In februari begon een nieuwe lichting buitenlandse studenten aan de Radboud Universiteit (RU). Tijdens the orientation week maken ze in comfortabel Engels kennis, maar wanneer het normale studentenleven begint, vallen ze buiten de boot. Om internationale bachelorstudenten beter te laten integreren, moet de RU een cursus Nederlandse taal in hun studieprogramma plaatsen.
Welcome to Radboud University! Tijdens de internationale introductie lijkt Nijmegen een wereldstad: dansen met de meest uiteenlopende nationaliteiten in El Sombrero, op woensdag naar de meet and eat in de studentenkerk en elke dag is er wel een nieuwe portie activiteiten. De Nederlanders zijn aardig en speak English very well, want Radboud University is er voor iedereen. Totdat de introductieweek voorbij is: dan moeten de internationalen zelf hun weg in het Nijmeegse studentenleven vinden. Dat gaat niet van een leien dakje: ruim driekwart mist contact met Nederlandse leeftijdsgenoten blijkt uit een enquête die studentenbonden ISO en LSVb en het Erasmus Student Netwerk (ESN) vorig jaar afnamen onder ruim duizend buitenlandse studenten. ‘Ook de Radboud Universiteit (RU) heeft hier nog stappen te zetten’, beaamt head of the International Office, Elco van Noort.
‘Voor internationals verandert er bij aankomst veel.’
Daarom heeft de universiteit afgelopen september het nieuwe internationaliseringsbeleid Radboud 2025: quality first! gelanceerd. Daarin ambieert de RU in 2025 een meertalige campus te zijn en wil zij dat iedere student en medewerker zowel Nederlands als Engels begrijpt. Om dit doel te bereiken en de internationale student een helpende hand te bieden bij integratie, faciliteert de RU nu gratis taalcursussen Nederlands. Een goed initiatief, maar met twee basiscursussen zal de campus niet opeens tweetalig zijn, laat staan dat de gemiddelde buitenlander met een beperkte basis opeens wél goed contact kan leggen met de Nederlanders. Om de taalbarrière daadwerkelijk te verkleinen, zou een student structureel moeten investeren in zijn beheersing van de Nederlandse taal. Daarom zou de RU een wekelijkse taalcursus in het curriculum moeten plaatsen voor iedere internationale bachelorstudent die minimaal een jaar aan de RU studeert.
Makkelijker gezegd dan gedaan
Volgens Van Noort kun je namelijk niet verwachten dat een net aangekomen buitenlander op eigen houtje Nederlands gaat leren. ‘Voor internationals verandert er bij aankomst veel: de cultuur, de manier van leren en de aard van de sociale contacten. Bij dat alles kunnen ze moeilijk terugvallen op familie als die ver weg woont.’ De gemiddelde internationale student krijgt dus veel op zijn bordje en voor hem is de drempel om intensief te investeren in taaleducatie daarom hoog. De gratis taalcursus die de RU aanbiedt, is wel toegankelijk maar geen structurele investering in de taal: je zal er kort profijt van hebben, maar niet op een dusdanig niveau Nederlands spreken om te integreren. Daarvoor zou je nog een taalcursus voor gevorderden moeten volgen. De vraag is alleen of je zin hebt om daar bijna vijfhonderd euro voor neer te leggen. Het zou zonde zijn als internationale studenten niet toekomen aan een goede taaleducatie. Het is essentieel om de voertaal van een land te beheersen als je wil integreren. In Nijmegen wordt meestal Nederlands gesproken. Voor buitenlandse studenten is het dan ook belangrijk dat ze de voertaal spreken en verstaan om mee te kunnen doen. Daarom zou de RU hierin het voortouw moeten nemen.
Dutch only
De RU is zich ervan bewust dat het niet goed is gesteld met de integratie van de buitenlandse studenten. Daarom organiseren verschillende partijen activiteiten die nadrukkelijk en soms minder nadrukkelijk voor internationals zijn bedoeld. Zo houdt de studentenkerk excursies waar vooral buitenlanders meegaan, bestaan er meerdere internationale studentenverenigingen en vanuit de universiteit worden er fietslessen georganiseerd. Hoe goed bedoeld deze initiatieven ook zijn: het is dweilen met de kraan open. Bij de meeste activiteiten komen met name internationale studenten waardoor ze niet integreren maar segregeren. Daardoor komen ze dus niet in aanraking met de Nederlandse taal en cultuur. Dit kan drastische gevolgen hebben voor rest van hun verblijf. Het vinden van een gezellig studentenhuis wordt hierdoor bijvoorbeeld veel moeilijker, stelt Hacking: ‘Op heel veel huizen hangt een briefje met “No internationals” omdat Nederlanders thuis liever in hun moedertaal willen spreken.’ Dan is het toch fijn als je een beetje Nederlands kunt.
Zonder kennis van het Nederlands is een carrière in sommige sectoren ondenkbaar
Van de baan
Ten slotte kan vroegtijdig investeren in het Nederlands een helpende hand zijn in de toekomstige carrière van buitenlandse studenten. Elk jaar blijven steeds meer internationals in Nederland na het afstuderen, aldus het onderzoek Stay-rate uit 2018 van Nuffic. Volgens het rapport zou het ons land vooral ten goede komen als er meer blijven. Niet alleen de economie zou ervan kunnen opbloeien, ook wetenschappelijk onderzoek kan ervan profiteren: ‘Door internationalisering krijg je meer perspectieven in een onderzoek. Daardoor kan een onderzoeksgroep, waarvan de leden diverse nationaliteiten hebben, vernieuwende inzichten krijgen’, stelt Van Noort.
Volgens Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis (RU) is de beheersing van de taal heel belangrijk voor de studenten die in Nederland blijven. ‘We leiden de meeste studenten niet op voor een onderzoeksbaan maar voor een baan in de maatschappij en daar wordt nog steeds meestal Nederlands gesproken.’ Zonder kennis van de voertaal is een carrière in ons land in sommige sectoren ondenkbaar. De RU zou er dus goed aan doen om Nederlandse taalcursussen te integreren in het studieprogramma van bachelorstudenten. Zelfs als zij na het behalen van hun bachelordiploma met de noorderzon vertrekken, is het toch fijn als zij met een goed gevoel terugkijken op hun Nijmeegse studentenleven.