In deze rubriek staat iedere editie een ander issue centraal dat de gemoederen flink bezighoudt. Deze editie: cryptocurrency.
Tekst: Bram Jodies en Julia Mars
Illustratie: Jesse Timmermans
Dit artikel verscheen eerder in de vijfde editie van ANS.
Inwoners van “Bitcoinstad” Arnhem hebben de primeur om een Whopper bij de Burger King met de Bitcoin af te rekenen. Het betalen gaat net als internetbankieren, alleen gaat de transactie vanuit een Bitcoinbeurs. Het goedkeuren gebeurt met een cryptografische handtekening, een wiskundige code waarmee de eigenaar een transactie kan ondertekenen en kan aantonen dat hij de eigenaar van deze munten is. De code wordt gecontroleerd door een openbaar gedeeld netwerk van computers, genaamd de blockchain. Dit proces heet mining. Hoewel veel economen de cryptorevolutie toejuichen, waarschuwen toezichthouders, zoals de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank, voor de risico’s die de cryptomunten met zich meebrengen. Naar aanleiding van deze waarschuwingen wil de Nederlandse overheid regels invoeren die voor strenger toezicht op de handel in Bitcoins moeten zorgen. Hierbij is sprake van een mogelijk verbod op speculeren over de koers van cryptocurrency. Wordt cryptocurrency het betaalmiddel van de toekomst of is het slechts een hype?
Thomas van der Bijl, CEO en medeoprichter van Follow Coin, investeringsplatform voor cryptocurrency
‘Cryptocurrency is het betaalmiddel van nu, niet van de toekomst. Je kunt de munten altijd en overal versturen, naar elk land en naar elke persoon. De opties zijn eindeloos. Het grootste voordeel is dat er geen inflatie mogelijk is, omdat het aantal munten van te voren is vastgesteld op een specifieke hoeveelheid. Je kunt dus niet zomaar munten bijmaken, zoals dat bij papiergeld wel kan.
‘Wat de invoering van een cryptomunt als regulier gebruikt betaalmiddel voornamelijk tegenwerkt, is dat banken en de overheid er huiverig voor zijn. Vaak roepen ze dat een cryptomunt speculatief is, een “bubbel”. Neem nu de Bitcoin als voorbeeld. Deze is al acht of negen keer “geknapt”, maar daarna is de munt ook weer sterk in waarde toegenomen. Kun je dat wel een bubbel noemen? De Bitcoin was allang verdwenen als hij geen potentie had.
‘Daarnaast wordt cryptocurrency vaak door critici neergezet als anoniem witwasmiddel voor criminelen. Via het zogenaamde darkweb kun je inderdaad digitaal geld witwassen naar cryptomunten, maar aan geld dat je vasthoudt op internet heb je niks. Je zal de munten ook weer moeten omzetten in normale valuta, zoals euro’s of dollars. Dat kan alleen op de beurs, waar men zich moet legitimeren. Bovendien zijn transacties van persoon tot persoon meestal vrij makkelijk te traceren in de blockchain. Cryptocurrency is dus toch niet zo anoniem als veel mensen denken. Uiteindelijk kan een cryptomunt alleen maar succes hebben wanneer mensen er vertrouwen in hebben.’
‘De technologie achter de blockchain werkt nu nog niet optimaal, maar heeft wel potentie’
Karel Mercx, beleggingsspecialist bij Beleggers Belangen
‘Ik denk dat het zeker mogelijk is dat cryptocurrency ons huidige betaalsysteem vervangt, maar ik verwacht niet dat dit snel gaat gebeuren. De huidige economie is redelijk stabiel, dus er is geen reden om over te stappen op een ander betaalmiddel. Bovendien is cryptocurrency momenteel een hype die gebaseerd is op hebzucht. Mensen gebruiken het niet als betaalmiddel, maar als beleggingsmiddel om snel rijk te worden. Op het moment zijn er meer dan duizend soorten munten in omloop. Het is de vraag welke munten het vermogen hebben om echt als betaalmiddel te worden gebruikt. Uiteindelijk zal er een munt moeten komen die eenvoudig in het gebruik is en waar men makkelijk mee moet kunnen werken. Ik denk dat het systeem van cryptocurrency pas echt kans heeft als Google of Facebook besluit om met zo’n betalingssysteem te gaan werken. Facebook wordt bijvoorbeeld al door twee miljard mensen gebruikt, dus zo’n munt kan heel snel officieel worden gemaakt.
‘De technologie achter de blockchain werkt nu nog niet optimaal, maar heeft wel potentie. Hierin kunnen bijvoorbeeld ook contracten worden opgenomen, waardoor een derde partij zoals een notaris overbodig wordt. Dit spaart geld uit, want de blockchain is bijna gratis, terwijl een contract vastleggen bij een notaris behoorlijk prijzig is. Daarentegen verwacht ik niet dat het in de komende jaren eenvoudiger wordt om met cryptocurrency af te rekenen dan met een eurobiljet of je pinpas.’
‘Het lijkt erop dat snelle betalingen en decentralisatie van een valuta simpelweg niet samengaan.’
Jaap-Henk Hoepman, hoofddocent Privacy enhancing technologies en Identity management aan de Radboud Universiteit
‘Ik geloof niet dat cryptocurrency het betaalmiddel van de toekomst wordt. De grootste problemen van cryptocurrency zijn de decentrale ideologie en de technologie waarop het betaalsysteem is gebaseerd. Bitcoin gaat ervan uit dat zijn miners betrouwbaar zijn. Dat wil zeggen dat ze de juiste transacties goedkeuren en er geen twee transacties met dezelfde Bitcoin worden gedaan. Uit onderzoek is gebleken dat zelfs wanneer een kwart van de miners onbetrouwbaar is, de blockchain al ontregeld kan worden. Een ander probleem voor de ideologie van cryptocurrency is dat veel miners zich in China bevinden, waar ze niet onafhankelijk van de overheid zijn. Dit betekent dat als de Chinese overheid de stekker uit Bitcoin wil trekken, ze dat ook kunnen.
‘De technologie achter cryptocurrency gaat ook moeilijk samen met de decentralisatie. Transacties met cryptovaluta zijn gebaseerd op een blockchain, waar ieder blok maximaal duizend à tweeduizend transacties bevat. De regel bij Bitcoin is dat er elke tien minuten een blok is. Dat komt uit op zeven transacties per seconde. Bij een transactie met VISA zijn dat er al gauw vierduizend. Dit gigantische verschil maakt Bitcoin of andere cryptocurrency als betaalmiddel gewoonweg onbruikbaar. Om de blockchain sneller te maken, moet je een aantal vaste, betrouwbare controlepunten invoeren. Op die manier wordt het weer een gecentraliseerd systeem. Het lijkt er dus op dat snelle betalingen en decentralisatie van een valuta simpelweg niet samengaan.’
Hoe populair zijn cryptomunten?
Tijdens de kredietcrisis van 2008 daalde het vertrouwen in banken tot een dieptepunt. Dit was voor Satoshi Nakamoto, de bedenker van het de Bitcoin, de perfecte gelegenheid om een nieuw betaalsysteem te ontwikkelen, dat zich onttrekt aan de invloed van de banken en overheden. De Bitcoin werd al gauw een groot succes. In zeven jaar tijd explodeerde de waarde van de munt van een initiële waarde van 0,001 euro naar meer dan 16.000 euro. Duitsland was het eerste land dat Bitcoin erkende als valuta en de Verenigde Staten volgden snel. De koers van de Bitcoin wordt gekenmerkt door extreme schommelingen. Inmiddels is de munt nog zo’n 7000 euro waard. Een veelgehoorde term in de cryptowereld is HODL: Hold On for Dear Life. Dit doelt erop dat je ondanks de schommelingen toch aan je munten moet vasthouden. Het is voor investeerders en handelaren namelijk van groot belang zich niet te vroeg terug te trekken, want dan lijden ze mogelijk verlies. In de nasleep van het succes van de Bitcoin zijn talloze andere cryptomunten opgericht, zoals Monero, Ripple of de Dogecoin. Sommige munten zijn gespecialiseerd in veiligheid of anonimiteit. Ook bestaan er munten die zich specifiek aan de dollarkoers binden. Inmiddels zijn er ruim duizend zogenaamde altcoins.