Steeds meer studenten kampen met financiële problemen. Ze ervaren regelmatig geldstress en in extreme gevallen kunnen ze zelfs hun collegegeld niet meer betalen. Daarom moet de Radboud Universiteit financiële voorlichting aanbieden.
Tekst: Floor Toebes en Jitske de Vries
Illustratie: Bibi Queisen
Sinds de invoering van het leenstelsel ervaren steeds meer studenten financiële problemen. Velen weten niet wat ze met hun geldproblemen aan moeten en komen daardoor nog dieper in de moeilijkheden. Dat de nood aan de man is, werd afgelopen februari bevestigd door een onderzoek van de Hogeschool van Utrecht (HU) onder studenten van vijf verschillende hbo-instellingen. Van de hbo-studenten geeft 43 procent aan te maken te hebben met betalingsachterstanden en in sommige gevallen kunnen ze zelfs geen geld meer opnemen. Ook geeft 21 procent van de studenten aan moeilijk rond te kunnen komen.
‘Ik kan me voorstellen dat de resultaten niet enorm verschillen wanneer je een vergelijkbaar onderzoek zou starten aan de universiteit’, denkt studentendecaan aan de Radboud Universiteit (RU), Sofie van Breemen. Alhoewel het onderzoek over hbo-studenten gaat, is de verwachting dus dat ook wo-studenten financieel in de knoop zitten. Daarom zou het goed zijn als er preventieve voorlichting wordt aangeboden aan studenten, zodat ze überhaupt niet in de problemen komen. De RU moet financiële voorlichting aanbieden in de vorm van een vrijblijvende cursus waarin kwesties als schuldpreventie en financieel plannen aan de orde komen.
Wegwijs in de wereld van geld
Voor studenten aan de universiteit zou een cursus erg kunnen helpen. Als student draag je namelijk opeens veel financiële verantwoordelijkheid: je huur, belastingen, zorgverzekering, collegegeld, enzovoorts. Bovendien zijn de regelingen omtrent het leenstelsel vaak onduidelijk, omdat er regelmatig nieuwe plannen komen vanuit de Tweede Kamer. Dit kan erg overweldigend zijn en het zou daarom fijn zijn als de universiteit de student daar meer wegwijs in kan maken. Daar komt bovenop dat een gezonde financiële situatie erg belangrijk is voor studenten: ‘goede financiën zijn een voorwaarde om gezond en stressvrij te kunnen studeren’, vertelt Breemen. ‘Het is om die reden een onderdeel van het algemeen welzijn van studenten.’ In het rijtje van de cursussen “Self help ‘lekker in je vel'”, “Perfectionisme-Nooit Goed Genoeg” en “Burn-out preventie” zou een cursus “Omgaan met geld” daarom goed passen. Daarnaast is het handig als juist de universiteit deze hulp aanbiedt. Het is namelijk de plek waar studenten zich dagelijks bevinden en daardoor kan de universiteit makkelijk studenten bereiken.
Beter laat dan nooit?
Naar aanleiding van het onderzoek van de HU heeft denktank Financieel Fit Rijk van Nijmegen een regiooverleg met de RU, de Hogeschool Arnhem Nijmegen en het ROC Nijmegen geïnitieerd. In dit overleg wordt de financiële situatie van Nijmeegse studenten besproken en nagedacht over eventuele verbeteringen. Of dit zal leiden tot maatregelen, is nog maar de vraag. Breemen vertelt dat het wel even kan duren voordat er iets concreets uit de bespreking komt. Dit terwijl geldzorg een urgent probleem is. Het is niet zo dat de universiteit haar kop in het zand steekt. Op dit moment kunnen studenten aan de RU met hun geldvragen terecht bij de studentendecaan. Toch is het volgens Gerjo Schepers, oprichter van Financieel Fit Rijk van Nijmegen, niet vanzelfsprekend dat een student ook daadwerkelijk hulp zoekt: ‘Uit het regio-overleg blijkt dat studenten niet vaak naar een studentendecaan gaan als ze moeite hebben om het collegegeld te betalen of moeilijk rondkomen.’
‘De universiteit handelt pas wanneer het te laat is.’
Verder biedt de RU financiële steun in de vorm van fondsen en subsidies voor studenten met bijvoorbeeld persoonlijke problemen of noodsituaties. Zowel advies van de studentendecaan als het verstrekken van geld lost het gehele probleem niet op. De universiteit handelt pas wanneer het te laat is en een fonds of subsidie leert studenten niet hoe ze in de toekomst beter met hun geld om kunnen gaan. De kans bestaat dus nog steeds dat ze in financiële moeilijkheden belanden.
De RU loopt achter
In tegenstelling tot universiteiten zijn hbo- en mbo-instellingen al begonnen met het aanbieden van financiële voorlichting ter preventie van verdere geldproblemen onder studenten. Zo heeft het ROC Nijmegen een financieel spreekuur waar studenten met hun geldvragen terecht kunnen bij een financieel adviseur en biedt de HU een cursus aan zodat docenten hun studenten beter kunnen helpen met geldproblemen. De Hanzehogeschool Groningen begint vanaf dit collegejaar met de cursus “Grip op je portemonnee”. Studenten kunnen zich hiervoor inschrijven om beter te leren financieel plannen, sparen en budgetteren. De cursus zal vrijblijvend zijn en gegeven worden door een medewerker van de kredietbank. Een vergelijkbare oplossing zou goed passen op de RU. Studenten kunnen dan voordat ze in de problemen komen zich inschrijven voor de cursus en zo inzicht krijgen in hun geldzaken. Het is hoog tijd dat de RU stappen onderneemt door haar studenten financiële voorlichting aan te bieden, zodat geldproblemen voorkomen kunnen worden.