In ‘Goed verhaal, lekker kort’ krijgen studentikoze taalverschijnselen hun welverdiende portie aandacht in een goed, maar lekker kort verhaal. Deze keer: Die versus Dat.
Tekst: Noor de Kort
Beste RU,
Correct verwijzen is niet altijd even makkelijk. Toch lijkt het me redelijk dat de communicatie op een academische onderwijsinstelling tenminste in goed Nederlands is, zelfs als het communicatie over een banale behoefte betreft: het afvegen van je reet.
Hoogwaterpeil
Het was me al vaker opgevallen dat het water in de toiletten van de universiteitsbibliotheek nog net onder brilniveau staat, dus het ‘Dringende verzoek’ kwam voor mij niet onverwachts. Studenten bleken voor de schoonmaakklus aan een paar velletjes niet genoeg te hebben, wat regelmatig zorgde voor verstoppingen van de toiletten. Het verzoek luidde daarom dat er moest worden gelet op ‘de hoeveelheid toiletpapier dat u gebruikt’. De boodschap was meteen helder: ik moest gaan korten op de velletjes pleepapier. Mijn oog bleef echter, zoals waarschijnlijk bij velen, hangen op het woord ‘dat’. Uit frustratie trok ik nog eens stevig aan de rol.
Die of dat?
Een kort lesje in de Nederlandse taal: ‘toiletpapier’ is een nadere bepaling bij ‘de hoeveelheid’. Het betrekkelijk voornaamwoord moet hier daarom verwijzen naar ‘de hoeveelheid’ en niet naar ‘toiletpapier’. Aangezien naar het-woorden wordt verwezen met ‘dat’ en naar de-woorden met ‘die’, is niet ‘dat’, maar ‘die’ op zijn plaats.
Naïeve smiley
Ik was, zoals verwacht, niet de enige van wie de intieme momenten in de UB plots waren verpest. Bij mijn volgende toiletbezoek was ‘dat’ met een dikke zwarte viltstift doorgestreept en stond er ‘die’ naast geschreven. Met een gerust hart waste ik mijn handen. Ik juichte echter te vroeg. Toen ik een paar dagen later weer mijn vertrouwde hokje opentrok, stond er door ‘die’ een dikke streep, met ‘dat’ en een smiley ernaast. De lachende smiley leek te willen zeggen: ‘Het geeft niet, maar ik weet het lekker beter.’ Naïef. De smiley zat fout.
Mijn toiletbezoeken zijn nu spannender dan ooit, want ik kijk al uit naar de volgende aflevering van Die versus Dat. Ik hou van spanning, maar ook van een goede afloop. RU, zorg daarom alstublieft voor een correct Nederlandse tekst, zodat ik de volgende keer met een opgelucht gevoel mijn drol draai.
Met vriendelijke groeten,
Een geïrriteerde wc-papiervreter