stuk chaotischer zou zijn, maar tot nu toe is alles goed georganiseerd en sluit alles goed op elkaar aan.’ Lachend: ‘We hebben tot nu toe alleen bij de meeste vakken in de kelder van TvA8 gezeten. Dat is wel een beetje matig.’
Als ze verder nadenkt, komt Comperen toch nog tot een kritiekpunt. ‘Ik denk wel dat ze het eerste semester op wat meer kunnen focussen dan alleen filosofie. Dat is ook de reden dat sommige mensen zijn afgehaakt, omdat alleen filosofie niet is waarvoor ze hebben gekozen. Misschien kunnen ze zich binnen de filosofievakken al wat meer op de maatschappij richten.’
De toekomst van technologie
Programmacoördinator Kleinherenbrink bevestigt de vele aandacht voor filosofie in het eerste jaar. ‘Om iets met filosofie te doen op universitair niveau heb je wel een zekere grondslag nodig in bijvoorbeeld de methoden of het vocabulaire. Daarom verschilt het eerste jaar van PPS niet veel van het eerste jaar van de Nederlandstalige filosofieopleiding. Ik kan me voorstellen dat er daarom studenten zijn afgehaakt.’
Volgens de docent komt er meer aandacht voor maatschappelijke onderwerpen in het tweede jaar van de studie. In dat jaar wordt er gewerkt met modules, eenheden van twee drie vakken, die studenten zelf mogen uitzoeken. ‘Die modules gaan bijvoorbeeld over ecologie, de toekomst van technologie of de maatschappelijke waardering voor wetenschap. Zo kunnen studenten de studie aanpassen naar hun eigen interesses.’