Home Artikelen Bitterzoete eenvoud

Ze stond klaar om te touren toen corona haar intrede deed, maar singer-songwriter Eefje de Visser zit niet bij de pakken neer. Op basis van haar album Bitterzoet dat bijna een jaar geleden uitkwam, maakte ze een concertfilm die goed werd ontvangen. Zoetjesaan gaat ze door en is ze druk bezig met nieuw materiaal: ‘Ik zet me sterk af tegen het vorige dat ik heb gemaakt.’


Dit interview verscheen eerder in de eerste editie van de ANS-krant.

Eefje de Visser wandelt met een krakende Zoom-verbinding door haar huis, op zoek naar een betere wifi ontvangst. Terwijl een groot deel van studerend- en werkend Nederland klaagt over thuiswerken, kan De Visser er wel aan wennen: ‘Ik heb nu zoveel tijd en zin om muziek te maken.’ Wel maakt ze de kanttekening dat ze het lastig vindt haar familie en vrienden niet te kunnen zien. Ze voegt daaraan toe: ‘Ik voel me thuis in het schrijfproces: het is een moment waarop ik niet veel contact heb met anderen.’

Ze is nu dus weer aan het schrijven, maar haar vierde studioalbum Bitterzoet, dat bijna een jaar geleden is verschenen, is nog niet uit de spotlights verdwenen. Het is een plaat met een melodische sfeer en geheimzinnig taalgebruik, wat de luisteraar ongetwijfeld zal herkennen van vorige albums. De instrumentatie is wel anders dan op eerdere platen. De gitaren zijn aan de kant geschoven en het album is gebouwd op drum, piano en verschillende lagen zang. Synthesizers, die op de vorige plaat Nachtlicht uit 2016 al voor het eerst verschenen, spelen in het nieuwe album de hoofdrol. Die formule blijkt te werken. Het album werd bekroond met denderende recensies en uitgeroepen tot ‘album van het jaar’ door het gerenommeerde muziektijdschrift OOR. De single Oh, die op Bitterzoet te vinden is, werd het meest gedraaide nummer van het jaar op 3FM.

Onderweg

Bitterzoet staat in schril contrast met haar vorige albums. ‘Eigenlijk heb ik met iedere plaat wel iets anders gedaan’, stelt De Visser. Op Nachtlicht maakte ze nog veel gebruik van complexe melodieën en een flink scala aan instrumenten. ‘Ik heb de neiging automatisch in complexiteit te vervallen’, bekent ze. ‘Uit angst dat het saai wordt, gebruik ik al snel teveel toon- en maatsoortwisselingen. Het is veel lastiger om een nummer zonder die overkill toch spannend te houden.’ De eerste prototypes van nummers die ze voor Bitterzoet maakte, leken veel op de complexere melodieën van het album daarvoor. Toen ze dat doorhad, hakte ze de knoop resoluut door: ze gooide de nummers weg. ‘Ik wilde iets nieuws, omdat ik het enerzijds zelf niet leuk vind om twee keer hetzelfde te doen, maar ook omdat ik het heerlijk vind om anderen met nieuw werk te verrassen.’

‘Haar teksten zijn voor de luisteraar nog steeds niet altijd even helder.

Met dat in haar achterhoofd schreef ze het nummer Zwarte Zon, dat ook op Bitterzoet staat. Dit proces onderscheidt zich voor haar van de manier waarop ze eerder nummers schreef. ‘Als je geen muziek hebt gestudeerd, is dat wellicht lastig te horen, maar in mijn eerdere muziek zitten vaak halve maten en gekke toonsoorten. Ik vond dat niet meer interessant. Toen ik aan Zwarte Zon begon, dacht ik voor het eerst sinds Nachtlicht: ik ga nu geen zijweggetjes meer nemen. Ik ga het heel bedoeld simpel houden, met slechts een simpel akkoordenschema.’ De minimalistische muziek, gecombineerd met melancholische teksten, geeft Bitterzoet zijn karakteristieke sfeer. Daarvoor liet ze zich inspireren door Engelstalige artiesten zoals Fleetwood Mac, PJ Harvey, Radiohead en Bon Iver. ‘Fleetwoord Mac is een pure inspiratie voor die minimalistische songwriting. De andere drie inspiratiebronnen zijn geweldige tekstschrijvers.

De vertaalslag

Ook is ze altijd gecharmeerd geweest van de ‘ongrijpbare en licht filosofische stijl’ die haar inspiratiebronnen kenmerkt. Waar haar sound eenvoudiger is geworden, zijn haar teksten voor de luisteraar nog steeds niet altijd even helder. ‘Er zijn enkele luisteraars die denken glashelder te begrijpen waar ze over gaan’, vertelt ze. ‘Anderen denken: waar heeft dat mens het over?’ De Visser verklaart dit met de uitleg dat veel mensen de teksten voor zichzelf interpreteren en ze toespitsen op hun eigen situatie. Echt weten waar ze om draaien is echter een lot dat is toebedeeld voor een enkeling uit haar omgeving. ‘Misschien is dat egocentrisch, maar de thema’s zijn vaak heel persoonlijk’, licht ze toe. ‘Mensen kunnen die voor mij persoonlijke thema’s vaak toch naar hun eigen leven vertalen. Ik hoop dat mijn muziek zo kan helpen om zowel met verdriet als mooie dingen om te gaan.’

‘De connectie met het publiek is heel anders wanneer ik echt op het podium sta.’

Nummers zijn in zekere zin dus ook herkenbaar voor anderen. De Visser neemt De Parade, een nummer over romantiek en vriendschap, als voorbeeld. Ze vindt dat de tekst ‘alle mensen heffen het glas, nergens en overal en op niemand en iedereen’, een bittere nasmaak heeft. ‘Hoewel er frictie in zit, hebben we er zo veel behoefte aan om samen te komen met andere mensen’, aldus de singer-songwriter. In samenkomst kun je nader tot elkaar komen, legt ze uit, maar tegelijk wordt vaak een schijn opgehouden dat alles goed gaat. Ook dacht ze bij het maken van dit nummer na over mensen die juist moeite hebben met het leggen van contact: ‘Als einzelgänger kunnen zij zich behoorlijk verloren voelen in een grote groep.’ Die ambivalentie, het dubbele gevoel, komt terug op de hele plaat.

‘Ik ben blij dat ik het niet wist’

De Visser heeft zelf juist zin om onder de mensen te komen, doelend op het weer kunnen optreden. Omdat Bitterzoet voor corona werd gereleased, waren de eerste drie optredens van de tour nog live. Zo stond De Visser op Eurosonic, het festival waar muzikanten voor het aankomende jaar hun naam verzegelen. Vijf kranten benoemden haar act tot de beste van de avond. ‘Wat dat betreft was dit een goed jaar’, lacht ze. Door corona werd de rest van de tour rondom Bitterzoet echter geschrapt. ‘Ik treed op via Zoom, maar ik ben er geen groot fan van. De connectie met het publiek is heel anders wanneer ik echt op het podium sta.’ Vanwege de beperkte mogelijkheid om op te treden, lopen theaters en poppodia veel geld mis.

Hoewel ze de noodzaak van de maatregelen begrijpt, maakt De Visser zich zorgen om gevolgen van de huidige maatregelen voor de kunst- en cultuursector: ‘Mensen beseffen niet hoeveel het kost om te repeteren en een plaat te maken. Dat geld wordt terugverdiend zodra de tour begint, maar door corona blijven die verdiensten uit.’ De Visser, haar band en crew hadden flink geïnvesteerd in repetities. Zij zaten door de afgelaste tour zonder werk en dat baarde de singer-songwriter zorgen. Die zorgen zette ze om in een idee. De geplande show voor de tour is omgetoverd in een concertfilm die te zien was in theaters en bioscopen. ‘Hiermee verdienden we investeringen terug en kwamen de repetities toch ten goede’, vertelt ze opgelucht. ‘Ik ben blij dat ik niet wist dat 2020 zo zou lopen als het deed.’

De film begint overdag en gedurende het schouwspel wordt het langzaam avond.

Eigen choreograaf

De concertfilm is opgenomen in haar eigen woning. ‘Het was bijzonder om na lang thuiszitten ook op een andere manier naar mijn eigen huis te kijken; vanuit de ogen van een regisseur’, vertelt ze. De Visser was zelf bezig met de styling, het lichtgebruik en het kiezen van geschikte filmlocaties en achtergronden. Aan de ideeën die ze inbracht, ging oefening vooraf. ‘Omdat ik al jaren bezig ben met het maken van videoclips voor nummers die ik uitbreng, heb ik een goed beeld van wat ik visueel voor elkaar wil krijgen en wat bij mijn muziek past.’ Anders dan een Zoomoptreden is de concertfilm beeldender ingesteld. Zo begint de film overdag en wordt het gedurende het schouwspel langzaam avond. Ook komt er veel dans bij kijken en wordt de film afgesloten met een heuse lichtshow.

Visser nog wel contact met haar fans. Normaal sprak ze met hen na de show of kwam ze de fans tegen tijdens het verkopen van merchandise. ‘Die gesprekken mis ik heel erg, maar ik ben blij dat we middels Instagram nog wel contact kunnen houden’, verklaart ze. Een positief effect van de coronacrisis is dat De Visser nu wel veel tijd heeft om muziek te maken. ‘Voor mij betekent het hebben van veel tijd automatisch dat ik muziek ga maken. Ik schrijf nu veel meer dan normaal’, vertelt ze enthousiast. ‘Ik ben op het moment twee dingen aan het doen: ik werk enerzijds elektronisch en…’ Ze stopt even. ‘…Weet je, ik ga er nog niet te veel over zeggen. Maar ik ga me zeker afzetten tegen wat ik op Bitterzoet heb gedaan.’

Laat een reactie achter

Gerelateerde artikelen