Treinen die standaard vertraging oplopen omdat het perron te vol is om mensen snel te kunnen laten in- en uitstappen: het is de dagelijkse realiteit op station Heyendaal. Met de maandenlange verbouwing moet hier een einde aan komen en kan het station de overstap naar een levendige toegangspoort voor de Nijmeegse campus maken.
Station Heyendaal is voor veel studenten een plek waar ze het liefst zo kort mogelijk verblijven. Mensen als sardientjes opgepropt op een smal perron, met een instabiele trap, volle fietsenstalling en verloederd beton: het is niet het beeld wat de gemeente wil uitdragen. Vandaar dat station Heyendaal nu flink wordt verbouwd, om straks te kunnen voldoen aan de visie van de gemeente: een bruisende, duurzame en levendige campus. Met dat in het achterhoofd, komen er een aantal grote veranderingen. De perrons worden verbreed en er komen meer trappen om iedereen de ruimte te geven. De nieuwe loopbrug gaat alle reizigers dragen. In de grotere fietsenstalling zullen reizigers snel hun fiets kwijt kunnen, waardoor zij tijd hebben om op het nieuwe balkon tussen het groen rustig op hun trein te wachten. Als laatste wenst de gemeente dat het station zichtbaarder is vanuit de Heyendaalseweg.
Inspraak voor iedereen
Voordat het bouwen was begonnen, waren er al vele stappen gezet. ‘We hebben inspraakavonden gehouden, met allerlei organisaties, verenigingen en omwonenden’, vertelt projectleider Mark Vermeulen. In die sessies worden ideeën, wensen en bezwaren besproken. ‘Zo kwam Zelfregie Centrum Nijmegen op voor de belangen van mensen met een beperking. Ze zagen graag een rolstoelhelling voor mindervaliden, maar daar was de ruimte niet voor.’ Liften zijn wel aanwezig, benadrukt Vermeulen, maar als die defect zijn, kunnen rolstoelgebruikers geen kant op. Dit voorbeeld laat goed de botsende belangen zien, vindt hij: ‘Je kan niet iedereen tevreden stellen, maar je gaat voor het hoogste gemiddelde geluk.’ Wanneer de liften stuk zijn, mogen mensen die daarvan afhankelijk zijn contact opnemen met de Nederlandse Spoorwegen (NS), die dan voor een taxi zorgt. Als het plan eenmaal vorm begint te krijgen, moeten de vergunningen worden aangevraagd. ‘Er zijn een aantal weekenden waarin er geen treinen konden rijden, dat moesten we al twee jaar van tevoren aanvragen bij ProRail.’ Toen was de planning nog niet eens rond en de aannemer ook nog niet aangetrokken. ‘Je hoopt altijd maar dat het precies goed uitkomt.’
Om elkaar heen werken
Infrastructurele plannen staan bekend om hun vertraging en hoge kosten. Tot nu toe gaat het hier goed, verkondigt Vermeulen trots: ‘We zijn nog binnen budget. Ook de belangrijkste deadlines worden gehaald en als er al iets van uitloop is, zijn dat alleen kleine dingen.’ De belangrijkste stap werd vorige week gezet: het middelste gedeelte van de loopbrug over het spoor is op zijn plek gehesen. ‘Eerst stond dat stuk nog in de grote partytent tussen de Gouverneur en het ROC, want de gehele brug was te groot om alles in één keer te vervoeren.’ Vermeulen keek het meeste uit naar dat moment: ‘Dat die brug dan staat, dat vind ik echt heel gaaf.’ Wel gaat het reizigers nog even wat ongemak opleveren, erkent hij: ‘De brug is nog niet helemaal af, maar de oude loopbrug is er wel tegelijk uitgehaald, anders moesten we het treinverkeer nog een weekend platleggen.’ Het gevolg is dat de grote studentenstromen nu anderhalve maand via de brug van de Heyendaalseweg moeten lopen.
Vanwege alle reizigers is de verbouwing een stuk complexer dan een simpel nieuwbouwproject. ‘Het probleem is dat je veel wilt doen, maar het station moet ook nog open zijn,’ beschrijft hij. ‘De bouwvakkers moeten telkens om de reizigers heen werken. Daarnaast zijn de werktijden van die arbeiders natuurlijk hetzelfde als van de passagiers.’ Toch maakt dat het voor hem juist interessant, lacht hij: ‘Dit project is in elk geval nooit saai!’ Een ander bijzonder onderdeel van de verbouwing is het aanleggen van een soort balkon. ‘Als je zo vanaf het ROC kijkt, zie je totaal niet dat hier vlak voor je neus een station ligt! Door trapsgewijs naar de spoorkuil te werken, verbeter je dat. Ook komen daar zitplekken en allerlei planten, zodat het geheel aantrekkelijker wordt om hier tijd te besteden.’
Hoewel veel van tevoren is geregeld, blijft het soms improviseren: ‘Er zijn te weinig fietsplekken, dus nu komen er tijdelijk fietsenrekken naast het ROC. Dat is een plan wat je vooraf wel bedenkt, maar pas tijdens het proces weet of je het ook nodig hebt.’ Toch is niet alles ingecalculeerd, bleek toen bewoners van een huis aan de Verlengde Groenestraat klachten hadden. ‘Hun huis ligt tegenover de loopbrug, er is dus best wat inkijk. Dat vonden ze toch niet zo leuk.’ Hoewel hij graag meedenkt over een oplossing, blijkt dan met hoeveel factoren en regels hij rekening moet houden. ‘Ik kon geen bomen laten planten, want er liggen dikke stroomkabels onder. Struiken gingen ook niet, want er zijn regels over hoe hoog die mogen groeien, anders kunnen er mensen achter verschuilen om anderen lastig te vallen.’
Beestjes en beheer
Als alles volgens planning gaat, zal wethouder Cilia Daemen op 19 december de burg in gebruik nemen door aan reizigers een kopje chocolademelk aan te bieden. Dat betekent niet dat de instanties vervolgens het station weer vergeten. ‘Het is in Nederland gek geregeld, want de NS gaat nu het station beheren,’ zegt Vermeulen lichtelijk ongelovig. Dat terwijl ProRail de eigenaar is van het spoor, Arriva er rijdt en de gemeente de opdracht tot verbouwen gaf. Allerlei organisaties houden zich bezig met zo’n locatie, blijkt ook uit de betrokkenheid van De Groene Corridor. Biodiversiteit staat in het linkse Nijmegen hoog in aanzien, daarom is het niet gek dat er rekening mee wordt gehouden, ook rondom het spoor. Vermeulen legt uit: ‘Er is een uniek ecosysteem rond de rails, iets wat veel mensen niet weten.’ Hij vervolgt: ‘Die groene corridor direct naast het spoor, is een strook natuur waar geen mens mag komen. Daar zijn allerlei planten te vinden die je nergens anders in Nederland vindt, omdat de treinen Duitse zaden meebrengen.’ Project Heyendaal is dan ook een alomvattend visie op het gebied, het gaat veel verder dan een simpele onderhoudsbeurt aan het station. ‘Ik hoop echt dat iedereen met het ov naar de campus komt, daarvoor wordt het stationsgebied aantrekkelijk genoeg.’