Van huisjesmelkers tot illegaal downloaden en van stagevergoedingen tot het DUO. Studenten komen het recht overal tegen. Op ANS-Online geeft Rechtswinkel Nijmegen-Oost maandelijks uitleg over juridische zaken waar studenten mee te maken krijgen. Deze keer: de waarde van bordjes met de tekst “de directie is niet aansprakelijk”.
Tekst: Lieke Oosterveld
Eens in de zoveel tijd een goed avondje stappen mag in het leven van de gemiddelde student niet ontbreken. Met de typisch Nederlandse weersomstandigheden is het dan zeker geen overbodige luxe om een jas mee te nemen op de fiets. Eenmaal op de plaats van bestemming aangekomen, is het dan erg fijn om je jas in de garderobe te kunnen ophangen. Enkele uren later sta je met je ophaalbewijs in de aanslag bij de garderobe om je jas weer op te halen, maar wanneer je eindelijk aan de beurt bent, blijkt je jas uit de garderobe te zijn verdwenen. Tot overmaat van ramp vertelt de garderobehouder dat je pech hebt, en hij de jas niet hoeft te vergoeden. Hierbij wijst hij naar een bordje met de mededeling ‘de directie is niet aansprakelijk voor verlies, diefstal en/of beschadiging van uw eigendommen’. Maar klopt dat bordje wel? Heb je dan echt gewoon pech als jouw jas na een avondje stappen uit de garderobe is verdwenen? En hoe zit het als de garderobehouder aangeeft maximaal €50 te zullen vergoeden?
Bewaarnemingsovereenkomst
Zonder dat je het misschien door hebt, sluit je bij het afgeven van je jas een overeenkomst met de garderobehouder. Deze overeenkomst wordt een bewaarnemingsovereenkomst genoemd. De kern van de bewaarnemingsovereenkomst is dat je er vanuit mag gaan dat de garderobehouder maatregelen treft om diefstal of beschadiging van jouw jas te voorkomen. Als je vervolgens jouw jas komt ophalen en deze blijkt weg of beschadigd te zijn, dan kan je de garderobehouder hiervoor in veel gevallen aansprakelijk stellen
Uitsluiting van aansprakelijkheid
Omdat veel horecaondernemers hier niet op zitten te wachten proberen zij hun aansprakelijkheid uit te sluiten door een bordje op te hangen met een mededeling zoals ‘de directie is niet aansprakelijk voor verlies, diefstal en/of beschadiging van uw eigendommen’. Het bordje van de horecaondernemers dient als algemene voorwaarde die je accepteert als je besluit je jas in de garderobe op te hangen. De horecaondernemer probeert er op die manier voor te zorgen dat hij minder snel aansprakelijk kan worden gesteld. Desondanks kan hij hier meestal geen geslaagd beroep op doen. De wet bepaalt namelijk dat een algemene voorwaarde waarin staat dat de garderobehouder zijn aansprakelijkheid (deels) uitsluit, in principe wordt beschouwd als ‘onredelijk bezwarend’. Dit houdt kort gezegd in dat de wetgever het in de meeste situaties oneerlijk vindt als de garderobehouder er op die manier voor kan zorgen dat hij niet (volledig) aansprakelijk is. Het is daarom aan de garderobehouder om aan te tonen dat het in zijn geval wél redelijk was om zich op het bordje te beroepen. In het geval van een bewaakte garderobe is dit niet eenvoudig. Hierbij maakt het in principe niet uit als er geen of slechts een kleine vergoeding voor de garderobe is .
Als het gaat om een gratis, onbewaakte garderobe, dan ligt het mogelijk anders. Van de horecaondernemer kan niet worden verlangd dat hij de schade vergoedt voor een jas die is verdwenen uit een gratis, onbewaakte garderobe in een druk café. In dat geval is een bordje met de tekst ‘het gebruik van deze onbewaakte garderobe is kosteloos en voor risico van de gebruiker’ in de meeste gevallen wél voldoende om de aansprakelijkheid uit te sluiten. Is het daarentegen verplicht om je jas in een onbewaakte garderobe op te hangen, dan kunnen de omstandigheden weer anders zijn. Hierbij zal het probleem zich met name voordoen dat het lastig is om aan te tonen dat je daadwerkelijk een jas hebt opgehangen. In zo’n garderobe krijg je immers geen ophaalbewijs bij het afgeven van je jas, waardoor iedereen wel kan zeggen daar een jas te zijn kwijtgeraakt.
Hoogte van de schadevergoeding
Wanneer het je gelukt is om een schadevergoeding te krijgen, willen garderobehouders nog wel eens het standpunt innemen dat zij slechts een bepaald maximumbedrag hoeven te vergoeden van bijvoorbeeld €50 of €100. Zo heeft een rechter enkele jaren geleden geoordeeld dat een horecaondernemer een jas van maar liefst €688 moest vergoeden, terwijl er slechts €1,50 was betaald voor de garderobe. Het aanbod van de horecaondernemer om €300 te vergoeden was volgens de rechter niet redelijk. De garderobehouder zal in principe dus altijd de werkelijke waarde van jouw jas moeten vergoeden als hij deze kwijtraakt. Hierbij geldt natuurlijk wel dat je zult moeten aantonen hoeveel je voor je jas hebt betaald.
Samenvattend
Bordjes met de tekst ‘de directie stelt zich niet aansprakelijk voor vermissing, diefstal en/of beschadiging van uw eigendommen’ kom je overal tegen. Niet alleen in cafés of andere uitgaansgelegenheden, maar ook in restaurants, bioscopen, fietsenstallingen of andere plaatsen waar veel publiek komt. In de meeste gevallen kun je de ondernemer echter wel degelijk aansprakelijk stellen. Als jij je eigendommen aan iemand toevertrouwt, dan mag je er namelijk vanuit gaan dat diegene jouw spullen in dezelfde staat zal teruggeven. Doet hij dit niet, dan heb je recht op een schadevergoeding. Deze schadevergoeding is dan in ieder geval net zo hoog als de waarde van jouw spullen. Dit is slechts anders als het gaat om een onbeveiligde situatie. In dat geval kan de ondernemer vaak niet aansprakelijk worden gesteld. Kortom, laat je niet zomaar afschrikken door bordjes met deze welbekende tekst.